"Có vẻ như với luật an ninh này, Trung Quốc sẽ tiếp quản Hong Kong về cơ bản", Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ Robert O'Brien nói trên chương trình "Gặp gỡ báo chí" của NBC hôm 24/5. "Và nếu họ làm thế, Ngoại trưởng Mike Pompeo có thể sẽ không chứng nhận Hong Kong duy trì mức độ tự trị cao và sẽ có các biện pháp trừng phạt được áp dụng đối với Hong Kong và Trung Quốc đại lục".
Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ Robert O'Brien trả lời phóng viên bên ngoài Nhà Trắng hôm 24/5. Ảnh: Reuters.
Dự luật an ninh Hong Kong được đệ trình lên quốc hội Trung Quốc trong phiên khai mạc kỳ họp quốc hội thường niên tại Bắc Kinh hôm 22/5, trong đó cấm các hoạt động ly khai, lật đổ, cũng như sự can thiệp của nước ngoài và khủng bố trong thành phố. Theo thỏa thuận Anh trao trả Hong Kong cho Trung Quốc năm 1997, Hong Kong được hưởng mức độ tự trị cao, các quyền tự do, có hệ thống luật pháp và tình trạng thương mại riêng.
Quan chức Mỹ cho biết luật an ninh khi được ban hành sẽ chấm dứt quyền tự trị của Hong Kong và gây hại cho cả nền kinh tế của Hong Kong và Trung Quốc đại lục. Theo ông, luật có thể gây nguy hiểm cho tình trạng đặc biệt của Hong Kong trong luật pháp Mỹ, nền tảng giúp thành phố duy trì vị thế trung tâm tài chính toàn cầu.
"Thật khó để nhìn thấy Hong Kong vẫn là trung tâm tài chính châu Á nếu Trung Quốc tiếp quản", O'Brien cho hay. "Các tập đoàn toàn cầu sẽ không có lý do để ở lại. Một lý do khiến họ đến Hong Kong là bởi thành phố có thượng tôn pháp luật, hệ thống doanh nghiệp tự do, hệ thống tư bản, dân chủ và bầu cử lập pháp địa phương. Nếu tất cả những thứ đó biến mất, tôi không chắc làm thế nào cộng đồng tài chính có thể ở lại đó".
Bắc Kinh khẳng định dự luật trên thực tế củng cố nguyên tắc "một quốc gia, hai chế độ", phục vụ lợi ích và hỗ trợ Hong Kong phát triển. Trưởng Đặc khu Hong Kong Carrie Lam tuyên bố sẽ "hợp tác hoàn toàn" với quốc hội Trung Quốc để hoàn thành dự luật. Bà Lam nói dự luật an ninh sẽ không ảnh hưởng đến quyền, tự do và tính độc lập về tư pháp của đặc khu.
Hàng nghìn người Hong Kong hôm qua xuống đường biểu tình để phản đối dự luật. Cảnh sát sử dụng hơi cay, vòi rồng để giải tán đám đông. Phát biểu tại cuộc họp báo bên lề kỳ họp quốc hội trong lúc biểu tình diễn ra, Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị tuyên bố dự luật nên được áp đặt "không chậm trễ phút nào". Ông Vương cũng nói rằng dự luật an ninh Hong Kong sẽ không ảnh hưởng đến quyền tự do hoặc quyền lợi của các công ty nước ngoài, đồng thời kêu gọi mọi người thay vì lo lắng, nên tự tin hơn về sự ổn định của Hong Kong.
Nhiều quốc gia như Mỹ, Canada, Australia, Anh và EU đã lên tiếng bày tỏ quan ngại về dự luật an ninh Hong Kong, kêu gọi Trung Quốc tôn trọng các quyền, tự do cũng như quyền tự trị cao của Hong Kong. Tổng thống Mỹ Donald Trump trước đó cảnh báo sẽ "phản ứng cứng rắn" nếu Trung Quốc ban hành luật này.
Huyền Lê (Theo Reuters)