Nhà báo John Cantlie trong video của nhóm Nhà nước Hồi giáo. Ảnh: The Independent
IS mới đây tung ra một video cho thấy con tin John Cantlie, một nhà báo người Anh, đưa ra những lời chỉ trích phương Tây và hứa hẹn sẽ tiết lộ nhiều sự thật gây kinh ngạc về những phiến quân khủng bố.
Theo BBC, John Cantlie là nhà báo tự do 43 tuổi, đã có 20 năm kinh nghiệm trong nghề. Anh có rất nhiều bài báo về những trải nghiệm phiêu lưu thú vị, từ các môn thể thao mạo hiểm cho đến đua xe địa hình. Cantlie từng tác nghiệp tại những nơi nguy hiểm nhất trên thế giới như Iraq, Afghanistan, Libya và Somalia. Anh bị bắt cùng với nhà báo Mỹ đã bị IS chặt đầu, James Foley.
Các phóng viên từng làm việc với Cantlie mô tả anh là một người hài hước và có thể làm việc trong điều kiện khó khăn. Những tác phẩm của anh đã xuất hiện trên Sunday Times, Sunday Telegraph, Esquire, GQ và Top Gear.
Vào tháng 7/2012, anh bị một nhóm vũ trang Hồi giáo bắt cùng một người Hà Lan có tên Jeroen Oerlemansm, ở miền bắc Syria. Cantlie sau này kể lại quá trình bị cầm tù của mình, cho biết có đến 15 trong số 30 các chiến binh giam giữ họ dường như là người Anh.
Nhà báo cũng cho biết anh liên tục bị đe dọa chặt đầu, phải diễn tập hành quyết và bị đánh đập.
"Những tên đó liên tục đe dọa chúng tôi. Chúng luôn lên sẵn cò súng, bắt chúng tôi đứng như thể chúng tôi sắp bị dẫn đi hành quyết, chúng mài sẵn dao để chặt đầu và thường xuyên chơi đòn tâm lý với chúng tôi", Guardian dẫn lời kể của Cantlie sau khi được thả.
"Khi bạn liên tục bị còng tay và bị bịt mắt trong một chiếc lều hôi thối với nhiệt độ 35 độ C, với cơ thể bị ruồi bu đầy; trí tưởng tượng của bạn có thể chạy loạn", anh nói, ám chỉ những suy nghĩ đến cái chết.
Vào ngày thứ hai bị cầm tù, hai người đã cố gắng trốn khỏi trại vào lúc hoàng hôn. Tuy nhiên, những lính gác đã phát hiện ra cuộc tẩu thoát, một số người đã nổ súng. Con tin người Hà Lan bị bắn vào hông và còn Cantlie bị trúng đạn ở cánh tay.
"Bàn chân của tôi bị cứa khá nặng khi chúng tôi cố gắng trốn thoát qua tảng đá và bụi cây, nhưng nó đã lành lại nhanh chóng. Tuy nhiên, tay trái của tôi vẫn còn có vấn đề. Dây thần kinh trụ của tôi bị tổn thương. Tôi bị mất cảm giác ở khoảng 30% bàn tay trái", Cantlie mô tả tình trạng của mình sau khi được trả tự do.
Sau khi vụ việc xảy ra, hai con tin bị dẫn trở lại trại, một bác sĩ người Hồi giáo, được xác định là xuất thân từ đông London, đã điều trị vết thương cho họ.
Vài ngày sau đó, khi hai nhà báo đang bị bịt mắt và giam giữ trong một túp lều, nhóm Quân đội Giải phóng Syria đã đến cứu họ. Cantlie mô tả những ngày bị cầm tù là "tuần cực khổ và khó khăn nhất trong đời", tuy nhiên, điều này không làm anh chùn bước trước việc quay trở lại Syria.
"Trải nghiệm này giúp tôi khôn ngoan hơn. Tôi rất mong muốn trở lại Syria và làm việc cùng những người dân tốt bụng và hiếu khách, những người theo đuổi ước mơ về cuộc cách mạng của mình", anh nói.
Vào tháng 11/2012, Cantlie quyết định quay trở lại để tác nghiệp ở Syria. Anh đã gửi một số hình ảnh cho Sunday Telegraph. Khi Cantlie đang di chuyển ra khỏi Syria cùng nhà báo James Foley, con tin phương Tây đầu tiên bị IS tung video chặt đầu, họ bị chặn lại và bị bắt tại một quán cà phê Internet, trong một thị trấn gần biên giới Thổ Nhĩ Kỳ.
Kể từ đó, không có thông tin gì về Cantlie được công khai cho đến khi anh xuất hiện trong video mới nhất của IS.
Nghiên cứu đoạn video, Elizabeth McClelland, một nhà phân tích giọng nói pháp y cho biết, một vài dấu hiệu trong giọng nói thể hiện rằng anh đang lo lắng, và có thể đang đọc kịch bản. Điều này ám chỉ rằng anh có thể bị IS cưỡng ép nói những điều trong video.
"Anh ta rõ ràng đang đọc một kịch bản, có thể là đã tập dượt trước vì không có những điểm ngắt giọng và những khẩu ngữ do dự thường thấy trong lời nói như là 'ờ' hay 'ừm'. Thực tế, lời phát biểu của anh ta không bị lặp từ và rất trôi chảy, điều này khác cách nói tự nhiên", The Independent dẫn lời bà McClelland, cho biết.
Bà cũng nhận định Cantlie đã phải đóng kịch trong đoạn video.
"Lời nói và ngôn ngữ con tin sử dụng thể hiện rõ ràng anh ta đang đóng kịch. Những gì con tin nói không xuất phát từ ý muốn thật sự của anh ta".
Vũ Thảo