Theo bác sĩ Phạm Hồng Thuyết, Quản lý Y khoa, Hệ thống Tiêm chủng VNVC, trĩ là bệnh phổ biến, với 30-40% người Việt Nam mắc. Bệnh gây chảy máu, sa búi trĩ, ngứa và đau hậu môn, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Ở giai đoạn muộn, người bệnh phải can thiệp bằng phẫu thuật xâm lấn để loại bỏ búi trĩ và ngăn tình trạng chảy máu.

Các thủ thuật này cần thực hiện ở bệnh viện chuyên khoa uy tín. Tuy nhiên, vì e ngại, nhiều người tìm đến cơ sở không uy tín hoặc tự cắt trĩ, dẫn đến biến chứng nhiễm trùng và nguy cơ vi khuẩn uốn ván xâm nhập. Trường hợp điển hình là người đàn ông 53 tuổi, nhờ người quen cắt trĩ tại nhà và sau một tuần xuất hiện triệu chứng cứng hàm, khó nói, được chẩn đoán mắc uốn ván. Ông phải điều trị tại Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương năm 2023.

Trên thế giới cũng từng ghi nhận trường hợp tương tự. Một phụ nữ 71 tuổi ở Trung Quốc mắc uốn ván năm 2019 sau khi thắt búi trĩ. Bà mất hơn hai tháng điều trị và phải tập vật lý trị liệu để phục hồi sức khỏe.

Một phân tích tổng hợp từ 19 báo cáo trên Thư viện Y khoa Mỹ, cho thấy trong số 20 người mắc uốn ván sau thủ thuật tiêu hóa có ba ca do cắt trĩ. Phẫu thuật đường tiêu hóa có nguy cơ cao tạo điều kiện cho vi khuẩn uốn ván xâm nhập qua quá trình phẫu thuật và xử trí hậu phẫu.

Vi khuẩn uốn ván tồn tại trong ruột và được thải ra cùng với phân. Sau khi cắt trĩ, nếu không xử lý vết thương đúng cách sẽ dễ bị nhiễm phân và tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập vào cơ thể.

Bác sĩ Thuyết khuyến cáo vi khuẩn uốn ván khi xâm nhập gây ra các triệu chứng như cứng hàm, khó nuốt và đau cơ. Khi vào máu và não, nó gây rối loạn chức năng kiểm soát của hệ thần kinh trung ương. Người bệnh có thể sốt cao và gặp biến chứng nghiêm trọng dẫn đến tử vong.

Để phòng ngừa mắc uốn ván khi điều trị trĩ, mọi người cần tìm đến cơ sở y tế uy tín với các bác sĩ đủ chuyên môn. Ngoài ra, cần tiêm phòng vaccine dự phòng trước phơi nhiễm hoặc khi có vết thương hở.

Việt Nam hiện có nhiều loại vaccine ngừa uốn ván cho trẻ em từ hai tháng tuổi và người lớn như: 6 trong 1; 5 trong 1; 4 trong 1 phòng bạch hầu - ho gà - uốn ván - bại liệt; 3 trong 1 phòng bạch hầu - ho gà - uốn ván; 2 trong 1 phòng bạch hầu - uốn ván. Vaccine có hiệu quả phòng bệnh lên đến 95% khi tiêm đủ liều.

Trẻ em sau khi hoàn thành lịch tiêm cơ bản lúc nhỏ, cần tiêm nhắc khi 4-6 tuổi, 9-15 tuổi và mỗi mười năm sau đó. Người lớn chưa tiêm cần ít nhất ba mũi nhắc lại mỗi mười năm hoặc khi bị thương.

Nếu chưa tiêm ngừa chủ động, khi có vết thương, người dân cần đến cơ sở y tế gần nhất để xử lý vết thương đúng cách và tiêm ngừa đầy đủ vaccine. Phụ nữ mang thai cần tiêm vaccine để bảo vệ mẹ và con khỏi uốn ván sơ sinh. Ngoài ra, nên giữ vệ sinh cá nhân sạch sẽ để tránh nguy cơ nhiễm khuẩn.

Mọi người cũng cần tránh mắc bệnh trĩ bằng cách xây dựng lối sống lành mạnh: ăn nhiều chất xơ, uống đủ nước, không ngồi quá lâu, thường xuyên vận động và tránh hút thuốc lá.

Công Nguyên