Thảo luận ở tổ về kinh tế xã hội ngày 21/10, nhiều đại biểu Quốc hội quan tâm tới chương trình phục hồi kinh tế cũng như nguồn lực để thực hiện chương trình này.
Theo ông Trịnh Xuân An, Uỷ viên chuyên trách Uỷ ban Quốc phòng an ninh, vừa qua ngân sách đã chi rất nhiều cho phòng, chống Covid-19, nhưng thực tế nguồn lực vẫn còn nhiều mà chưa được khơi nguồn hết. Ông lấy ví dụ, nguồn từ cổ phần hóa doanh nghiệp Nhà nước vừa qua làm chậm, nợ đọng thuế nhiều mà chưa thu hồi lại hết... Nếu xử lý được, theo ông, sẽ có thêm nguồn cho chi phòng, chống Covid-19 và phục hồi kinh tế.
Vị này cũng cho rằng Chính phủ cần đánh giá kỹ các nguồn lực để huy động tối đa cho phục hồi kinh tế, chống dịch. Bối cảnh khó khăn này, theo ông, phải chi rất nhiều, nhưng vẫn còn nhiều nguồn lực có thể tính toán, cân đối được.
"Chúng ta đang thiếu tiền cho chống dịch, phục hồi sản xuất mà giá nhà, giá vàng, rồi thị trường chứng khoán vẫn tăng, có thời điểm sốt nóng, là vì đâu", ông An đặt vấn đề.
Ông Phan Đức Hiếu, Uỷ viên thường trực Uỷ ban Kinh tế cho rằng các giải pháp Chính phủ đưa ra những tháng cuối năm 2021 và năm 2022 cho phát triển kinh tế xã hội đã khá đầy đủ. Nhưng ông đề nghị, chiến lược tổng thể về phòng, chống dịch và phục hồi kinh tế cần được sớm ban hành, và "tốt nhất là ban hành ngay trong năm 2021". Bởi chiến lược này ngoài ý nghĩa để phục hồi kinh tế còn thể hiện cam kết cao với các nhà đầu tư, để họ yên tâm làm ăn kinh doanh, khôi phục sản xuất.
Tại báo cáo thẩm tra ngân sách 2021, dự toán và phương án phân bổ ngân sách 2022, Uỷ ban Tài chính ngân sách cũng cho rằng mục tiêu phục hồi kinh tế, tạo nguồn lực đảm bảo an sinh xã hội là cấp bách. Việc này càng quan trọng trong bối cảnh GDP quý III giảm mạnh. Vì thế, Chính phủ cần sớm triển khai gói kích thích, phục hồi kinh tế, tạo đòn bẩy cho tăng trưởng.
"Gói kích thích kinh tế cần được xây dựng với quy mô đủ lớn để tạo hiệu ứng sâu rộng, lan toả và bảo đảm mục tiêu phục hồi kinh tế, an sinh xã hội", ông Nguyễn Phú Cường nhấn mạnh.
Ông Phan Đức Hiếu, Uỷ viên thường trực Uỷ ban Kinh tế. Ảnh: Trung tâm báo chí Quốc hội
Một số đại biểu cho rằng để có thêm nguồn lực, dư địa cho chương trình phục hồi kinh tế, Chính phủ cần tính toán điều hành hợp lý, hiệu quả giữa chính sách tài khoá, tiền tệ. Góp ý này khá trùng với quan điểm Uỷ ban Tài chính ngân sách nêu trong báo cáo thẩm tra về ngân sách 2021, 2022.
Theo Uỷ ban này, gói kích thích kinh tế cần nghiên cứu lựa chọn đối tượng phù hợp để bổ sung gói hỗ trợ cấp bù lãi suất và có chính sách thu phù hợp, tính đến miễn, giảm, giãn thuế, phí và lệ phí. Uỷ ban Tài chính ngân sách cũng lưu ý Chính phủ cân nhắc giảm mức nộp bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp...
Tham gia thảo luận, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ thông tin, chương trình phục hồi kinh tế xã hội trong và sau dịch đã được Trung ương bàn và Chính phủ, Quốc hội đang nghiên cứu, xây dựng.
Ông cho rằng, chiến lược tổng thể phục hồi và phát triển kinh tế xã hội phải kèm theo điều chỉnh và phối hợp giữa chính sách tài khoá, tiền tệ, cũng như tính toán nguồn lực cụ thể thực hiện.
Trung ương thống nhất điều chỉnh chính sách tài khóa, chính sách tiền tệ theo nguyên tắc quy mô phù hợp, lộ trình hợp lý và trên nền tảng phải bảo đảm được ổn định kinh tế, vĩ mô. Nhưng, Chủ tịch Quốc hội cũng chia sẻ, để thiết kế được gói chính sách đáp ứng được các nguyên tắc này không đơn giản.
Ông cho biết, qua các cuộc làm việc với các nhà khoa học, các cơ quan của Chính phủ về gói chính sách tiền tệ, chính sách tài khóa trong thời gian tới thì một số nguyên tắc, quan điểm đã cơ bản thống nhất, như chú trọng tăng cường đồng thời cả tổng cầu và tổng cung. Cả hai yếu tố này đều đang yếu, để phục hồi được ngay là rất khó; phải sử dụng tổng thể cả chính sách tài khóa và chính sách tiền tệ; phục hồi cả về kinh tế và xã hội.
Các chuyên gia và các cơ quan cũng thống nhất gói hỗ trợ phải đủ lớn, lộ trình hợp lý, trong đó, nhiều ý kiến đề nghị thực hiện gói hỗ trợ trong 2 năm (2022-2023). Năm 2022 tập trung giải quyết giảm thiểu thiệt hại, an sinh xã hội, điều kiện phục hồi, tăng tổng cầu, chuẩn bị năng lực đầu tư. Năm 2023 đưa ra gói kích thích kinh tế lớn hơn hướng đến các ngành, lĩnh vực có khả năng tăng trưởng cao như kết cấu hạ tầng, logistics, chuyển đổi số, tăng trưởng xanh...
Đối tượng của gói chính sách cũng cần xác định "đúng, trúng" để tạo tác động lan tỏa, kích thích khôi phục nền kinh tế. Việc này nhằm bảo đảm hiệu quả, tránh tình trạng bị trục lợi, bị lợi ích nhóm thao túng.
Các chuyên gia cũng khuyến nghị, trước khi có gói chính sách mới thì làm thật tốt các gói chính sách hỗ trợ hiện có, đẩy nhanh giải ngân đầu tư công. Hiện tổng các gói chính sách hỗ trợ cũng đã hơn 100.000 tỷ đồng và đang phát huy hiệu quả.
Nguyễn Hoài