Chiều 30/3, Quốc hội đã thông qua dự án Luật Phòng chống ma túy (sửa đổi) với gần 94,6% đại biểu tán thành.
Báo cáo giải trình, tiếp thu, bà Nguyễn Thúy Anh, Chủ nhiệm Ủy ban về các vấn đề xã hội của Quốc hội, cho biết so với Luật hiện hành, Luật sửa đổi có một số điểm mới, trong đó bổ sung quy định để quản lý chặt chẽ người sử dụng trái phép chất ma túy và người nghiện ma túy.
"Người sử dụng trái phép chất ma túy bị lập danh sách và được quản lý, theo dõi, hỗ trợ... trong thời hạn một năm bởi Ủy ban nhân dân cấp xã. Việc quản lý người sử dụng trái phép chất ma túy không phải là biện pháp xử lý vi phạm hành chính", bà Thúy Anh nói.
Luật sửa đổi cũng bổ sung quy định các trường hợp phải xét nghiệm chất ma túy trong cơ thể và xác định tình trạng nghiện ma túy nhằm tạo điều kiện thuận lợi hơn cho công tác phân loại, quản lý và việc áp dụng các biện pháp quản lý, cai nghiện phù hợp. Đó là người mà cơ quan có thẩm quyền có căn cứ cho rằng có hành vi sử dụng trái phép chất ma túy; người sử dụng trái phép chất ma túy đang trong thời hạn quản lý...
Trường hợp kết quả xét nghiệm dương tính, cơ quan chức năng phải gửi ngay đến Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã nơi người đó cư trú (trừ trường hợp đang cai nghiện ma túy bắt buộc). Trong vòng 3 ngày, Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã có trách nhiệm ra quyết định và tổ chức quản lý người sử dụng trái phép chất ma túy cư trú tại địa phương.
Bà Nguyễn Thúy Anh, Chủ nhiệm Ủy ban về các vấn đề xã hội của Quốc hội. Ảnh: Quochoi.vn
Người nghiện ma túy trong thời hạn cai nghiện ma túy hoặc điều trị nghiện chất dạng thuốc phiện bằng thuốc thay thế mà bị phát hiện sử dụng trái phép chất ma túy thì bị áp dụng biện pháp cai nghiện bắt buộc. Người hoàn thành cai nghiện ma túy (tự nguyện, bắt buộc), người hoàn thành điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc thay thế phải chịu sự quản lý sau cai nghiện ma túy tại nơi cư trú.
Riêng người nghiện ma túy từ đủ 18 tuổi trở lên, trong thời hạn chịu sự quản lý sau cai nghiện ma túy mà tái nghiện thì bị áp dụng biện pháp xử lý hành chính đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc.
Luật sửa đổi cũng có các quy định thể hiện rõ quan điểm về kiểm soát chặt chẽ các hoạt động có liên quan đến ma túy, tiền chất và quản lý chặt chẽ người sử dụng trái phép ma túy ngay từ lần phát hiện đầu tiên.
Theo đó, các hành vi bị nghiêm cấm gồm có: nghiên cứu, kiểm nghiệm, kiểm định, sản xuất, tàng trữ, vận chuyển, mua bán, tạm xuất, tái nhập... trái phép chất ma túy, thuốc gây nghiện, thuốc hướng thần, thuốc tiền chất, nguyên liệu làm thuốc là dược chất gây nghiện, dược chất hướng thần, tiền chất dùng làm thuốc, thuốc thú y có chứa chất ma túy.
Luật định, mỗi cá nhân, gia đình phải cung cấp kịp thời thông tin về tội phạm, tệ nạn ma túy và việc trồng cây có chứa chất ma túy cho cơ quan Công an hoặc cơ quan nhà nước có thẩm quyền; tham gia xóa bỏ cây có chứa chất ma túy do chính quyền địa phương tổ chức.
Đối với cai nghiện ma túy, luật bổ sung quy định cho phép người lần đầu được xác định là nghiện ma túy có quyền lựa chọn biện pháp cai nghiện ma túy phù hợp (cai nghiện ma túy tự nguyện hoặc điều trị nghiện chất dạng thuốc phiện bằng thuốc thay thế); quy định cho phép cơ sở cai nghiện ma túy, tổ chức, cá nhân đủ điều kiện được cung cấp dịch vụ cai nghiện ma túy tự nguyện tại gia đình, cộng đồng.
Luật có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2022.