Bước sang tuổi 30, một nách hai con, hầu như ngày nào trong hơn một năm qua Hồng Diệu cũng làm thơ. Vóc dáng dong dỏng, khuôn mặt ưa nhìn, ở chị toát lên niềm mê say mỗi khi nói về biển đảo quê hương. Chỉ cần xem hình ảnh, đọc một bài báo liên quan, lập tức chị có cảm hứng. Khi các con ngủ, bà mẹ trẻ bắt đầu chong đèn làm thơ.
Bão về
Bão đang về con ơi
Mưa cũng dần dữ dội
Nhưng ở ngoài khơi con cũng đừng lo vội
Đồng đội con nơi này đang chung sức giúp dân.
Cán bộ chính quyền đang tổ chức di dân
Đến nơi bình yên tránh bão về con ạ
Nhìn các chú, các anh cũng vô cùng vất vả
Như con mình mẹ thấy lắm xót xa... (xem thêm)
Bài thơ này vừa viết đêm 16/9, hoàn thành trong vòng 15 phút, mộc mạc, chất phác và nhiệt huyết như chính con người Hồng Diệu. Chị cho biết cái duyên đến với thơ rất tình cờ. Chị thường xuyên vào đọc trang Facebook Chúng tôi là chiến sĩ hải quân. Một lần chị mạnh dạn đánh giá "chưa hay", khiến chủ nhân bài thơ bình luận lại: “Có giỏi thì làm thử một bài thơ để mọi người nói là hay xem nào”. Hôm đó đúng ngày Thương binh liệt sĩ, Hồng Diệu làm bài thơ đầu tay Viếng hồn anh. Bài thơ được nhiều người tán dương, khen ngợi. Từ đó, chị sáng tác nhiều hơn.
Tác giả Hồng Diệu. Ảnh: NVCC.
Bố Hồng Diệu là giảng viên dạy chính trị trong một trường quân đội ở Sơn Tây (Hà Nội). Ngày còn nhỏ, cô bé thường được bố đưa vào thăm trường. Hình ảnh những anh lính thân thiện, một lòng vì nước, vì dân đã khắc sâu trong cô. "Cha công tác xa, mỗi tháng luôn viết thư tay về. Mình háo hức đến độ chiều chiều ra đầu ngõ đón bác đưa thư. Có thư rồi đọc đi đọc lại xem bố thế nào, có nhớ mình không, sẽ mang quà gì trong lần tới về nhà", Diệu bộc bạch. Từ khi nghỉ hưu, bố chị gánh vác mọi việc gia đình để bù đắp cho mẹ những ngày xa nhà. Mỗi ngày ông thường dậy từ 5h sáng, đi tập thể dục, mua thức ăn về nấu bữa cơm nóng hổi cho mẹ mang đi làm khiến chị càng tôn kính bố hơn.
Nhà Hồng Diệu ở thành phố Vinh cạnh một doanh trại quân đội. Thuở nhỏ cô bé cùng bạn bè hay vào doanh trại chơi, làm giúp những việc đơn giản như quét dọn, nhặt cỏ vườn rau... Chị đã chứng kiến các anh trong những buổi hành quân vài chục km, lưng đeo quân trang nặng hay những buổi chào cờ đều răm rắp.
"Nghĩ về Trường Sa, Hoàng Sa, lòng mình luôn dạt dào cảm xúc", Hồng Diệu chia sẻ. Chị đã làm bài thơ "Câu trả lời cho tình yêu người lính biển trong tôi" để giải thích vì sao lại yêu màu áo lính.
Hồng Diệu thăm Hải đội 137 ở Cửa Hội, Nghệ An, ăn cơm cùng người lính, cùng tham gia viết báo tường. Lần đó chị đã làm bài ba bài thơ, mang về giải nhất cho đơn vị. Anh: NVCC.
Trong hơn một năm qua, Hồng Diệu đã sáng tác trên 470 bài thơ về chủ đề người lính. Sau mỗi bài thơ, chị nhận được những lời động viên, có thêm những người bạn. Như khi viết bài Tạ lỗi cùng cha, chị dựa trên câu chuyện của một người bạn thân là thượng tá quân y Nguyễn Cường Đường. Anh đang công tác ở đảo Sinh Tồn đông (thuộc quần đảo Trường Sa). Biết cha bệnh nặng nhưng anh không thể về thăm. Khi cha mất anh day dứt, tự trách bản thân rất nhiều. Vô tình đọc được bài thơ của Hồng Diệu, anh Đường như thấy tâm tư mình. Anh khóc và gọi điện cho chị tới 5 lần để cảm ơn.
"Mình có một người em kết nghĩa đang công tác trên tàu hải quân 641. Em ấy cũng thích thơ ca và hát rất hay. Nhiều lần qua điện thoại hai chị em hay hát cho nhau nghe. Biết mình yêu màu áo hải quân, em ấy đã gửi tặng cho ba mẹ con mình ba chiếc áo", Hồng Diệu cảm kích cho biết.
Chị cũng nhận được nhiều món quà từ người lính phương xa gửi về như con ốc mặt trời từ đảo Tốc Tan, lá bàng vuông, con sò, quả sấu, hay những con ốc xếp thành tên chị... Tết 2013 là cái Tết vui nhất từ trước tới nay, nhiều anh bộ đội gọi điện chúc mừng chị.
"Dịp 2/9 mình được nhà thơ Trần Định - người 11 năm gắn bó với Đại tướng Võ Nguyên Giáp - dẫn vào thắp hương cho Đại tướng. Nếu không vì làm thơ về người lính chắc mình sẽ không bao giờ có vinh dự này", Hồng Diệu cho biết thêm.
Nhạc sĩ An Thuyên phổ nhạc bài Thư con của Hồng Diệu. Bài thơ được hình thành khi Diệu xem tivi và bắt gặp đôi mắt đen láy của con trai một cảnh sát biển. Bé nói: "Ba ơi con nhớ ba nhiều lắm". Diệu có cảm xúc viết bài thơ ngay và được nhạc sĩ An Thuyên phổ nhạc.
Tên tuổi của Hồng Diệu - nhà thơ Hoàng Sa, Trường Sa - được biết đến nhiều nhất trong sự kiện Trung Quốc hạ đặt trái phép giàn khoan Hải Dương 981. Chỉ trong vòng hơn một tháng, Hồng Diệu đã sáng tác 80 bài thơ như Võ Nguyên Giáp trên ngọn sóng biển Đông; Bác ơi - tháng 5 dậy sóng; Phụ nữ Việt Nam; Hướng về biển Đông; Thư con; Bình yên ngày mới; Biển Hoàng Sa...
Nhạc sĩ Hồ Hoàng vô tình đọc thơ của Diệu đã phổ nhạc ngay bài thơ Võ Nguyên Giáp trên ngọn sóng biển Đông và nhiều tác phẩm khác của chị. Sau đó các nhạc sĩ An Thuyên, Nguyễn Minh Châu, Quỳnh Hợp, Trần Dũng, Ngô Thanh Phúc, Việt Hùng... cũng dựa trên các bài thơ của Hồng Diệu để phổ nhạc. Đến nay chị có khoảng 30 bài thơ được phổ nhạc và biểu diễn.
Mong ước lớn nhất của Hồng Diệu là một lần được ra thăm Trường Sa, tận mắt chứng kiến cuộc sống của những người lính để vần thơ chân thực hơn. Chị bộc bạch: "Mỗi khi làm thơ, mình đều cố tưởng tượng các anh sống thế nào. Đôi lúc mình cũng sợ những hình ảnh, câu chuyện mình nghe và viết ra không đúng với thực tế".
Trước đây, Hồng Diệu theo học Cao đẳng Kinh tế kỹ thuật Nghệ An, chuyên ngành kế toán. Giờ chị cũng có "một công việc tàm tạm", còn chồng là công nhân. Thu nhập của hai vợ chồng chỉ đủ nuôi con, vẫn phải đi thuê nhà, dù vậy tâm hồn thơ trong chị vẫn không ngừng tuôn chảy. Diệu nói vẫn sẽ làm thơ một khi vẫn còn cảm xúc về chủ đề biển đảo và người lính.
Phan Dương