Lâm Hoàng Thiên, 31 tuổi, là một trong gần 300 gia đình có người thân mất vì Covid-19 được anh Nguyễn Ân giúp đỡ.
Anh Thiên mất mẹ từ đầu tháng 8 nhưng hơn 10 ngày sau, khi hết hạn cách ly anh mới lập được bàn thờ cho bà. Không có ảnh thờ, chàng trai gốc Kiên Giang kiếm được một tấm hình mẹ chụp từ năm 2011 trong cuốn album cũ, treo tạm. Những ngày Sài Gòn có mưa giông, gió giật vào căn phòng trọ ở Hóc Môn khiến tấm ảnh cứ rớt lên, rớt xuống. "Tôi vừa đau lòng, vừa xót ruột", chàng trai gốc Kiên Giang, kể.
Một lần lướt mạng xã hội, thấy có dịch vụ làm ảnh thờ miễn phí cho người mất vì Covid-19, Thiên nhắn tin nhờ giúp đỡ. Một ngày sau, nhận file ảnh đã chỉnh sửa, anh được một dân quân địa phương giúp tìm chỗ in ảnh. "Tôi nghĩ bức ảnh sẽ an ủi vong linh mẹ phần nào, anh em tôi cũng bớt áy náy hơn", anh nói.
Giải thích về việc làm của mình, anh Nguyễn Ân, 33 tuổi, giám đốc một công ty thiết kế và sản xuất đồng phục ở Gò Vấp nói: "Tôi mất hai tuần để nghĩ có nên làm việc này hay không. Tôi chỉ sợ lúc đăng thông báo mọi người sẽ nghĩ tôi trù ẻo người nhà của họ".
Anh Nguyễn Ân chỉnh sửa ảnh cho nạn nhân Covid-19. Cuối tháng 8, khi lượng người ở TP HCM mất vì Covid-19 tăng, anh cũng phải ngồi vào máy tính đến 1 - 2 giờ sáng. Ảnh nhân vật cung cấp
Nhưng khi tìm hiểu về tình hình dịch bệnh ở Sài Gòn, người đàn ông nhận ra hàng chục nghìn người đã mất vì Covid-19 và mình cần hành động ngay. Trước khi đăng tin lên mạng xã hội, anh nhắn cho quản trị viên các nhóm hiểu ý của mình. Ân bất ngờ khi cộng đồng ủng hộ, chia sẻ rộng rãi bài viết.
Ý định ban đầu của anh Ân là nhận ảnh chụp của người nhà các nạn nhân, chỉnh sửa lại, in ra rồi gửi đến tận nơi cho họ. Nhưng đó là việc khá gian nan ở Sài Gòn thời điểm này. Tìm được tiệm in ảnh thì không kiếm được shipper. Cuối cùng, Ân chỉ có thể chỉnh sửa, gửi lại file cho gia đình người đã khuất. Nếu ai không tìm được nơi in, anh gợi ý mở ảnh trên điện thoại, đặt lên bàn mỗi lần muốn thắp hương.
Trong một tuần đầu, khoảng 30-40 người gửi ảnh nhờ anh hỗ trợ. Đa số là ảnh chụp từ chứng minh thư cũ, nhiều khi đã mờ gần hết. Nhiều người xin anh thông cảm vì "mãi không tìm được tấm nào rõ nét". "Đang khỏe mạnh mà đột ngột qua đời, đâu ai nghĩ có ngày này mà chuẩn bị", Ân nghĩ. Với ảnh sắc nét, anh tốn chưa đầy 15 phút, nhưng ảnh kém chất lượng có khi mất cả buổi chiều để chỉnh sửa lại từ màu da, mái tóc hay "mặc" cho người đã khuất chiếc áo đẹp nhất. Nhiều hôm, Ân phải ngồi trước máy tính đến 2 giờ sáng.
Trong những tin nhắn gửi đến, anh ám ảnh nhất với một bức ảnh 3x4 được dán trên bìa các tông, có ghi tên, năm sinh, năm mất của một phụ nữ. Chị Nguyễn Thị Hoa, 33 tuổi, người gửi bức ảnh cho biết, người mất là chị dâu của chị. "Chị tôi mang thai cháu được 23 tuần thì mất cả mẹ lẫn con. Anh tôi giờ một mình nuôi hai con nhỏ", chị Hoa kể.
Có thanh niên mới nhờ sửa giúp ảnh cho bố mất vì Covid-19 hôm trước, hôm sau đã nhắn tin: "Anh sửa giúp em một tấm nữa được không?". Mở file ảnh, anh Ân thấy người khác. "Bà nội em cũng vừa mất anh ạ", người gửi ảnh nhắn thêm. Cổ họng Ân như nghẹn ứ.
Rất nhiều người gửi ảnh cho Ân mất hai, thậm chí ba người thân vì Covid-19 trong thời gian rất ngắn.
"Khoảng 20% số những người mất được tôi hỗ trợ làm ảnh là người dưới 30 tuổi. Những bức ảnh liên tục gửi về khiến tôi nhận ra lằn ranh sinh tử thật mong manh. Giờ đây, tiền bạc không còn ý nghĩa nữa. Được thở bình thường đã là một hạnh phúc", anh nói.
Dù phải đóng cửa công ty gần bốn tháng qua, anh thấy mình vẫn may mắn.
Một gia đình mở ảnh người đã mất vì Covid-19 trên điện thoại để thắp hương. Ảnh: Ân Nguyễn
Điều giúp anh Ân có động lực là nhiều người tâm sự, họ bớt đau thương hơn khi người thân có một bàn thờ tử tế. Hành động của anh cũng tạo động lực để họ vượt lên nỗi đau, hỗ trợ công đồng.
Sau khi lo tròn việc hiếu cho mẹ, Lâm Hoàng Thiên đã đăng ký làm tình nguyện chăm sóc bệnh nhân F0 tại bệnh viện dã chiến. "Khi mẹ mất, tôi được nhiều người hỗ trợ để lo chu toàn cho mẹ, nên nhận rồi, tôi muốn được cho đi. Tôi mong sẽ không còn ai phải chịu nỗi đau Covid nữa", Thiên nói.
Mong ước lớn nhất của Nguyễn Ân lúc này là số người nhắn tin nhờ sửa ảnh trở về con số không. "Tôi thấy gần đây người nhắn tin không nhiều như đợt đầu. Đó là tín hiệu tích cực cho thấy dịch đang dần được đẩy lùi", anh nói.
Phạm Nga