Còi báo động đã tắt ở Ashkelon, thành phố Israel nằm cách Dải Gaza chỉ vài kilomet về phía bắc. Trong suốt 11 ngày qua, thành phố phải sống dưới mưa rocket liên tiếp từ bên kia biên giới. Vài tiếng sau khi lệnh ngừng bắn có hiệu lực, Thủ tướng Benjamin Netanyahu cam kết cho xây thêm hầm trú ẩn trong thành phố đã hứng chịu gần 1.000 quả rocket những ngày qua. Với người dân Ashkelon, lời hứa như một cảnh báo về nguy cơ xung đột tái diễn trong tương lai.
Dư luận Israel đang thất vọng về lệnh ngừng bắn. Họ cảm thấy đợt giao tranh vừa qua không giải quyết được gì và trạng thái hòa bình mong manh có thể sụp đổ bất kỳ lúc nào. Đông đảo người dân Israel cho rằng quân đội cần kéo dài đợt tấn công Hamas thêm một hoặc hai tuần.
Mức không hài lòng về lệnh ngừng bắn gián tiếp cho thấy sự mất kiên nhẫn của người dân Israel về các chiến dịch quân sự của chính phủ. Kịch bản xung đột leo thang, tạm lắng rồi lại tái bùng phát đã quá quen thuộc. Mỗi vòng đấu với Hamas đều kết thúc vội vã bằng các lệnh ngừng bắn, chưa bao giờ mở ra lối thoát cho xung đột và không có chiến thắng nào mang tính quyết định cho quốc gia Do Thái.
Israel pháo kích vào Dải Gaza cuối tuần qua, với mục tiêu quan trọng nhất là mạng lưới hầm trú ẩn của Hamas. Ảnh: New York Times.
"Họ không hoàn thành sứ mệnh. Chẳng thay đổi được gì cả. Israel như suy kiệt chứ không thể hiện sự quyết tâm. Thắng lợi tinh thần cũng quan trọng tương đương thắng lợi thực chất", Michal Kutzuker, người phụ nữ 46 tuổi sống tại Ashkelon, chia sẻ.
Sau 4 cuộc xung đột lớn trong 12 năm và nhiều đợt nã pháo qua lại giữa Israel với Hamas, những trận rocket đã trở thành nỗi sợ quen thuộc với cuộc sống người dân Israel gần Dải Gaza. Trong khoảng 11 ngày chiến sự vừa qua, các nhóm vũ trang do Hamas dẫn đầu phóng hơn 4.300 quả rocket vào các thành phố và thị trấn bên kia biên giới. Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) không kích trả đũa với với 1.000 mục tiêu "quân sự", theo khẳng định của giới chức quân đội nước này, khiến hơn 200 dân thường Palestine thiệt mạng.
Cư dân Ashkelon cảm thấy rõ nhất sự khác biệt của đợt giao tranh vừa qua. Những đòn đánh từ Dải Gaza dữ dội và quyết liệt hơn. Hamas nã đạn không cần phân biệt quân, dân. Có thời điểm, khu vực tập trung dân thường gánh chịu hơn 40 quả rocket trong một loạt pháo kích. Vẫn có hàng chục rocket lọt qua lưới phòng không Vòm Sắt. Mức thiệt hại cũng nghiêm trọng hơn trước, cả về tài sản và tính mạng.
Từ khi Hamas nắm quyền kiểm soát toàn diện ở Gaza vào năm 2007, Israel mở nhiều chiến dịch tiến công quy mô lớn nhằm tiêu hao năng lực quân sự của đối thủ. Nhóm vũ trang này luôn hồi phục nhanh chóng sau mỗi lần giao tranh. Những tuyên bố thắng lợi trở nên vô nghĩa khi mối đe dọa trên thực tế không thay đổi.
Theo một nhân vật cấp cao tại căn cứ quân sự Beersheba, phía nam Israel, kết quả từ chiến dịch không kích vừa qua vẫn không đảm bảo ngăn chặn một vòng đấu mới với Hamas trong tương lai gần. Quân đội Israel ước tính Hamas và những nhóm vũ trang trung thành còn khoảng 8.000 quả rocket cùng vài trăm bệ phóng, đủ cho hai trận chiến lớn.
Nhà thờ Do Thái tại Ashkelon, được Thủ tướng Benjamin Netanyahu mô tả là thành phố gánh chịu gần 1.000 quả rocket, sau một trận pháo kích ngày 16/5. Ảnh: New York Times.
Dù lệnh ngừng bắn có hiệu lực từ rạng sáng 21/5, khu cảng du thuyền của thành phố vẫn thưa thớt. Người dân vẫn không tin hiểm nguy đã kết thúc. Một khảo sát do Channel 12 công bố ngày 20/5 cho thấy 72% người dân Israel tin rằng IDF cần tiếp tục không kích tại Dải Gaza. Mức ủng hộ lệnh ngừng bắn là 24%.
Theo giới chuyên gia, việc đông đảo người dân Israel ủng hộ duy trì chiến dịch quân sự không cho thấy tâm lý hiếu chiến, mà thực chất là khao khát ổn định dài hạn.
"Hết chiến dịch này đến chiến dịch khác, chiến tranh vẫn chưa đến hồi kết. Người dân không muốn tiếp tục nữa. Họ sẵn sàng chịu đựng lâu hơn để kết thúc tình cảnh nơm nớp lo sợ như hiện tại", Tamar Hermann, thành viên Viện Dân chủ Israel - một tổ chức nghiên cứu độc lập đặt trụ sở tại Jerusalem, nhận định.
Người Palestine xem lệnh ngừng bắn là chiến thắng của Hamas. Sau khi thỏa thuận chính thức có hiệu lực, pháo hoa đã thắp sáng bầu trời đêm tại Đông Jerusalem nơi có đông đảo người Palestine sinh sống. Người dân trên Dải Gaza đổ ra đường ăn mừng thắng lợi mãi đến khi trời sáng.
Tâm lý chiến thắng đó không mảy may xuất hiện trong đầu Phillip Cohen, một người đàn ông Israel 60 tuổi đang sống và làm việc ở Tây Jerusalem, nơi đón nhận loạt rocket đầu tiên của Hamas vào ngày 10/5 khi xung đột bùng phát.
"Lệnh ngừng bắn đến quá sớm. Chúng tôi cần một chiến thắng mang tính quyết định trước Hamas. Một chiến thắng đủ để mang lại bình yên lâu dài hơn", Cohen cho rằng đợt giao tranh vừa qua chưa đủ sức răn đe Hamas và vòng đấu tiếp theo chỉ là vấn đề thời gian.
Giới chỉ huy IDF khẳng định 50 giờ không kích trải dài trong 11 ngày tại Dải Gaza đã mang về cho Israel thành quả ngoài kỳ vọng, ấn tượng hơn cuộc chiến 50 ngày vào năm 2014 khi họ đưa bộ binh vào vùng chiến sự. Gần 30 chỉ huy Hamas và một kỹ sư chế tạo rocket bị IDF tiêu diệt.
Các trung tâm nghiên cứu và phát triển quân sự của nhóm vũ trang cực đoan bị phá hủy, bao gồm một cơ sở làm nhiễu sóng Vòm Sắt. Máy bay Israel không kích phá sập 1/3 hệ thống đường hầm trú ẩn cho giới chỉ huy và các tay súng Hamas tại trung tâm thành phố Gaza, đồng thời chặn đứng kế hoạch xâm nhập vào Israel.
Đối với Assaf Yakir, cựu quân nhân Israel và đang theo học khoa học chính trị tại Đại học Haifa, những chiến tích kể trên đều vô nghĩa. Người sinh viên 27 tuổi cho biết anh đã "tỉnh mộng" sau khi chứng kiến cuộc chiến năm 2014.
"Chiến tranh không phải là giải pháp chấm dứt những loạt rocket. Chúng ta từng mở chiến dịch tấn công đến 6 tuần và cuối cùng chẳng thay đổi được gì. Cuộc chiến đó không mang lại bình yên hay hòa bình", anh chia sẻ.
Trung Nhân (Theo New York Times)