BS.CKI Tống Thị Ngọc Cầm, Phó giám đốc Y khoa miền Bắc, Hệ thống Tiêm chủng VNVC, khuyến cáo như trên khi thời tiết mưa bão ở các địa phương như hiện nay tạo thuận lợi cho bệnh hô hấp phát triển, trong đó có virus hợp bào hô hấp (RSV). Mới đây, một bệnh viện tim ở TP HCM tiếp nhận bệnh nhân 70 tuổi bị viêm phổi, suy hô hấp, suy đa tạng chỉ sau một cơn sốt do nhiễm RSV.
Người cao tuổi mắc nhiều bệnh nền, mắc thêm bệnh truyền nhiễm như RSV tăng nguy cơ biến chứng nặng. Ảnh: Quỳnh Trần
RSV là nguyên nhân hàng đầu gây viêm phổi và viêm phế quản ở trẻ nhỏ và người cao tuổi. Đối với người cao tuổi, mắc nhiều bệnh nền và sử dụng thuốc ức chế miễn dịch, nhiễm RSV có nguy cơ trở nặng cao do hệ miễn dịch yếu, khả năng đào thải virus thấp.
Người bệnh thường có triệu chứng ho, sốt, hắt hơi, đau họng và mệt mỏi. Tuy nhiên, ở người cao tuổi và có bệnh nền, virus có thể gây tắc nghẽn đường thở và tiến triển thành viêm phổi hoặc suy hô hấp. Ngoài ra, người bệnh viêm phổi cũng dễ bị bội nhiễm với các vi khuẩn như phế cầu hoặc tụ cầu vàng dễ diễn tiến nặng, suy hô hấp, nhiễm trùng huyết.
CDC Mỹ ước tính RSV dẫn đến khoảng 160.000 ca nhập viện và 10.000 ca tử vong mỗi năm ở người lớn trên 65 tuổi. Virus này cũng làm trầm trọng thêm các tình trạng bệnh lý như tim mạch và tiểu đường, khởi phát đợt cấp của các bệnh như hen suyễn, phổi tắc nghẽn mạn tính... Tuy nhiên, triệu chứng của RSV giống cảm lạnh thông thường, khiến nhiều người chủ quan tự mua thuốc uống dẫn đến điều trị muộn.
Virus RSV dễ lây lan qua các dịch tiết đường hô hấp như ho, hắt hơi, nói chuyện... Nó cũng tồn tại trên các bề mặt như bàn ghế và tay nắm cửa trong nhiều giờ. Người chạm vào virus sau đó đưa tay lên mắt, mũi hoặc miệng sẽ bị lây nhiễm.
Người cao tuổi tiêm vaccine RSV và cúm phòng bệnh tại Trung tâm VNVC Bình Minh, phường Cái Vồn, Vĩnh Long. Ảnh: Mộc Thảo
Theo Tổng cục Thống kê năm 2024, Việt Nam có hơn 14,2 triệu người trên 60 tuổi với hơn 70% trong số này mắc ít nhất một bệnh mạn tính như tăng huyết áp hoặc tiểu đường.
Bác sĩ Cầm khuyến cáo người cao tuổi cần quản lý chặt chẽ bệnh nền, tránh dùng chung đồ dùng với người khác và thực hiện các biện pháp bảo vệ cá nhân như ăn uống đủ chất, ngủ đủ giấc, thường xuyên vận động, mang khẩu trang khi ra đường. Hiện Việt Nam đã lưu hành vaccine phòng ngừa RSV, chỉ định tiêm một mũi duy nhất cho người từ 60 tuổi trở lên và phụ nữ mang thai từ tuần thứ 24-36 để truyền kháng thể bảo vệ con trong 6 tháng đầu đời. Với người cao tuổi, vaccine được chứng minh giúp giảm tới 88,9% nguy cơ nhiễm trùng đường hô hấp dưới do RSV trong năm đầu tiên, duy trì bảo vệ kéo dài.
Bên cạnh phòng ngừa RSV, người cao tuổi cũng cần phòng các bệnh như cúm, phế cầu, thủy đậu, sởi... có thể gây biến chứng viêm phổi, viêm phế quản, suy hô hấp và làm trầm trọng thêm các bệnh mạn tính. Các bệnh này Việt Nam có đầy đủ vaccine cho trẻ và người lớn.
Linh An