Một trong những tính cách tuyệt vời của người dân Việt Nam chúng ta là tinh thần đoàn kết, tương thân tương ái, lá lành đùm lá rách. Bất kỳ nơi nào trên Tổ quốc xảy ra thiên tai, các người dân trong và ngoài nước đều chung tay hỗ trợ. Tuy nhiên, sau cơn bão Yagi càn quét các tỉnh miền Bắc vừa qua, tôi thấy công tác cứu trợ, hỗ trợ còn nhiều bất cập.
Điểm tích cực trong đợt quyên góp, ủng hộ đồng bào bị lũ lụt lần này là người dân đã đồng lòng đóng góp thông qua Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp thay vì các hoạt động tự phát như mọi năm. Đây là cách để minh bạch hóa số tiền quyên góp, ủng hộ, tránh những rắc rối "ăn chặn tiền từ thiện" như thời gian trước. Chiều 12/9, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam chia sẻ công khai tập tin hơn 12.000 trang sao kê tài khoản ngân hàng nhận tiền ủng hộ đồng bào đang gặp thiên tai tại các tỉnh miền Bắc. Mọi thứ đều rất rõ ràng và chính xác.
>> 'Cú đấm' minh bạch của 12 nghìn trang sao kê cứu trợ lũ lụt
Một điểm nữa là các tổ chức, cá nhân, người nổi tiếng từ các địa phương khác cần hạn chế tự thực hiện công tác cứu trợ trực tiếp. Lý do liên quan đến các vấn đề an toàn cho bản thân người cứu trợ, tính cấp thiết về vật phẩm cứu trợ, sự công bằng của các đối tượng được cứu trợ. Người nổi tiếng, nghệ sĩ Việt vẫn luôn được biết đến là những người đi đầu, xung phong, chủ động đến vùng rốn lũ để cứu trợ lương thực cho đồng bào ở các địa phương chịu ảnh hưởng của bão lũ. Tuy nhiên, song song với các điều tốt đẹp ấy, không phải ai cũng có đủ kiến thức để làm từ thiện đúng cách.
Mới đây nhất, vợ chồng một nam ca sĩ nổi tiếng và nữ người mẫu vướng ồn ào với loạt hình ảnh ngồi thuyền đi phát mì tôm, lương thực cho bà con ở khu vực ngập úng tại Hà Nội. Điều đáng nói là điều kiện của người dân sống tại khu vực này trước mắt có chút bất tiện nhưng không khó khăn đến mức rơi vào tình trạng cần cứu trợ cấp bách. Ở thời điểm hiện tại, nhiều khu vực khác tại Hà Nội cũng như các địa phương lân cận đang chịu ảnh hưởng nặng nề, cần được hướng về để giúp sức hơn. Chưa kể, vào thời điểm này, đa phần người dân chịu ảnh hưởng của lũ tại đây cũng đã được đưa đến nơi an toàn.
Một chi tiết khác khiến cư dân mạng bức xúc, là các nghệ sĩ mở livestream khi đi cứu trợ. Không chỉ đầu tư máy thu âm, máy quay mà một người trong ekip còn đề nghị các nghệ sĩ đứng ở khu vực ngập sâu hơn "cho đẹp", sau đó đếm ngược ra hiệu như đang quay phim.
Quay trở lại với câu chuyện làm từ thiện, tôi cho rằng, tốt nhất, người dân nên cứu trợ bằng các hình thức: tiền mặt hoặc nhân sự (đội tình nguyện cứu trợ), phương tiện cứu hộ. Đây là những thứ cần thiết nhất cho công tác cứu hộ, cứu hạn cũng như khắc phục cơ bản hậu quả sau thiên tai. Việc gửi bánh kẹo, bia, thuốc lá... cho đồng bào vùng lũ như một số hình ảnh được chia sẻ trên mạng xã hội thời gian qua là rất thừa thãi và không đúng trọng tâm.
Về công tác cứu trợ, theo tôi mỗi tỉnh, thành nơi xảy ra thiên tai phải thành lập Ban cứu trợ. Mỗi địa phương tuyến quận, huyện thành lập Ban cứu trợ khu vực. Mỗi xã, phường, bản thành lập Tiểu ban cứu trợ. Danh sách Ban cứu trợ được tổng hợp gửi về MTTQ Việt Nam theo dõi. Sử dụng phần mềm online để theo dõi (lĩnh vực này rất phát triển, doanh nghiệp của tôi cũng đang vận hành, giao việc, phản hồi trực tuyến).
Các ban cứu trợ này cũng sẽ thường xuyên cập nhật tình trạng thiên tai, nhu cầu cứu trợ (gồm vật phẩm, phương tiện, nhân lực), báo cáo số lượng hàng hóa, nhân lực được cứu trợ. Qua đó, MTTQ Việt Nam có thể điều phối chung về công tác cứu trợ dựa trên báo cáo của các Ban cứu trợ cấp tỉnh, thành. Hạn chế tối đa người dân tự vận chuyển hàng hóa từ các miền xa xôi, ưu tiên sử dụng ngân sách mua hàng hóa thiết yếu tại các địa phương lân cận không bị thiên tai. Các hàng hóa bị thiếu hụt sẽ được chuyển bổ sung từ các tỉnh, thành xa hơn.
Tóm lại, công tác điều phối về lương thực, thực phẩm, thuốc men cần được điều phối từ cấp trung ương. Khuyến khích hình thức hỗ trợ bằng tiền mặt và lực lượng, phương tiện cứu trợ. Công tác khắc phục sự cố sau thiên tai tốn rất nhiều nhân lực và vật chất, do đó mong tất cả người dân hãy bình tĩnh, sáng suốt trong công tác hỗ trợ.
Nguyen Lam
- Từ thiện có tâm và có tầm
- Hoài Linh 'chữa cháy' 15,4 tỷ đồng từ thiện
- Khi nghệ sĩ từ thiện chỉ với tấm lòng
- Khi nghệ sĩ kêu gọi từ thiện một đằng, làm một nẻo
- Hoài Linh làm từ thiện chưa chuyên nghiệp
- Hoài Linh nên xử lý hơn 13 tỷ đồng từ thiện thế nào?