Lãnh đạo Tiểu ban Đông Á - Thái Bình Dương, Ủy ban Đối ngoại Thượng viện và Tiểu ban Châu Á - Thái Bình Dương và Cấm phổ biến vũ khí hạt nhân, Ủy ban Đối ngoại Hạ viện Mỹ gồm các thượng nghị sĩ Cory Gardner, Ed Markey và hạ nghị sĩ Ami Bera, Ted Yoho đã giới thiệu các nghị quyết S.Res. 607 và H. Res. 1018 nhân kỷ niệm 25 năm bình thường hóa quan hệ Việt - Mỹ, theo thông cáo hôm nay của Bộ Ngoại giao Việt Nam.
Theo trang web của quốc hội Mỹ, các nghị quyết được giới thiệu ngày 4/6, nhằm thể hiện ủng hộ hợp tác liên tục giữa Mỹ và Việt Nam, công nhận vai trò ngày càng tăng của Việt Nam trong một số thể chế đa phương. S.Res và H.Res là loại nghị quyết đơn giản, thường để thể hiện thái độ của thượng hoặc hạ viện, không cần tổng thống ký thông qua.
Các nghị quyết khẳng định tầm quan trọng của quan hệ Việt - Mỹ và hợp tác của hai nước "trên cơ sở trật tự dựa trên luật lệ, thúc đẩy an ninh, phát triển và tôn trọng chủ quyền", vì khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương hòa bình, thịnh vượng, cởi mở.
Tổng bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng (phải) và Tổng thống Mỹ Trump tại Hà Nội tháng 2/2019. Ảnh: Ngọc Thành.
Nghị quyết đánh giá cao "vai trò và vị thế ngày càng tăng" của Việt Nam trong khu vực và trên thế giới, đặc biệt khi Việt Nam là Chủ tịch ASEAN 2020 và Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc nhiệm kỳ 2020-2021. Mỹ cũng đánh giá cao việc Việt Nam sẵn sàng bảo vệ tự do hàng hải và luật pháp quốc tế tại Biển Đông, đồng thời khẳng định "các quyền và lợi ích của Việt Nam phù hợp với luật pháp quốc tế phải được tôn trọng".
Tổng thống Bill Clinton ngày 11/7/1995 tuyên bố bình thường hóa quan hệ với Việt Nam, đánh dấu "quả ngọt" sau một quãng thời gian dài quá trình thương lượng gặp nhiều chông gai, do những nghi kỵ trong chiến tranh. Việt - Mỹ hiện là đối tác toàn diện, với thương mại hai chiều tăng từ 450 triệu USD năm 1994 lên 77 tỷ USD năm 2019. Trong nhiều năm, Mỹ là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam, còn Việt Nam là một trong những thị trường xuất khẩu có mức tăng trưởng cao nhất của Mỹ.
Trong thông điệp đánh giá quan hệ Việt-Mỹ nhân dịp hai nước sắp kỷ niệm 25 năm thiết lập quan hệ ngoại giao, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo cam kết ủng hộ một Việt Nam vững mạnh, độc lập. Kể từ sau khi bình thường hóa quan hệ, "Việt Nam và Mỹ đã xây dựng tình hữu nghị dựa trên lợi ích chung, sự tôn trọng lẫn nhau và quyết tâm táo bạo để vượt qua quá khứ, hướng tới tương lai", ông nói.
Nguyễn Tiến