Thượng nghị sĩ đảng Dân chủ Chris Van Hollen và thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa Pat Toomey hôm 21/5 cho biết họ đang đề xuất dự luật này, với mục đích áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với những cá nhân, thực thể thực hiện những hành vi làm suy yếu Luật Cơ bản của Hong Kong hoặc hạn chế vấn đề nhân quyền ở đặc khu này.
Tuyên bố được đưa ra sau khi SCMP hôm qua dẫn các nguồn tin từ Bắc Kinh nói rằng quốc hội Trung Quốc sẽ thông qua luật an ninh cho Hong Kong trong phiên họp thường niên đang diễn ra, trong đó cấm toàn bộ hoạt động ly khai, lật đổ, hành vi can thiệp của nước ngoài trong các vấn đề Hong Kong và hoạt động khủng bố ở thành phố này.
Hai thượng nghị sĩ Mỹ cho rằng các diễn biến mới nhất ở Bắc Kinh khiến tình hình trở nên cấp bách hơn và sẽ thúc giục lãnh đạo Thượng viện nhanh chóng giải quyết vấn đề này.
Những người bị áp trừng phạt có thể gồm các quan chức chính quyền chịu trách nhiệm về luật an ninh mới cho Hong Kong, ngoài ra có thể là các ngân hàng thực hiện những giao dịch quan trọng với người hoặc thực thể liên quan.
Thượng nghị sĩ Van Hollen cam kết sẽ trừng phạt những cá nhân mà ông cho là "đồng lõa với Trung Quốc" gây sức ép với Hong Kong, gọi động thái chuẩn bị cho luật an ninh mới của Bắc Kinh là vi phạm thô bạo Tuyên bố chung Trung - Anh, vốn được nhất trí để bảo vệ quyền tự do, tự chủ của đặc khu hành chính Hong Kong. Trong khi đó, thượng nghị sĩ Toomey cho rằng động thái của Trung Quốc là "rất đáng lo ngại".
Lãnh đạo phe đa số Thượng viện Mỹ Mitch McConnell cũng tuyên bố động thái của Bắc Kinh "hoàn toàn không thể chấp nhận được". Ông McConnell cho rằng nếu thông qua luật an ninh Hong Kong, Bắc Kinh sẽ chỉ khiến Thượng viện Mỹ tăng cường rà soát lại quan hệ với Trung Quốc.
Thượng nghị sĩ Josh Hawley, người cũng ủng hộ lên án Bắc Kinh, cho rằng việc thông qua luật an ninh Hong Kong sẽ khiến Trung Quốc vi phạm luật pháp Hong Kong, cũng như thỏa thuận với Anh trước đó.
Các doanh nghiệp Mỹ chiếm phần lớn trong số các nhà đầu tư ở Hong Kong. Các cuộc biểu tình chống chính quyền nổ ra hồi năm ngoái cũng khiến vấn đề đặc khu này được quan tâm hơn ở Washington và được xem là nguồn cơn cho những xích mích mới trong quan hệ Mỹ - Trung. Trong khi đó, Bắc Kinh cáo buộc Washington can thiệp vấn đề nội bộ ở Hong Kong.
Trả lời phóng viên bên ngoài Nhà Trắng hôm 21/5 về luật an ninh Trung Quốc có thể sắp ban hành ở Hong Kong, Tổng thống Mỹ Donald Trump cam kết sẽ phản ứng mạnh mẽ. "Tôi không biết đó là gì, vì chưa ai biết. Nếu việc đó xảy ra, chúng tôi sẽ phản ứng rất cứng rắn với vấn đề này", Trump nói.
Quốc hội Mỹ năm ngoái khiến Trung Quốc tức giận khi thông qua dự luật cho phép Mỹ tước bỏ tình trạng thương mại đặc biệt của Hong Kong nếu thành phố không còn được hưởng quyền tự trị. Trump sau đó ký thông qua đạo luật này. Bộ Ngoại giao Mỹ cảnh báo việc Trung Quốc áp luật an ninh với Hong Kong sẽ ảnh hưởng đến quyết định xem xét tình trạng tự trị của đặc khu.
Mai Lâm (Theo Wall Street Journal)