Đảng Bảo thủ đối lập của Canada ngày 17/2 kêu gọi Hạ viện nước này tuyên bố Trung Quốc đang thực hiện hành vi "diệt chủng" đối với hơn một triệu dân Duy Ngô Nghĩ ở vùng phía tây khu tự trị Tân Cương.
"Đối với vấn đề như diệt chủng, Canada cần gửi thông điệp rõ ràng và dứt khoát rằng chúng ta sẽ đấu tranh cho nhân quyền và giá trị của nhân quyền, ngay cả khi điều đó đồng nghĩa phải hy sinh một số cơ hội kinh tế. Phẩm giá của chúng ta không phải thứ để bán đi", lãnh đạo đảng Bảo thủ Erin O'Toole nói.
Cuộc bỏ phiếu về cáo buộc Trung Quốc thực hiện hành vi "diệt chủng" dự kiến diễn ra ngày 22/2, song không mang tính ràng buộc đối với chính phủ Canada và không đưa ra các bước cần làm tiếp theo. Các đảng đối lập chính của Canada, phe đa số tại Hạ viện nước này, ủng hộ việc bỏ phiếu.
Đảng Tự do Dân chủ của Thủ tướng Canada Justin Trudeau chưa công bố bước đi tiếp theo sau khi phe đối lập đưa ra đề xuất.
Trung Quốc chưa bình luận về thông tin này.
Lãnh đạo đảng Bảo thủ Canada O'Toole trong cuộc họp báo ngày 16/2. Ảnh: Canadian Press.
O'Toole trong tuần hối thúc chính phủ Canada gây sức ép buộc Ủy ban Olympic Quốc tế dời Thế vận hội Mùa đông 2022 ra khỏi Bắc Kinh. Thủ tướng Trudeau bày tỏ do dự khi sử dụng từ "diệt chủng" và gọi đây là thuật ngữ "cực kỳ nặng nề".
Động thái của phe đối lập tại Hạ viện Canada là nỗ lực mới nhất nhằm buộc Trung Quốc phải chịu trách nhiệm với cáo buộc "đàn áp" người Duy Ngô Nhĩ, các nhóm dân tộc Đột Quyết và nhóm dân Hồi giáo thiểu số khác.
Cựu ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo trước khi rời nhiệm sở tuyên bố chính sách "chống lại người Hồi giáo và dân tộc thiểu số ở Tân Cương" của Trung Quốc "cấu thành tội ác chống lại loài người và diệt chủng". Ngoại trưởng Antony Blinken nhắc lại tuyên bố của người tiền nhiệm trong ngày đầu tiên nắm quyền.
Trung Quốc bác cáo buộc về việc ngược đãi các nhóm dân thiểu số tại Tân Cương, khẳng định các chính sách của họ là cần thiết nhằm chống lại chủ nghĩa khủng bố và phong trào ly khai tại khu tự trị phía tây bắc đất nước.
O'Toole cáo buộc Trung Quốc áp đặt chế độ "cảnh sát trị" với đặc khu hành chính Hong Kong và "giam giữ tùy tiện" hai công dân Canada. Lãnh đạo đảng Bảo thủ cho biết nếu địa điểm tổ chức Thế vận hội Mùa đông 2022 không được thay đổi, Canada có thể xem xét tẩy chay sự kiện này.
Quan hệ Canada - Trung Quốc rơi vào căng thẳng sau vụ bắt giám đốc tài chính Huawei Mạnh Vãn Chu hồi tháng 12/2018 theo yêu cầu dẫn độ của Mỹ. Trung Quốc sau đó 9 ngày bắt hai công dân Canada là Michael Kovrig và Michael Spavor, động thái được cho nhằm trả đũa vụ bắt Mạnh Vãn Chu.
Nguyễn Tiến (Theo SCMP)