Trong buổi ký kết tại Minsk, Belarus hôm nay, Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergey Shoigu cho biết Moskva sẽ giữ quyền kiểm soát các loại vũ khí và bất kỳ quyết định nào về việc sử dụng chúng.
Theo Bộ trưởng Quốc phòng Nga, việc triển khai vũ khí hạt nhân chiến thuật tới Belarus là do căng thẳng gia tăng với phương Tây. "Trong bối cảnh leo thang cực kỳ nghiêm trọng các mối đe dọa ở biên giới phía tây của Nga và Belarus, quyết định đã được đưa ra để thực hiện các biện pháp đối phó trong lĩnh vực quân sự - hạt nhân", ông Shoigu cho hay.
Bộ trưởng Shoigu cáo buộc phương Tây đang tiến hành một "cuộc chiến không tuyên chiến" chống lại Nga và Belarus. Minsk cũng bày tỏ quan tâm đến việc phát triển hơn nữa mối quan hệ chiến lược với Moskva trong lĩnh vực quân sự.
Xe phóng của tổ hợp Iskander với tên lửa có thể mang đầu đạn hạt nhân của Nga. Ảnh: BQP Nga
Tổng thống Nga Vladimir Putin hồi tháng 3 tuyên bố Nga sẽ bố trí vũ khí hạt nhân chiến thuật ở Belarus. Ông chủ Điện Kremlin cho biết động thái này "không có gì bất thường" và Mỹ đã làm điều tương tự trong nhiều thập kỷ. Ông khẳng định không chuyển giao quyền kiểm soát vũ khí cho Minsk.
Đại sứ Nga tại Belarus Boris Gryzlov đầu tháng 4 xác nhận vũ khí sẽ được đưa đến sát biên giới phía tây của Belarus, khu vực gần với ba quốc gia thuộc NATO. Ông không nêu vị trí đặt vũ khí cụ thể, nhưng xác nhận một kho chứa sẽ được hoàn thành trước ngày 1/7 theo yêu cầu từ Tổng thống Putin.
Hiện chưa rõ Nga sẽ đưa loại vũ khí cụ thể nào đến Belarus nhưng hồi tháng 4 Nga đã công bố những khí tài mang vũ khí, gồm "cường kích Belarus được bổ sung khả năng tấn công mục tiêu bằng vũ khí hạt nhân" và tổ hợp tên lửa đạn đạo chiến thuật Iskander-M.
Không quân Belarus đang vận hành gần 70 cường kích tấn công mặt đất Su-25. Loại chiến đấu cơ này có thể mang bom nặng 500 kg, phù hợp với những mẫu bom hạt nhân rơi tự do từng được Liên Xô phát triển. Trong tháng 4, quân đội Belarus đã bắt đầu được huấn luyện về vũ khí hạt nhân ở Nga.
Vị trí của Belarus. Đồ họa: DW
Belarus phía tây giáp với ba thành viên NATO là Ba Lan, Litva và Latvia. Minsk đã cho phép Moskva sử dụng lãnh thổ của mình để đưa quân vào Ukraine. Tổng thống Belarus Alexander Lukashenko cáo buộc phương Tây "âm mưu xâm chiếm Belarus" và việc Nga bố trí vũ khí hạt nhân sẽ giúp bảo vệ nước này khỏi các mối đe dọa.
Vũ khí hạt nhân chiến thuật có đầu đạn nhỏ, được thiết kế để sử dụng trong một cuộc tấn công hạn chế trên chiến trường, thay vì phá hủy quy mô lớn.
Tổng thống Mỹ Joe Biden chỉ trích kế hoạch của Nga, coi đây là cuộc trao đổi "nguy hiểm". Trong khi đó, Liên minh châu Âu (EU) kêu gọi Belarus không cho phép Nga bố trí vũ khí hạt nhân chiến thuật trên lãnh thổ, dọa áp thêm trừng phạt với Minsk.
Học thuyết hạt nhân của Nga quy định nước này có thể sử dụng vũ khí hạt nhân nếu bị tấn công nguyên tử hoặc phải đối mặt với một cuộc tấn công bằng vũ khí thông thường đe dọa "sự tồn vong" của nhà nước Nga.
Huyền Lê (Theo Reuters, BBN)