"Chúng tôi nhận thấy rằng Việt Nam là một bên tham gia tích cực trong việc tiếp cận các cơ chế trong khu vực, như ASEAN. Việt Nam cũng rất tích cực trong chương trình nghị sự về an ninh y tế toàn cầu", tiến sĩ John MacArthur, giám đốc Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ (CDC) khu vực Đông Nam Á, hôm nay giải thích lý do Mỹ đặt văn phòng trung tâm này tại Hà Nội.
Đại tá Nguyễn Minh Tâm, nguyên Giám đốc Trung tâm Tư liệu Khoa giáo, Học viện Chính trị Công an Nhân dân, nói với VnExpress rằng quyết định đặt văn phòng CDC Đông Nam Á tại Hà Nội cho thấy Mỹ đánh giá cao vị thế của Việt Nam tại Đông Nam Á trong lĩnh vực an ninh y tế tại khu vực.
Phó tổng thống Mỹ Harris phát biểu tại lễ khai trương văn phòng CDC Đông Nam Á ở Hà Nội ngày 25/8. Ảnh: Vũ Anh.
"Động thái này mang ý nghĩa chiến lược lâu dài về hợp tác giữa hai bên trong lĩnh vực an ninh y tế, sức khỏe", đại tá Tâm cho biết.
Theo ông, an ninh y tế và sức khỏe đang được cả thế giới coi là ưu tiên cao nhất trong thời điểm hiện tại, khi Covid-19 diễn biến phức tạp trên toàn cầu cũng như ở nhiều nước Đông Nam Á.
Một số quốc gia, trong đó có Mỹ, đầu năm 2020 từng coi Covid-19 là vấn đề có tính chất ngắn hạn và không quan tâm thích đáng để xử lý đại dịch. Tuy nhiên, 18 tháng sau, ứng phó Covid-19 trở thành vấn đề chiến lược dài hạn toàn cầu, chuyên gia nhận định.
"Khi đại dịch diễn ra, một số nước tung ra chiến lược ngoại giao vaccine nhằm tranh thủ đẩy mạnh quan hệ hợp tác với các quốc gia khác", đại tá Tâm nói. "Nhưng người Mỹ có cách tiếp cận dài hơi hơn, đó là thúc đẩy ngoại giao y tế, một trong các vấn đề thuộc ngoại giao phi truyền thống".
Trong họp báo qua điện thoại hôm nay, ông Mitchell Wolfe, Giám đốc Y tế của CDC, cho hay văn phòng CDC khu vực Đông Nam Á tại Hà Nội sẽ xây dựng quan hệ với các đối tác và các nước trong khu vực, cũng như tăng cường các vấn đề an ninh y tế then chốt như khoa học thí nghiệm, phát triển nhân lực, chuẩn bị ứng phó tình huống khẩn cấp, hay xử lý cuộc khủng hoảng Covid-19 và các đợt bùng phát trong tương lai.
"Văn phòng khu vực Đông Nam Á sẽ tạo điều kiện mở rộng phạm vi các chương trình hỗ trợ kỹ thuật của chúng tôi để tăng cường năng lực ứng phó nhanh với các đợt bùng phát", ông Wolfe nói.
Văn phòng này cũng phối hợp với các đối tác để củng cố hệ thống cảnh báo sớm nhằm phát hiện các bệnh lây từ động vật sang người và bệnh truyền nhiễm mới nổi ở người như các bệnh có triệu chứng giống cúm (ILI)/bệnh hô hấp cấp tính nặng (SARI), cúm gia cầm, cúm lợn, virus từ dơi, thông qua mạng lưới các địa điểm giám sát đa quốc gia.
Đại tá Tâm nhận định ý nghĩa quan trọng nhất với Việt Nam khi CDC Mỹ mở văn phòng khu vực ở Hà Nội là "giúp chúng ta tăng một cách toàn diện năng lực kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh", khi đặt vấn đề này thành nhiệm vụ chiến lược lâu dài thay vì "chỉ đơn giản nhập khẩu vaccine hay chuyển giao công nghệ vaccine".
"Đây là một trong các phương cách để Việt Nam bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa nhằm ngăn ngừa và chống lại một trong các thách thức an ninh phi truyền thống", ông nhấn mạnh.
Quyết định đặt văn phòng CDC Đông Nam Á tại Hà Nội được công bố khi Phó tổng thống Mỹ Kamala Harris thăm Việt Nam từ ngày 24-26/8. Trong chuyến thăm này, bà Harris khẳng định Mỹ ủng hộ một nước Việt Nam mạnh, độc lập và thịnh vượng, tiếp tục đổi mới, mở rộng hội nhập quốc tế và đảm nhận vai trò ngày càng quan trọng trong ASEAN và khu vực.
Phó tổng thống Mỹ thông báo tặng Việt Nam thêm một triệu liều vaccine Covid-19. Video: Bloomberg.
Phó tổng thống Mỹ cũng tuyên bố tặng Việt Nam hơn một triệu liều vaccine, nhằm hỗ trợ Việt Nam ứng phó Covid-19 đang diễn biến phức tạp. Quyết định này nâng tổng số vaccine Mỹ tặng Việt Nam lên hơn 6 triệu liều. Theo dữ liệu Nhà Trắng công bố hồi đầu tháng, Việt Nam là một trong 10 quốc gia nhận nhiều vaccine nhất từ Mỹ trong chương trình COVAX.
Nguyễn Tiến