Số ca nhiễm nCoV tại Mumbai, thủ phủ tài chính gồm hơn 12,5 triệu dân của Ấn Độ, đồng thời là tâm điểm đại dịch ở bang Maharashtra phía tây, bắt đầu leo thang từ tháng 2. Hôm 4/4, thành phố ghi nhận mức tăng cao nhất trong một ngày với 11.206 ca nhiễm mới.
Số ca nhiễm tăng đột biến khiến các bệnh viện trong thành phố thiếu oxy y tế, bệnh nhân chật vật tìm giường bệnh và mạng xã hội tràn ngập lời cầu cứu. Trong bối cảnh đó, 24 phòng tác chiến Covid-19 đã được thiết lập. Đây là nơi các bác sĩ, thực tập sinh ngành y và chuyên gia như Ashish Avhad theo dõi tình trạng giường bệnh trên một thiết bị quản lý trực tiếp, rồi phân bổ chúng cho bệnh nhân.
Cuối tháng trước, Avhad, một kỹ sư xây dựng dân dụng trở thành người trực điện thoại sau khi mất việc vì Covid-19, phải nhận những cuộc gọi liên tục từ các bệnh nhân Covid-19 đang tìm giường bệnh, xe cứu thương và hướng dẫn cách ly tại nhà. "Cuộc gọi nào cũng vô cùng đau đớn", người đàn ông 27 tuổi cho biết.
Tuy nhiên, số ca nhiễm nCoV mới tại Mumbai trong khoảng 10 ngày qua đang trên đà giảm. Hôm 9/5, thành phố ghi nhận thêm 2.395 ca, thấp hơn rõ rệt so với mức trung bình 7.786 ca nhiễm mới mỗi ngày hồi tháng 4.
Trực thăng của không quân Ấn Độ rải cánh hoa để cảm ơn những nhân viên y tế tuyến đầu tại bệnh viện INS Asvini ở Mumbai hồi tháng 5/2020. Ảnh: AP.
"Những cuộc gọi hoảng loạn tìm kiếm giường oxy và phòng chăm sóc tích cực (ICU) đã giảm đáng kể. Bây giờ chúng tôi chủ yếu giải quyết những thắc mắc liên quan đến tiêm chủng", Avhad cho biết.
Tuần trước, Tòa án Tối cao Ấn Độ đã hoan nghênh công tác quản lý oxy y tế tại Mumbai, đồng thời khuyến nghị thủ đô New Delhi nhân rộng "mô hình Mumbai" để chống lại đại dịch. "Những gì Mumbai đang làm, cách họ quản lý, chúng ta có thể học hỏi từ họ", tòa cho biết.
Giải thích về biện pháp xử lý cuộc khủng hoảng oxy, Iqbal Singh Chahal, lãnh đạo thành phố Mumbai, cho biết họ đã cử các nhóm quản lý và giám sát chặt chẽ để hỗ trợ những bệnh viện đang rơi vào tình trạng khẩn cấp.
"Các nhóm ứng phó khủng hoảng của chúng tôi kết nối với hệ thống bệnh viện và chuyển oxy từ nơi còn thừa sang nơi thiếu hụt. Chúng tôi cũng phát hiện một số bệnh viện tiếp nhận số bệnh nhân vượt quá khả năng cung cấp oxy của họ và cảnh báo họ không nên tiếp tục", Chahal nói.
Cơ quan dân sự của Mumbai đã thiết lập gần 24 bể chứa oxy y tế dạng lỏng (LMO) trong các cơ sở Covid-19. Một nửa trong số đó vẫn chưa được sử dụng trong làn sóng đại dịch đầu tiên. Chúng trở nên hữu ích khi làn sóng thứ hai tấn công thành phố.
Mô hình của Mumbai còn dựa vào việc sử dụng hợp lý và bảo tồn nguồn oxy. Các bệnh viện được yêu cầu kiểm tra và khắc phục nếu phát hiện sự cố rò rỉ oxy. Khi phát hiện một lượng oxy được phân bổ cho Mumbai đang bị chuyển hướng sang nơi khác, Chahal đã cử đội theo dõi các bể chứa và bố trí nhân viên tại những điểm nạp oxy. Nhóm chuyên trách Covid-19 bang Maharashtra còn khuyến nghị sử dụng biện pháp điều trị tốn ít oxy hơn.
Kết quả là số ca nhiễm nCoV chưa bình phục tại Mumbai giờ đây giảm xuống khoảng 51.000, với mức tiêu thụ oxy khoảng 240 tấn. Trong khi đó, New Delhi hôm 8/5 ghi nhận 87.907 ca chưa bình phục và nguồn oxy sẵn có còn 499 tấn, nhưng nhu cầu lên tới 700 tấn.
Chính quyền New Delhi đang liên lạc với giới chức Mumbai để học hỏi kinh nghiệm. Tuy nhiên, Chahal cho biết "mô hình Mumbai" không chỉ gồm cách quản lý oxy, mà là sự kết hợp của nhiều sáng kiến đã được triển khai kể từ khi Covid-19 khởi phát.
"Chúng tôi có thể ứng phó với làn sóng đại dịch thứ hai tốt hơn nhờ những hệ thống đã được vận hành trong làn sóng đầu tiên", lãnh đạo Mumbai nói. Trong khoảng 20 bước quan trọng mà ông liệt kê bao gồm việc phân chia phòng kiểm soát thảm họa của Mumbai thành 24 phòng tác chiến Covid-19.
"Nó giống như tạo ra 24 đô thị nhỏ trong lòng Mumbai. Việc phi tập trung hóa giúp hoạt động trở nên dễ dàng và hiệu quả hơn", Chahal giải thích.
Bên cạnh đó, các bệnh viện dã chiến lớn của thành phố được xây dựng năm ngoái đã tiếp nhận số lượng bệnh nhân đáng kể. Để hỗ trợ hệ thống bệnh viện công, chính quyền đã sử dụng hơn 80% số giường bệnh tại các bệnh viện tư nhân và sắp xếp cho bệnh nhân thông qua các phòng tác chiến.
Một trung tâm điều trị Covid-19 mới chuẩn bị mở cửa tại Mumbai, Ấn Độ, hôm 9/5. Ảnh: AFP.
Chahal cho biết thành công còn đến từ một quyết định táo bạo khác của ông là mời thầu để mua thuốc kháng virus remdesivir với giá đắt đỏ, nhằm nỗ lực giảm số ca nhiễm tại Mumbai.
Được phát triển ban đầu để điều trị Ebola, remdesivir giờ đây được dùng trong điều trị Covid-19. Làn sóng đại dịch thứ hai thảm khốc tại Ấn Độ khiến nguồn thuốc bị thiếu hụt trầm trọng, dẫn đến những lời kêu cứu khẩn thiết trên mạng xã hội và tiếp thị trên chợ đen. "Tôi chấp nhận đưa ra những đơn đặt hàng đắt đỏ vì tôi phải cứu người", Chahal nói.
Trong bối cảnh giới chuyên gia dự đoán về làn sóng Covid-19 thứ ba, Mumbai đã đưa vào hoạt động thêm ba bệnh viện dã chiến. Chính quyền thành phố còn tuyên bố tất cả bệnh viện sẽ có nhà máy sản xuất oxy y tế riêng. "Trọng tâm của chúng tôi bây giờ là tăng số lượng oxy và giường ICU", Suresh Kakani, một quan chức Mumbai, cho biết.
Tỷ lệ dương tính trong xét nghiệm nCoV tại Mumbai đã giảm xuống mức 8%, trong khi con số này ở New Delhi là khoảng 30%. Thành phố này, cũng như toàn bộ bang Maharashtra, đang được đặt dưới những quy định hạn chế nghiêm ngặt kể từ hôm 14/4. Các biện pháp có khả năng được nới lỏng khi tỷ lệ dương tính giảm xuống dưới 5%.
Tiến sĩ Jayaprakash Muliyil, chủ tịch ủy ban cố vấn khoa học của Viện Dịch tễ học Quốc gia Ấn Độ, cho biết rất khó để so sánh hai thành phố riêng biệt, bởi virus "có lịch trình riêng" và thời gian dịch bùng phát sẽ khác nhau. Tuy nhiên, ông thừa nhận Ấn Độ phải rút ra bài học và chuẩn bị cho làn sóng Covid-19 tiếp theo.
"Mumbai là một hình mẫu tốt để noi theo, với đội ngũ quản lý y tế và cơ sở hạ tầng tuyệt vời. Chúng tôi chưa thấy bất kỳ hình ảnh chết chóc thảm khốc nào tại Mumbai", ông cho hay.
Ánh Ngọc (Theo Al Jazeera)