Đây là khuyến cáo được chia sẻ trong chương trình toạ đàm trực tuyến "Những lưu ý khi tiêmvaccine Covid-19 mũi 3" được phát sóng trên VnExpress hôm 17/12. Tham gia chương trình có PGS.TS Trần Đắc Phu, nguyên Cục trưởng Cục Y tế Dự phòng - Bộ Y tế, BS.CKI Bạch Thị Chính, Giám đốc Y khoa, Hệ thống tiêm chủng VNVC và TTƯT.PGS.TS.BS Trần Quang Bính, GĐ Chuyên môn BVĐK Tâm Anh TPHCM.
Trong chương trình, các chuyên gia đã chia sẻ về vai trò của mũi 3 vaccine ngừa Covid-19, nhấn mạnh hiệu quả phòng bệnh của liều tiêm này và tư vấn những điểm cần lưu ý khi tiêm vaccine.
BS.CKI Bạch Thị Chính (ngoài cùng bên phải), Giám đốc Y khoa, Hệ thống tiêm chủng VNVC và TTƯT.PGS.TS.BS Trần Quang Bính (giữa), GĐ Chuyên môn BVĐK Tâm Anh TPHCM trong chương trình toạ đàm trực tuyến "Những lưu ý khi tiêmvaccine Covid-19 mũi 3". Ảnh: Quỳnh Trần
Ưu tiên tiêm mũi 3 cho nhóm nguy cơ cao
Theo TTƯT.PGS.TS.BS Trần Quang Bính, mũi 3 vaccine Covid-19 là mũi bổ sung hoặc nhắc lại, nhằm tăng hiệu lực bảo vệ cơ thể, giúp cơ thể sản xuất đủ kháng thể chống lại virus, nhất là trước những biến thể nguy hiểm như Delta hay Omicron.
Mũi bổ sung tiêm cho những người đã tiêm đủ 2 mũi, có bệnh lý gây suy giảm miễn dịch như người đang điều trị ung thư, ghép tạng, bệnh nhân HIV... Thời gian tiêm mũi bổ sung diễn ra sau mũi 2 ít nhất 4 tuần (28 ngày).
Mũi nhắc lại được tiêm cho người trên 65 tuổi, có bệnh nền, tiêm cách mũi 2 ít nhất 3 tháng. Mũi nhắc lại này tương tự những vaccine phòng bệnh khác như vaccine bạch hầu - ho gà - uốn ván được tiêm cho trẻ khi vài tháng tuổi và tiêm nhắc ở mốc 4-7 tuổi và 9-15 tuổi.
Vaccine mũi 3 có thể tiêm cùng loại với liều vaccine cơ bản hoặc là vaccine theo công nghệ mRNA như Pfizer. Nếu tiêm liều cơ bản là vaccine của hãng Sinopharm thì có thể tiêm mũi nhắc lại cùng loại hoặc vaccine mRNA hoặc vaccine vector virus (vaccine Astrazeneca).
"Thực tế hiện nay ghi nhận nhiều trường hợp đã tiêm đầy đủ 2 mũi vaccine Covid-19 nhưng vẫn nhiễm virus, dù không có triệu chứng hoặc triệu chứng nhẹ và được cách ly tại nhà. Trong khi sự hiểu biết và đánh giá về giá trị của vaccine Covid-19 hiện nay vẫn chưa đầy đủ, và giống như các vaccine khác, sau khoảng 4-6 tháng, kháng thể sinh ra từ vaccine 2 liều cơ bản bị suy giảm. Do đó việc tiêm mũi 3 là rất cần thiết", Bác sĩ Trần Quang Bính giải thích.
Ông Trần Đắc Phu cũng nhấn mạnh: "Nhóm người nguy cơ cao như người già, có bệnh nền, người bị suy giảm miễn dịch luôn cần được ưu tiên tiêm vaccine, dù là mũi tiêm nào. Việc tiêm cho đối tượng nguy cơ cần gắn với vùng nguy cơ, ưu tiên vùng nguy cơ cao, hoạt động đi lại nhiều, mật độ dân số cao, như TP HCM, Hà Nội, Bình Dương, Long An. Những nơi này cần tiêm trước, tiêm nhanh mũi 3 cho nhóm nguy cơ cao để phòng bệnh trước những diễn biến khó lường của đại dịch".
PGS.TS Trần Đắc Phu, nguyên Cục trưởng Cục Y tế Dự phòng - Bộ Y tế, trong chương trình toạ đàm trực tuyến "Những lưu ý khi tiêmvaccine Covid-19 mũi 3". Ảnh: Anh Ngọc
Mũi 3 tăng miễn dịch chống Omicron
Bác sĩ Bạch Thị Chính nhấn mạnh dù 2 mũi vaccine cơ bản đã giúp giảm đáng kể tỷ lệ chuyển nặng, nhập viện và tử vong do Covid-19, mũi 3 có tác dụng đáng kể trong việc chống lại biến chủng mới Omicron.
"Nghiên cứu của Viện Công nghệ Massachusetts phối hợp Đại học Harvard (Mỹ) đã tạo ra một virus như Omicron và đưa nó vào cơ thể đã được tiêm 2 mũi vaccine. Kết quả cho thấy lượng kháng thể không tăng. Tuy nhiên, khi tiêm thêm mũi 3, lượng kháng thể lại gia tăng. Vì vậy, mũi tiêm nhắc này là cần thiết", bác sĩ Chính cho hay.
Ông Trần Đắc Phu giải thích thêm virus nào cũng có biến chủng. Điều đáng lo ngại nhất là sự biến đổi ở protein giúp virus xâm nhập vào tế bào con người để lây lan bệnh và có khả năng vô hiệu hóa vaccine. Tuy nhiên hiện nay chưa có nghiên cứu nào khẳng định Omicron có thể vô hiệu hóa vaccine và Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khuyến cáo việc tiêm vaccine vẫn có hiệu quả với cả chủng virus mới. Có nghiên cứu cho thấy sau tiêm mũi 3, hiệu quả miễn dịch tăng cao trên 90%.
Bác sĩ Bạch Thị Chính khẳng định vaccine đóng vai trò quan trọng trong chiến dịch kiểm soát dịch bệnh Covid-19 trên thế giới cũng như tại Việt Nam, đặc biệt ở các tỉnh thành bùng phát dịch mạnh thời gian qua.
"Có thể thấy rõ lợi ích của vaccine luôn lớn hơn tác dụng phụ. Vì vậy, người dân nên yên tâm tiêm vaccine theo khuyến cáo của Chính phủ. Theo các nhà sản xuất, mũi 3 vaccine Covid-19 dường như gây ra tác dụng phụ không cao hơn mũi 1 và 2. Khi đi tiêm, người dân chỉ cần cung cấp đầy đủ thông tin về các lần tiêm trước để được bác sĩ tư vấn. Sau tiêm cần tuân thủ hướng dẫn theo dõi để kịp thời phát hiện và xử lý các phản ứng bất thường", Bác sĩ Chính nói.
BS.CKI Bạch Thị Chính, Giám đốc Y khoa, Hệ thống tiêm chủng VNVC trong chương trình toạ đàm trực tuyến "Những lưu ý khi tiêmvaccine Covid-19 mũi 3". Ảnh: Quỳnh Trần
Ngoài ra, trong lúc chờ tiêm mũi 3 vaccine Covid-19, các chuyên gia khuyến cáo người dân tiếp tục tuân thủ 5K và tiêm các vaccine phòng bệnh hô hấp như cúm, phế cầu... để tránh nhầm lẫn triệu chứng với Covid-19, đồng thời tạo ra ra miễn dịch chéo không đặc hiệu phòng bệnh.
"Hiện nay, tại Việt Việt Nam, việc tiêm mũi 3 diễn ra song song với việc hoàn thành 2 mũi. Các địa phương vừa tiêm tăng cường cho người suy giảm miễn dịch, có bệnh nền vừa tiêm phủ 2 mũi. Địa phương nào đã tiêm đủ 2 mũi có thể tiêm nhắc lại. Việt Nam hiện đảm bảo đủ nguồn cung vaccine để tiêm mũi 3 cho người từ 18 tuổi trở lên", ông Trần Đắc Phu cho biết.
Độc giả có thể xem lại chương trình toạ đàm trực tuyến tại đây.
Anh Ngọc
