Ngày 4/11, ông Tuấn cho biết từ kết quả nghiên cứu trước đây và khảo sát hiện trường, Viện đã đánh giá ban đầu về thảm họa ở thôn 1, xã Trà Leng.
Những phân tích của Viện Khoa học Thủy lợi miền Trung và Tây Nguyên dẫn đến vụ sạt lở đất ở thôn 1, xã Trà Leng. Ảnh: Viện Khoa học Thủy lợi miền Trung và Tây Nguyên.
Hiện trường cho thấy khu vực này tổ hợp nhiều điều kiện bất lợi như địa hình dốc, phân cắt mạnh, hình thành khe suối hẹp hình chữ V. Khe suối có độ dốc 30-45 độ, hai vách khe nền đất bở rời, nằm trên nền đá gốc nên dễ gây sạt trượt.
Tại Trà Leng, mưa to từ ngày 6 đến 22/10, đất bị bão hòa nước, đến ngày 27-28/10 lại bị bồi thêm trận mưa 180 mm do bão Molave. Lúc này đất đá như khối bùn khổng lồ, lao nhanh xuống phía dưới tạo ra trận lũ quét. Gặp cống thoát nước chắn ngang đường, dòng lũ quét đã chuyển hướng sang bờ phải, tràn vào khu dân cư, cuốn đi tất cả những gì trên đường đi.
"Hiện chúng ta chỉ có thể cảnh báo, xác định được vùng, điểm có nguy cơ sạt lở. Còn để dự báo chính xác thời điểm xảy ra gần như không thể", ông Tuấn nói và cho hay đây là những đánh giá nhanh, nguyên cụ thể cần thời gian nghiên cứu mới đưa ra chính xác.
Viện Khoa học Thủy lợi miền Trung và Tây Nguyên đưa ra một số giải pháp nhằm giảm thiểu thiệt hại. Trước mắt ngay trong mùa mưa bão năm nay, đặc biệt trước bão Goni chuẩn bị đổ bộ, Quảng Nam cần rà soát ngay khu vực có nguy cơ sạt lở đất theo khuyến cáo của cơ quan chuyên môn và theo dõi dự báo mưa của Đài Khí tượng Thủy văn để di dời dân đến nơi an toàn.
Viện Khoa học Thủy lợi miền Trung và Tây Nguyên chỉ ra huyện Nam Trà My có khoảng 15 điểm nguy cơ cao, tập trung tại các xã: Trà Leng, Trà Vân, Trà Mai, Trà Don...; Huyện Bắc Trà My có khoảng 30 điểm nguy cơ cao, tập trung tại: Thị trấn Trà My, xã Trà Bui, Trà Sơn, Trà Giáp, Trà Giác...
Huyện Phước Sơn có khoảng 13 điểm nguy cơ cao, tập trung tại thị trấn Khâm Đức, xã Phước Lộc, Phước Thành, Phước Xuân. Huyện Tây Giang nguy cơ lũ quét cao tập trung tại các xã: A Tiêng, A Vương, Ch’ơm, Lăng, Dang, Bha Lêê.
Khu vực núi sạt lở tràn xuống nhà dân thôn 1, xã Trà Leng vùi lấp 14 ngôi nhà và 55 người chiều 28/10. Ảnh: Đắc Thành.
Về giải pháp lâu dài, Viện Khoa học Thủy lợi miền Trung và Tây nguyên khuyến cáo xây dựng bản đồ cảnh báo nguy cơ sạt lở đất tới cấp huyện, tỷ lệ 1/10.000-1/5.000 và cấp xã tỷ lệ 1/2.000-1/1.000, phổ biến tới chính quyền cấp xã, thôn và người dân biết. Viện đang hoàn thiện bản đồ cảnh báo nguy cơ sạt lở đất cho huyện Nam Trà My, Bắc Trà My, Phước Sơn với tỷ lệ 1/50.000 và toàn tỉnh 1/100.000.
Để phòng tránh sạt lở đất, lũ quét, Viện này cho rằng cần tập huấn, hướng dẫn người dân kỹ năng nhận biết về phòng chống thiên tai nói chung và sạt lở đất nói riêng. Đặc biệt, cần đưa kiến thức về phòng chống thiên tai vào chương trình giáo dục ngay từ cấp tiểu học; rà soát, quy hoạch bố trí lại dân cư, cơ sở hạ tầng đường giao thông, cống thoát nước phải đủ khẩu độ thoát được lũ lớn....) an toàn trước thiên tai; xây dựng những khu nhà phòng chống thiên tai để người dân có thể tránh trú trong những ngày mưa bão, có nguy cơ sạt lở đất.
"Cần rà soát và đánh giá để đưa ra tỷ lệ các loại rừng trồng, rừng tự nhiên cũng như phương thức khai thác hợp lý để nâng cao chất lượng thảm phủ rừng nhằm hạn chế tối đa nguy cơ gia tăng lũ lụt, sạt lở đất và lũ quét. Bởi vì rừng có vai trò hết sức quan trọng trong điều hòa dòng chảy mặt, dòng chảy ngầm cũng như ổn định của các mái dốc sườn đồi", ông Tuấn cho hay.
Bước sang ngày thứ 8, lực lượng tìm kiếm tìm thấy 8 người, 14 người còn mất tích ở thôn 1, xã Trà Leng, huyện Nam Trà My. Ảnh: Đắc Thành.
Trước đó chiều 28/10, bão Molave kết hợp mưa lớn gây sạt lở núi, vùi lấp 14 nhà dân với 55 người thôn 1, xã Trà Leng, huyện Nam Trà My. 33 người sống sót, 22 người mất tích, đến nay mới tìm kiếm được 8 thi thể.
Sáng nay, ông Hồ Quang Bửu, Phó chỉ tịch tỉnh Quảng Nam, cho biết công tác tìm kiếm 14 người mất tích ở Trà Leng vẫn tiếp tục. Lực lượng tìm kiếm trên sông Leng và lòng hồ thủy điện Sông Tranh 2; máy múc đào bới khu vực đất đá trôi từ thôn 1 xuống lòng sông Leng.
Do ảnh hưởng của bão Molave kết hợp với gió đông trên cao, tỉnh Quảng Nam mưa rất to trong các ngày 28-29/10. Ba huyện miền núi Nam Trà My, Bắc Trà My và Phước Sơn xảy ra nhiều vụ sạt lở đất làm 27 người chết, 46 người bị thương; đến nay còn 19 người mất tích.