Ông Sơn, 56 tuổi, là một trong 33 người sống sót sau vụ lở núi, san phẳng nóc Ông Đề ở thôn 1, xã Trà Leng, huyện Nam Trà My, trưa 28/10.
Trước khi bão Molave đổ bộ, 14 hộ dân trong nóc Ông Đề chọn hai ngôi nhà kiên cố nhất thôn, là nhà ông Sơn và nhà bí thư xã Trà Leng Lê Hoàng Việt để tránh trú. 7 tiếng gió bão cấp 12 quần thảo, không ai dám ra ngoài.
12h trưa 28/10, ông Sơn nghe tiếng nổ nhỏ, lùng bùng, âm âm từ lòng đất, "tưởng là sấm, không nghĩ lở núi". Ba tiếng sau, gió ngớt, đàn ông trong nóc ra suối lấy đá để ngăn dòng nước chảy vào nhà. Một số người còn dùng điện thoại quay cảnh nước trên núi ầm ào đổ về.
Ông Sơn ngước nhìn ngọn núi Pa Ranh cách nhà trăm mét, thấy cây cối rung chuyển, vội gào lên: "Chạy, chạy". Đất đá, nước, cây gỗ từ trên núi ầm ầm đổ về. "Chúng ập vào nóc giống như một đợt sóng, xô đẩy nhà cửa, xô mọi thứ trôi đi, cho đến khi gặp chân núi mới chịu dừng", ông Sơn kể.
Khi đất đá nằm im, nước chảy về suối, ông Sơn lúc này đã bị đẩy đi 30 m, bò dậy, đầu óc choáng váng. Thấy cánh tay giơ lên khỏi đất bùn, ông cào bới, lôi một cô gái bị gãy chân ra, đặt trước một trại nuôi gà chưa bị vùi lấp. Để lại cho cô gái chiếc áo mưa, ông dặn có ai đến thì kêu lên, rồi tiếp tục đi cứu người.
Người đàn ông cố gắng tìm vợ mình, nhưng không thấy. Sáng hôm sau, thi thể vợ ông được người trong thôn tìm thấy dưới vài mét bùn đất lẫn cây.
Lúc nghe tiếng ầm ầm liên tiếp, anh Hồ Văn Kim, sống ở nóc Ông Đề đã biết có chuyện chẳng lành. Anh bảo vợ con sơ tán khỏi nhà, rồi khoác cái áo gió, theo hướng tiếng nổ, tiếng người la hét mà chạy đến. Nhiều trai làng đến cùng lúc, cố bới đất đá, lôi người còn sống ra.
"Người chết thì để đó, phủ bạt, phải đi tìm người sống đã", anh Kim kể, tay vân vê vết máu dính trên vạt áo, vết máu của những người được anh cứu.
Suốt buổi chiều 28 đến mờ sáng 29/10, anh Kim và trai làng dùng thân cây làm đòn gánh, dùng võng thay cáng cứu thương, khiêng được ba người từ nơi sạt lở đến Trạm Y tế xã Trà Leng. Đi bộ 15 km, mỗi lượt đi về mất ba tiếng, họ phải băng qua hàng chục điểm sạt lở, cây đổ rạp chắn đường để tìm lối ra quốc lộ 40B. Người đi trước cầm rựa phát cành, mở một lối cho đoàn người phía sau.
Cách nơi họ sống 50 km, hơn 200 chiến sĩ Quân khu 5, bộ đội địa phương, dân quân... cũng bổ từng nhát cuốc san gạt các điểm sạt lở, chặt cây mở đường để tiếp cận hiện trường. Trung tâm Y tế Bắc Trà My chuẩn bị xe, cáng cứu thương, dọn giường bệnh, sẵn sàng chi viện cho cứu hộ hiện trường.
14h30 ngày 29/10, đoàn người của Kim ra được đến đầu quốc lộ 40B, cách hiện trường sạt lở 15 km, thì gặp bộ đội đang mở đường vào. Kim ngồi phịch xuống, như trút được gánh nặng vì biết dân làng đã được cứu.
Khu dân cư nóc Ông Đề, thôn 1 hình thành cách đây 20 năm. Nhiều người là họ hàng với nhau. "Trong số mất tích, có 6 nạn nhân là anh em nhà tôi", ông Hồ Văn Đề chia sẻ. Ba hôm trước (26/10), ông cùng vợ lên nương thu hoạch lúa. Hai ông bà ở lại chòi. Sáng 29/10, thu hoạch lúa xong trở về nhà, họ chứng kiến cả thôn đã trở thành bình địa. Con trai tử vong trong đống đổ nát.
Ngồi lặng lẽ khi hàng trăm người đang tìm kiếm 13 nạn nhân còn mất tích, chị Hồ Thị Hòa, 20 tuổi, mắt đỏ hoe, thất thần. Đang học nghề ở TP Tam Kỳ, nhận được hung tin, chị trở về làng sáng 29/10 nhưng không thấy nhà mình đâu. Tất cả chỉ là một bãi bùn đất, gạch đá, cây cối ngổn ngang. Cha mẹ, em gái và con trai chị mất tích trong đó. Gia đình cậu, dượng của chị cũng bị vùi lấp.
Chị Hòa ngất xỉu khi nhìn dân làng cố đào bới đống đổ nát và biết rằng những người nằm dưới đó đã tử vong.
Khi núi lở, chị Trần Thị Phi Yến cùng bốn con nhỏ đang ở nhà ông Lê Hoàng Việt, Bí thư xã Trà Leng, để trú bão. Nghe tiếng đất nổ, cây đổ, chị và các con chạy ra ngoài thì bị bùn lỏng cuốn trôi, đẩy vào chân núi. Ba người con của chị mất tích, cháu nhỏ còn lại bị gãy chân.
Sáng hôm sau dân làng tìm thấy thi thể một trong ba người con mất tích của chị Yến. Chôn cất xong người con xấu số theo phong tục địa phương, chị cõng con nhỏ vừa đi vừa khóc 15 km ra quốc lộ 40B để chờ xe cấp cứu.
Cách nóc Ông Đề 2 km, thôn 2 xã Trà Leng cũng xảy ra sạt lở đất chiều 28/10, vùi chết ông Vũ Bắc Thái, 56 tuổi. Chị Hồ Thị Hà, con gái ông Thái, nhớ lại trước ngày bão về, chị gửi hai con gái 5 và 8 tuổi về nhà bố mẹ đẻ, cách nhà chị 20 phút đi xe máy. Căn nhà bố mẹ nằm kề xưởng gỗ 30 năm của gia đình, vốn đứng vững qua bao mùa gió bão. Quanh đó, hơn chục nóc nhà quần tụ.
Khi nghe "tiếng nổ bùng bùng liên tiếp như tiếng mìn phá đá" từ hướng nóc nhà của cha, chị Hà chạy băng qua những đoạn đường sạt lở, đến nơi đã thấy một phần quả núi sạt xuống, đất đá, cành cây, bùn đất kéo sập ngôi nhà, vùi chết bố.
Nhiều người trong làng đang đào bới tìm kiếm nạn nhân. Tiếng khóc, tiếng người gọi nhau, tiếng nước chảy, tiếng gió bão rít... "Cuộc đời tôi chưa bao giờ trải qua những phút khủng khiếp đến thế", chị Hà nói.
Những người bị nạn được đưa đến tá túc tại một nhà kiên cố khác trong thôn. Hà ngồi suốt đêm với hai con gái, không dám ngủ, trông trời mau sáng để đưa người thân ra ngoài. Một tiếng động cũng làm chị lo âu, sợ xảy ra vụ sạt lở tiếp theo.
"Không muốn kể lại đâu, ám ảnh lắm", Hà nói về cảnh tượng lúc khiêng cáng băng qua nóc Ông Đề, nơi từng có 14 mái nhà, nay không còn dấu tích gì.
Trước đó chiều 28/10, do ảnh hưởng của hoàn lưu bão Molave, huyện Nam Trà My mưa lớn, liên tiếp xảy ra sạt lở đất. Vụ sạt lở ở xã Trà Leng làm 53 người bị vùi lấp, trong đó 33 người sống sót, 6 người chết, còn 14 nạn nhân mất tích, tính đến tối 29/10. Vụ sạt lở ở xã Trà Vân khiến 20 người gặp nạn, trong đó 12 người bị thương, 8 người tử vong đã tìm thấy thi thể.
Hàng trăm bộ đội cùng máy xúc đang tìm kiếm những người còn mất tích.
Hoàng Phương - Đắc Thành