Thông tin trong báo cáo của Sở Giao thông Vận tải vừa gửi UBND tỉnh Đồng Nai liên quan hướng tuyến quốc lộ 13C - đoạn đi qua rừng thuộc Khu bảo tồn thiên nhiên văn hóa do địa phương này quản lý, sau khi phối hợp một số cơ quan khảo sát, kiểm tra thực địa.
Vị trí hướng tuyến mở quốc lộ 13C theo đề xuất của Bình Phước. Đồ họa: Khánh Hoàng
Khu bảo tồn thiên nhiên văn hóa Đồng Nai rộng trên 100.000 ha, được Ủy ban UNESCO công nhận Khu dự trữ sinh quyển thế giới năm 2011. Tuy nhiên, hệ sinh thái này nguy cơ bị tác động khi Bình Phước đề xuất xây cầu, mở quốc lộ 13C xuyên rừng nhằm kết nối giao thương tỉnh với khu vực Đông Nam Bộ.
Theo Sở Giao thông Vận tải Đồng Nai, quốc lộ 13C dài 86 km được quy hoạch trước đó với điểm đầu giao đường ĐT 753 và ĐT 741, TP Đồng Xoài (Bình Phước) và điểm cuối tại quốc lộ 1, huyện Trảng Bom (Đồng Nai).
Trong đó, đoạn qua tỉnh Đồng Nai dài hơn 55 km, có hai đoạn đi qua rừng thuộc Khu bảo tồn thiên nhiên - văn hóa Đồng Nai quản lý là: đoạn trùng với đường ĐT 761 dài 18 km và đoạn trùng với đường Bà Hào - sân bay Rang Rang dài 13 km, kết nối qua tỉnh Bình Phước tại vị trí cầu Mã Đà. Nếu quốc lộ làm lên quy mô 2-4 làn tùy vị trí, khoảng 44 ha ở hai khu vực này sẽ bị chiếm dụng để mở đường.
Thay vì xây đường xuyên rừng, ngành giao thông Đồng Nai kiến nghị điều chỉnh tuyến tại vị trí giao đường ĐT 767 - ĐT 768, làm cầu Hiếu Liêm bắc qua sông Đồng Nai đi vào xã Hiếu Liêm, Vĩnh Cửu; xây cầu bắc qua sông Bé nối qua Tân Uyên (Bình Dương). Tuyến này xây mới thêm đoạn dài 25 km đi qua Bình Dương, Bình Phước kết nối đường ĐT 753 tại khu vực gần vị trí tỉnh Bình Phước đang đề xuất xây cầu Mã Đà.
Theo Sở Giao thông Vận tải Đồng Nai, phương án này làm quốc lộ 13C dài hơn so với quy hoạch khoảng 20 km, song không đi qua khu dự trữ sinh quyển thế giới; mở thêm không gian phát triển các khu đô thị, dân cư, công nghiệp... dọc hai bên đường.
Nếu phương án mở đường qua khu sinh quyển được duyệt, có khoảng 18 ha rừng dọc tuyến ĐT 761 bị lấy làm dự án. Ảnh: Phước Tuấn
Trước đó, vào tháng 3/2022, tỉnh Bình Phước đề xuất Chính phủ phê duyệt phương án mở rộng tỉnh lộ 753, làm cầu Mã Đà để kết nối và nâng cấp tuyến đường Bà Hào- sân bay Rang Rang (Đồng Nai) với đường Đồng Xoài- Đồng Phú (Bình Phước) thành quốc lộ 13C đi qua lõi của Khu dự trữ sinh quyển thế giới Đồng Nai.
Tuy nhiên, đề xuất các dự án trên với khoảng 40 km đường xuyên qua vùng lõi của Khu dự trữ sinh quyển thế giới làm dấy lên lo ngại ảnh hưởng mục tiêu bảo tồn đa dạng sinh học, giá trị văn hóa bản địa. Đồng Nai nhiều năm qua không ủng hộ kiến nghị của Bình Phước.
Chính quyền Đồng Nai đã đề nghị Ủy ban quốc gia UNESCO tại Việt Nam cho ý kiến về việc làm quốc lộ xuyên qua khu dự trữ sinh quyển ở địa bàn. Đây là một trong rất ít khu sinh quyển trong nước được tổ chức UNESCO công nhận Khu dự trữ sinh quyển thế giới.
Mới đây, Bộ Giao thông Vận tải đã có cuộc họp với các bộ, ngành và địa phương liên quan để thống nhất phương án đầu tư nâng cấp tuyến đường tỉnh 753 thành quốc lộ 13C và xây cầu Mã Đà kết nối Bình Phước và Đồng Nai. Tại cuộc họp này, Viện Chiến lược và phát triển giao thông vận tải (đơn vị nghiên cứu) đưa ra 4 phương án làm đường kết nối tỉnh Đồng Nai với Bình Phước.
Phước Tuấn