Cảnh sát Đồi Capitol của Mỹ chiều 20/4 bất ngờ phát lệnh sơ tán toàn bộ nhân viên và khách tham quan tòa nhà quốc hội và những công trình xung quanh khi phát hiện "mối đe dọa tiềm tàng" từ một máy bay lạ đang lượn vòng trong khu vực vốn được coi là "không phận cấm" của thủ đô Washington.
Sau những hỗn loạn ban đầu, cảnh sát Quận Columbia sau đó xác định máy bay lạ này là phi cơ thuộc biên chế lục quân Mỹ, đang chở đội nhảy dù Golden Knights đến biểu diễn tại một trận bóng chày trên sân vận động Nationals Park gần đó.
Một ngày sau, giới chức Mỹ vẫn chưa xác định được lý do Cảnh sát Đồi Capitol không nắm được thông tin máy bay lục quân Mỹ sẽ hoạt động trong không phận cấm. Chưa có cơ quan hay quan chức nào nhận trách nhiệm về sự cố này, trong khi Chủ tịch Hạ viện Mỹ Nancy Pelosi cho rằng một phần sự việc bắt nguồn từ lỗi của Cục Hàng không Liên bang Mỹ (FAA).
Đội biểu diễn Golden Knights nhảy dù từ máy bay trên bầu trời thủ đô Washington của Mỹ hôm 20/4. Ảnh: AP.
"Quốc hội sẽ nghiên cứu kết quả cuộc điều tra toàn diện để đánh giá điều gì đã xảy ra và ai phải chịu trách nhiệm tại FAA vì sai lầm đáng sợ này", bà Pelosi cho biết trong thông cáo hôm 21/4.
FAA chưa bình luận về thông tin, nhưng các cựu quan chức FAA thừa nhận sự việc cho thấy lỗ hổng lớn trong liên lạc giữa các cơ quan chính phủ, nhất là tại không phận được giám sát chặt chẽ nhất nước Mỹ.
Chiếc máy bay De Havilland Twin Otter đã lượn vòng trong vùng trời có tên gọi "Khu vực Hạn chế bay", có bán kính 24 km quanh sân bay quốc gia Ronald Reagan ở Washington. Kể từ sau vụ khủng bố ngày 11/9/2001, các phi công cần xin giấy phép đặc biệt trước khi điều khiển máy bay tiến vào khu vực này.
Mọi dấu hiệu đều cho thấy máy bay lục quân Mỹ đã được FAA cho phép hoạt động trong không phận cấm.
"Chúng tôi đã xác nhận rằng đội nhảy dù đã nộp đủ tài liệu theo yêu cầu của FAA và được cơ quan này phê duyệt trước khi hoạt động trong không phận thủ đô. Họ cũng khẳng định phi công đã duy trì liên lạc với FAA trước và trong suốt sự kiện", phát ngôn viên Bộ tư lệnh Tuyển quân lục quân Mỹ Kelli LeGaspi cho hay.
Thiếu tá Andrew Scott, phát ngôn viên Bộ tư lệnh Phòng không Bắc Mỹ (NORAD), cơ quan giám sát không phận Mỹ, cho biết FAA sẽ đề nghị NORAD triển khai lực lượng hỗ trợ khi có máy bay xâm phạm không phận cấm ở thủ đô Washington. Tuy nhiên, NORAD không điều tiêm kích chặn "phi cơ lạ" trong sự việc. "Theo tôi hiểu thì chiếc máy bay được phép hoạt động ở đó", thiếu tá Scott cho hay.
Nhưng cảnh sát Đồi Capitol dường như không được thông báo về hoạt động của chiếc máy bay lục quân. Điều này cho thấy tình trạng liên lạc không thông suốt giữa các cơ quan chính phủ mà giới chức Mỹ vốn đã nỗ lực khắc phục nhiều năm qua.
Hiểm họa từ tình trạng này từng được thể hiện hồi năm 2015, khi một nhân viên bưu chính ở bang Florida lái máy bay vào không phận hạn chế và đáp xuống khu vực Đồi Capitol để thể hiện quan điểm chính trị. Các quan chức FAA đã tham gia nỗ lực cải thiện khả năng điều phối liên ngành sau sự việc đó.
Thành viên đội Golden Knights đáp xuống sân bóng chày tại thủ đô Washington hôm 20/4. Ảnh: AP.
"Nó kích hoạt quá trình đánh giá toàn diện hệ thống thông báo liên ngành. Không thể hiểu tại sao lại không có thông báo cho bộ máy an ninh ở Đồi Capitol về hoạt động của máy bay trong vùng cấm. Họ thường xuyên làm như vậy", một cựu quan chức cấp cao FAA cho hay.
Mật vụ Mỹ và Bộ An ninh Nội địa không hồi đáp câu hỏi liệu họ có nắm được kế hoạch bay của phi cơ lục quân Mỹ hay không. Khu vực Nhà Trắng không được sơ tán trong sự việc.
Cảnh sát Đồi Capitol không đề cập tới FAA trong thông cáo về sự việc, nhưng khẳng định họ luôn được thông báo về hàng trăm chuyến bay được cấp phép trong không phận cấm mỗi tuần. "Cực kỳ bất thường khi chúng tôi không được báo trước về chuyến bay", thông cáo có đoạn.
Luật sư Kenneth Quinn, cựu cố vấn pháp lý hàng đầu của FAA, cho rằng điều các cơ quan chính phủ Mỹ cần làm bây giờ là "rút ra bài học và cải thiện hoạt động phối hợp trong tương lai, chứ không phải đổ lỗi cho nhau".
Vũ Anh (Theo Washington Post)