Ngoại trưởng Malaysia Hishammuddin Hussein hôm qua cho biết Malaysia sẽ trao công hàm phản đối ngoại giao và yêu cầu đại sứ Trung Quốc tại Malaysia giải thích hành vi "xâm phạm vùng trời và chủ quyền của Malaysia".
Động thái diễn ra sau khi đội hình gồm 16 vận tải cơ Il-76 và Y-20 Trung Quốc bị phòng không Malaysia phát hiện có hoạt động "đáng ngờ" trên Biển Đông hôm 31/5, sau đó áp sát và gần như xâm phạm không phận Malaysia.
"Lập trường của Malaysia đã rõ ràng, đó là quan hệ ngoại giao hữu nghị với bất kỳ quốc gia nào không có nghĩa chúng tôi sẽ từ bỏ an ninh quốc gia của mình", Hishammuddin cho biết trong một tuyên bố.
Không quân Malaysia đã triển khai chiến đấu cơ Hawk 208 xuất kích từ căn cứ Labuan để giám sát và xác nhận sự hiện diện của nhóm vận tải cơ Trung Quốc khi chúng cách bờ biển bang Sarawak, đảo Borneo, khoảng 60 hải lý. Trong suốt quá trình này, vận tải cơ Trung Quốc không liên lạc với kiểm soát không lưu khu vực, dù phía Malaysia nhiều lần chỉ thị.
Sau khi máy bay chiến đấu Malaysia xuất hiện, các vận tải cơ Trung Quốc quay đầu, di chuyển ngược theo đường bay ban đầu và rời khỏi khu vực. Không quân Malaysia mô tả sự việc là mối đe dọa nghiêm trọng với chủ quyền quốc gia và an toàn hàng không vì khu vực này có các tuyến bay dày đặc.
Đại sứ quán Trung Quốc sau đó cho biết các máy bay vận tải quân sự trên đang tiến hành bay huấn luyện định kỳ và "tuân thủ nghiêm ngặt" luật pháp quốc tế, không vi phạm không phận nước khác.
"Trung Quốc và Malaysia là hai nước láng giềng thân thiện và Trung Quốc sẵn sàng tiếp tục các cuộc thảo luận hữu nghị song phương với Malaysia để cùng duy trì hòa bình, ổn định trong khu vực", người phát ngôn đại sứ quán cho hay.
Sự việc xảy ra gần một năm sau cuộc đối đầu căng thẳng kéo dài cả tháng giữa tàu chấp pháp Malaysia và Trung Quốc trên Biển Đông. Tàu hải cảnh Trung Quốc khi đó liên tục bám đuôi và quấy rối tàu thăm dò dàu dầu khí West Capella của tập đoàn Petronas Malaysia ngoài khơi đảo Borneo.
Huyền Lê (Theo Reuters)