Đây là tình trạng viêm của lớp niêm mạc dạ dày, có thể gây ra nhiều biến chứng khác nhau nếu không điều trị, bao gồm loét và ung thư dạ dày. Các triệu chứng bao gồm đau hoặc khó chịu ở vùng thượng vị, buồn nôn, nôn mửa, cảm giác chướng hơi, đầy bụng khó tiêu, ăn mất ngon, giảm cân không giải thích được.
Nhiễm khuẩn Helicobacter pylori (HP) là nguyên nhân hay gặp nhất của viêm loét dạ dày - tá tràng, phổ biến ở người Việt Nam (ước tính 70%) do dễ lây truyền từ người sang người qua tiếp xúc ăn uống. Ngoài ra, do người bệnh lạm dụng thuốc kháng viêm, giảm đau như aspirin, ibuprofen, steroid... làm phá vỡ hàng rào bảo vệ của niêm mạc dạ dày; lạm dụng rượu gây kích ứng niêm mạc dạ dày, tác động đến dịch vị, gây ra các vấn đề sức khỏe đường ruột.
Bên cạnh đó, stress, căng thẳng kéo dài, nghiện thuốc lá, ăn nhiều thực phẩm có tính axit, cay và nóng, thực phẩm chế biến hoặc đóng gói sẵn, caffeine... hoặc ăn uống không đúng giờ hay ăn quá no, chế độ ăn thiếu hụt vitamin D, vitamin C và kẽm cũng có thể gây ra các triệu chứng của viêm dạ dày.
Bữa ăn ngày Tết nhiều thực phẩm đạm, béo, khó tiêu kèm bia rượu... có thể là tác nhân kích thích chứng viêm. Thói quen sinh hoạt bị đảo lộn, ăn uống thất thường, thức khuya, dậy muộn... sẽ làm hệ tiêu hóa bị xáo trộn. Tất cả điều này góp phần thúc đẩy khởi phát các cơn đau dạ dày, đặc biệt người có tiền sử viêm loét dạ dày, hoặc các bệnh lý về dạ dày mạn tính thì sẽ cảm nhận tình trạng đau rõ rệt hơn.
Cần ghi nhớ các nguyên tắc ăn uống như nấu chín, ninh nhừ thức ăn, không nên dùng thực phẩm sống, nhai kỹ, ăn chậm. Không ăn quá no một lúc mà chia thành 4-5 bữa. Không nên ăn quá nhiều canh kèm cơm. Ăn xong không nên lao động nặng, làm việc nhà hay chạy nhảy ngay.
Người đau dạ dày nên hạn chế tối đa việc sử dụng rượu bia và thuốc lá, không uống rượu bia khi đói. Hạn chế các thức ăn được chế biến dưới dạng chiên, xào khó tiêu, nhiều gia vị..., đặc biệt là dưa hành và các loại rau củ quả muối. Nên thêm rau và trái cây vào bữa ăn. Không nên uống các loại nước kích thích như trà đặc, cà phê, nước ngọt có ga... nên thay bằng các loại nước trái cây, trà thảo dược (trà hoa cúc, trà gừng...). Chú ý giữ ấm cơ thể, đặc biệt là vùng bụng, duy trì thói quen sinh hoạt điều độ, không thức khuya, không vui chơi quá độ.
Lê Cầm