"Tôi thông báo rằng chúng tôi đã hoàn thành rút quân khỏi Afghanistan và kết thúc chiến dịch sơ tán công dân Mỹ", tướng Kenneth McKenzie, tư lệnh Bộ Chỉ huy Trung tâm quân đội Mỹ, cho biết hôm 30/8.
Tướng McKenzie cho biết vận tải cơ C-17 thực hiện chuyến bay cuối cùng cất cánh từ sân bay quốc tế Hamid Karzai lúc 11h59 ngày 30/8 (1h29 ngày 31/8 giờ Hà Nội). Trên máy bay có đại sứ Mỹ Ross Wilson và những lính Mỹ cuối cùng ở Kabul.
Chiến dịch di tản kết thúc với khoảng 123.000 công dân nước ngoài và người Afghanistan được đưa khỏi quốc gia Trung Á sau khi Taliban hoàn tất tiến trình kiểm soát lãnh thổ. Tiếng súng ăn mừng vang lên ở thủ đô Kabul sau khi vận tải cơ C-17 cuối cùng của Mỹ cất cánh.
Vận tải cơ C-17 của Mỹ cất cánh từ sân bay Kabul, Afghanistan, ngày 30/8. Ảnh: AFP.
Chuyến bay cuối cùng diễn ra trong tình trạng an ninh nghiêm ngặt sau hai vụ tấn công của Nhà nước Hồi giáo Khorasan (IS-K), nhánh Afghanistan của tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng, khiến hơn 100 người thiệt mạng, bao gồm 13 lính Mỹ.
Tổng thống Joe Biden hồi đầu năm ra hạn chót rút toàn bộ lực lượng Mỹ khỏi Afghanistan vào ngày 31/8. Nhiều người Afghanistan được sơ tán từng làm việc cho quân đội và đại sứ quán Mỹ, cùng các nước khác trong liên minh quân sự do Mỹ dẫn đầu.
Tướng McKenzie cho biết tiến trình di tản bằng cầu hàng không kết thúc khoảng 13 tiếng trước chuyến bay cuối cùng và hàng trăm công dân Mỹ vẫn ở lại Afghanistan.
"Chuyến bay này mang theo rất nhiều nỗi đau lòng. Chúng tôi không thể đưa toàn bộ những người chúng tôi muốn đưa đi", McKenzie nói. "Song tôi nghĩ rằng nếu ở lại thêm 10 ngày nữa, chúng tôi vẫn không thể di tản tất cả những ai chúng tôi muốn đưa đi. Không còn hoạt động sơ tán nào ở sân bay nữa".
McKenzie nói Taliban giúp đỡ rất tích cực trong hoạt động sơ tán và đảm bảo an ninh xung quanh sân bay Kabul, bất chấp mối thù sâu sắc với lực lượng Mỹ. "Taliban rất thực tế và tháo vát khi chúng tôi tổ chức cuộc di tản này", tướng Mỹ nói.
Quân đội Mỹ dẫn đầu liên minh quân sự gồm các nước NATO lật đổ Taliban năm 2001, sau vụ tấn công ngày 11/9/2000 do tổ chức al-Qaeda thực hiện. Tổ chức này khi đó đặt trụ sở tại Afghanistan và được Taliban bảo vệ.
Taliban mở chiến dịch quân sự chớp nhoáng đánh chiếm phần lớn lãnh thổ Afghanistan trong vài tuần qua, sau khi Mỹ và đồng minh rút khỏi quốc gia Trung Á. Taliban ngày 15/8 tiến vào Kabul mà không vấp phải sự kháng cự của quân chính phủ, hoàn thành kiểm soát lãnh thổ Afghanistan.
Nguyễn Tiến (Theo AFP)