Chiều 30/8, vụ cháy bãi xe dưới chân cầu Vĩnh Tuy (Hà Nội) đã khiến khoảng 500 xe máy bị thiêu rụi, diện tích cháy khoảng 300 m2. Hậu quả không chỉ dừng lại ở những tài sản mất trắng, mà còn lan tới sự an toàn kết cấu của một cây cầu trọng yếu.
Kết quả kiểm tra sơ bộ cho thấy bêtông một số nhịp cầu bị bong vỡ, lộ cốt thép, trụ cầu cũng bị ảnh hưởng, buộc cơ quan quản lý phải hạn chế tải trọng phương tiện lưu thông.
Một sự cố tưởng chừng xảy ra ở phạm vi nhỏ nhưng đã đặt ra vấn đề lớn hơn: khi những khoảng trống dưới hạ tầng đô thị được tận dụng, làm sao để quản lý, phòng ngừa rủi ro?
Bãi giữ xe máy ngay phía dưới một nhà ga metro. Ảnh: Minh Cường
Đọc những thông tin này, tôi không thể không liên tưởng đến các bãi giữ xe máy dày đặc ngay bên dưới những nhà ga metro trên cao ở Hà Nội và TP HCM. Cũng giống như gầm cầu, không gian dưới nhà ga metro được tận dụng để phục vụ giữ xe cho hành khách.
Ở một góc độ nào đó, điều này tiện lợi, hợp lý và đáp ứng nhu cầu thực tế. Nhưng sau vụ cháy dưới gầm cầu Vĩnh Tuy, câu hỏi cần được đặt ra là: Liệu chúng ta đã đủ cảnh giác để tính đến nguy cơ cháy nổ ngay dưới những công trình giao thông đặc biệt quan trọng này chưa?
Khác với một bãi xe nằm riêng lẻ, không gian dưới nhà ga metro là bộ phận trực tiếp gắn liền với kết cấu hạ tầng đường sắt đô thị. Nếu xảy ra cháy lớn, hậu quả không chỉ là hàng trăm phương tiện bị thiêu rụi mà còn có thể làm hỏng kết cấu bê tông, thép, hệ thống điện, gây gián đoạn tuyến metro vốn được coi là huyết mạch giao thông đô thị. Chi phí khắc phục sẽ khổng lồ, chưa kể sự bất tiện cho hàng chục nghìn hành khách mỗi ngày.
Bài học đặt ra không phải là cấm tuyệt đối việc khai thác không gian dưới ga metro, mà là cần siết chặt quy định và nâng chuẩn an toàn.
Chẳng hạn, bãi giữ xe dưới nhà ga phải bắt buộc có hệ thống báo cháy tự động, lối thoát hiểm rõ ràng, trang bị bình chữa cháy tại nhiều vị trí, và có lực lượng quản lý trực tiếp chịu trách nhiệm. Đồng thời, cần tính đến phương án phân tán: không dồn quá nhiều phương tiện vào cùng một không gian, để giảm thiểu rủi ro.
Nếu vụ cháy dưới gầm cầu Vĩnh Tuy được xem là lời cảnh báo, thì các nhà ga metro phải coi đó như một bài kiểm tra sớm. Metro là biểu tượng cho sự văn minh giao thông hiện đại, vì vậy càng cần một lớp bảo vệ an toàn cao hơn so với chuẩn thông thường.
Minh Cường