Trên đường chạy tại Valencia, Tây Ban Nha ngày 3/12, Lemma cùng đồng hương Dawit Wolde và Kandiwott Kandie của Kenya tạo nên cuộc đua tam mã, đều đạt tốc độ kỷ lục thế giới khi chạm mốc 30km trong thời gian 1 giờ 24 phút 4 giây, nhanh hơn 27 giây so với thành tích tốt nhất trước đó ở mốc này.
Sau khi vượt pacer từ 30,5km, tốc độ của bộ ba này giảm xuống, và họ mất 14 phút 36 giây cho 5km từ mốc 30 đến 35km. Khác biệt tới ở chặng nước rút khi Lemma là người duy nhất đạt pace 3:00 (ba phút mỗi kilomet) để cán mốc 40km trong 1 giờ 55 phút 12 giây, dẫn trước Wolde gần một phút, còn Alexander Mutiso - chân chạy Keynya mới vươn lên nhóm đầu - tụt xuống thứ ba.
Lemma một mình băng về đích trong 2 giờ 1 phút 48 giây, chỉ kém kỷ lục quốc gia của chân chạy kỳ cựu Kenenisa Bekele 7 giây. Nhưng VĐV Ethiopia vẫn lập kỷ lục Valencia Marathon khi xô đổ thành tích 2 giờ 1 phút 53 giây được Kelvin Kiptum lập ngay lần chạy marathon đầu tiên năm 2022. Nhờ chiến thắng kép này, Lemma nhận 105.000 euro tiền thưởng, trong đó có 75.000 cho ngôi vô địch nam và 30.000 nhờ phá kỷ lục của giải.
Lemma cũng đạt thành tích chạy marathon tốt thứ tư trong lịch sử, chỉ sau bộ đôi Kenya Kelvin Kiptum và Eliud Kipchoge. Cụ thể, Kipchoge hai lần phá kỷ lục thế giới với 2 giờ 1 phút 39 giây tại Berlin 2018 rồi hạ xuống 2 giờ 1 phút 9 giây tại Berlin 2022, trước khi Kiptum tạo cột mốc mới với 2 giờ 0 phút 35 giây tại Chicago 2023.
Lemma bắt đầu sự nghiệp từ năm 17 tuổi và gây tiếng vang khi vô địch Maratona d’Italia 2012. Anh cán đích thứ năm tại Tiberias Marathon, vô địch Orlen Warsaw Marathon và về thứ tư tại Eindhoven Marathon trong năm 2013.
Năm 2015, Lemma đứng thứ năm tại Dubai Marathon với 2 giờ 7 phút 6 giây, vô địch Vienna City Marathon với 2 giờ 7 phút 21 giây và đạt thành tích cá nhân tốt nhất (PB) 2 giờ 2 phút 26 giây tại Frankfurt Marathon. Anh cải thiện PB với 2 giờ 5 phút 16 giây khi cán đích thứ tư tại Dubai Marathon 2016.
Năm 2017, anh đứng thứ ba tại Dubai Marathon, thứ tư tại Chicago Marathon, rồi phá kỷ lục Ljubljana Marathon năm 2018 với 2 giờ 4 phút 58 giây. Tại Berlin Marathon 2019, anh tiếp tục cải thiện PB với 2 giờ 3 phút 36 giây, và về thứ ba tại Tokyo Marathon 2020 với 2 giờ 4 phút 51 giây.
Lemma vô địch London Marathon 2021 với 2 giờ 4 phút 1 giây, rồi lần đầu đăng quang Valencia Marathon cuối tuần qua. "Thật không thể tin được khi thắng với thành tích tốt như vậy. Tôi rất hạnh phúc", VĐV Ethiopia bày tỏ. "Sau khi hoàn thành nửa đầu chặng đường, tôi nhận thấy mình đang có cơ hội lập kỷ lục và cảm thấy được khích lệ bởi điều đó".
Tại Valencia Marathon 2023, Mutiso về nhì với 2 giờ 3 phút 11 giây, còn Dawit Wolde cán đích thứ ba với 2 giờ 3 phút 48 giây. Chân chạy kỳ cựu Bekele lập kỷ lục dành cho những VĐV trên 40 tuổi khi cán đích thứ tư với 2 giờ 4 phút 19 giây, còn ngôi sao chạy 10.000m Joshua Cheptegei đứng thứ 37 với thành tích 2 giờ 8 phút 59 giây trong lần đầu chạy cự ly 42,195 km.
Trong khi đó, Ethiopia thống trị nội dung nữ khi Worknesh Degefa vô địch với 2 giờ 15 phút 51 giây. Hai đồng hương của cô, Almaz Ayana về nhì với 2 giờ 16 phút 22 giây còn Hiwot Gebrekidan cán đích thứ ba với 2 giờ 17 phút 59 giây.
Valencia Marathon ra đời từ 1981, là giải chạy thường niên lớn nhất trong các giải chạy road của Tây Ban Nha, thuộc nhóm giải Platinum danh giá nhất của Liên đoàn Điền kinh Thế giới (World Athletics). Năm ngoái, giải lập kỷ lục với 33.000 runner, con số này giảm còn hơn 26.000.
Hồng Duy