"Chúng tôi chắc chắn đã lên kế hoạch cho khả năng Taliban giành lợi thế đáng kể trên khắp đất nước. Một trong những điều chúng tôi không ngờ và không thể ngờ là mức độ tan rã của lực lượng Afghanistan, đôi khi họ đầu hàng mà không chiến đấu", phát ngôn viên Lầu Năm Góc John Kirby nói trong cuộc họp báo hôm 17/8.
Ông Kirby từ chối tiết lộ liệu Bộ Quốc phòng Mỹ có báo cáo cho Tổng thống Joe Biden về khả năng Taliban giành thắng lợi chớp nhoáng tại Afghanistan hay không.
Quan chức Lầu Năm Góc cũng khẳng định quân đội Mỹ đã dự đoán khả năng cần tăng cường lực lượng gấp đến sân bay Kabul, giúp họ nhanh chóng triển khai hàng nghìn lính đến Afghanistan trong thời gian ngắn để đảm bảo an ninh cho quá trình di tản hàng nghìn người.
Lực lượng an ninh Afghanistan gần địa điểm đụng độ với Taliban ở Kandahar hôm 9/7. Ảnh: AFP.
"Tôi nghĩ rất khó để dự đoán được những hình ảnh đang xảy ra ở Kabul. Chỉ với vài nghìn lính ở sân bay Kabul, liệu chúng tôi có thể dự đoán được từng kịch bản, cũng như từng vụ xâm nhập hàng rào sân bay hay không? Các bạn biết chắc rằng mọi thứ sẽ luôn thay đổi", phát ngôn viên Lầu Năm Góc nói thêm.
Kể từ khi mở chiến dịch quân sự tại Afghanistan năm 2001, Mỹ đầu tư gần 83 tỷ USD để huấn luyện và trang bị cho các lực lượng an ninh nước này. Tuy nhiên, khi các lực lượng do Mỹ dẫn đầu rút khỏi Afghanistan, Taliban đánh chiếm lãnh thổ nhanh như vũ bão, trong khi quân chính phủ kháng cự yếu ớt, nhiều đơn vị chóng vánh buông súng đầu hàng.
Các quan chức Mỹ từng dự đoán quân chính phủ Afghanistan có thể cầm cự trong vài tháng. Thế nhưng, đội quân hơn 300.000 người này lại sụp đổ chỉ trong vài tuần, dù có ưu thế về kinh nghiệm, quân số, kinh phí và trang bị so với đối phương. Taliban tiến vào Kabul mà không gặp sự kháng cự nào từ lực lượng chính phủ tối 15/8 và nắm quyền lực tại Afghanistan.
Giới chuyên gia nhận định vấn đề của quân chính phủ Afghanistan không nằm ở hoạt động huấn luyện hay cung cấp khí tài, mà nằm ở tình trạng quản lý yếu kém cấp địa phương, nạn tham nhũng và binh sĩ mất tinh thần lẫn ý chí chiến đấu.
Vũ Anh (Theo CNN)