Hôm nọ, tôi đứng trò chuyện với chị đồng nghiệp khoảng 15 phút trong tầm hơn một mét. Buổi tối, chị nhắn tin cho biết tự xét nghiệm nhanh ở nhà và dương tính.
Hai hôm sau, tôi và một bạn nữa họp với sếp. Họp xong, bạn ấy kêu mệt nên tới phòng y tế test nhanh, cũng bị dương tính với Covid-19.
Ở công ty tôi, 2/3 trong khoảng 100 nhân viên khu vực văn phòng đã là F0. Với tình hình đang diễn ra, chúng tôi e những người còn lại cũng sẽ dần lần lượt nhiễm virus.
Có thể do tôi may mắn nên chưa trở thành F0. Nhưng có một lưu ý là tôi rất kỹ với hai chiếc khẩu trang đeo trong suốt thời gian ở công ty. Khi nói chuyện với ai, tôi luôn giữ khoảng cách, tránh nói trực diện. Mỗi ngày tôi súc miệng với nước muối ít nhất ba lần. Tôi cũng thường xuyên khử khuẩn tay, nơi làm việc và dụng cụ làm việc. Khi về nhà, tôi đi thẳng ra phía sau tự giặt quần áo, sau đó vào tắm rồi mới gặp các thành viên gia đình.
Sau những tháng thực hiện "ba tại chỗ", nhà máy chúng tôi chuyển sang "ba xanh". Người lao động đi làm và về nhà trong ngày như bình thường hơn một tháng nay.
Theo quy định của y tế địa phương, khi bắt đầu thực hiện "ba xanh", các doanh nghiệp phải xét nghiệm ít nhất mỗi tuần một lần cho nhân viên. Những tuần đầu sản xuất trở lại, công ty tôi xét nghiệm hai lần mỗi tuần. Không có ai dương tính, cả công ty rất mừng, an tâm và tự tin với biện pháp đang thực thi.
Nhưng F0 bắt đầu xuất hiện cùng sự hoang mang cao độ. Lác đác vài người, rồi lên dăm bảy người, mười người, đến nay đã hàng trăm trường hợp. Hầu như ngày nào xét nghiệm cũng có ca dương tính. Chúng tôi bắt đầu nghi ngại về tính an toàn của mô hình "ba xanh", đã có lúc nghĩ đến quay lại "ba tại chỗ" như nhiều doanh nghiệp tôi biết.
Ban lãnh đạo công ty nhanh chóng nhận ra rằng, các biện pháp phòng dịch áp dụng trong phạm vi nhà máy có thể hiệu qủa thấp vì bên ngoài người lao động vẫn tiếp xúc, đi lại, sinh hoạt với hàng trăm mối nguy và xác suất lây nhiễm cao từ cộng đồng. Nhưng đây là xu thế chung, công ty không thể bắt nhân viên ở mãi trong khuôn viên công ty, tách biệt với bên ngoài như lúc "ba tại chỗ" được. Chúng tôi buộc phải nhìn nhìn nhận, thích nghi để vận hành sản xuất theo xu hướng đó.
Sau một thời gian nỗ lực sắp xếp, toàn bộ nhân viên của chúng tôi đã được tiêm hai mũi vaccine, trừ những người đã là F0 trước đó đang phải đợi đủ sáu tháng sau nhiễm.
Sau vài tuần áp dụng "ba xanh", cơ quan chức năng ra thông báo không yêu cầu doanh nghiệp phải xét nghiệm định kỳ hàng tuần nữa, trừ những công việc đặc thù tiếp xúc nhiều người, rủi ro lây nhiễm cao. Doanh nghiệp chỉ phải xét nghiệm cho các trường hợp có triệu chứng với Covid-19. Đây thực sự là bước đi hợp lý nhằm giảm thiểu chi phí, thời gian, công sức cho doanh nghiệp và thay đổi cách nhìn với dịch. Chúng tôi đã thấm thía sự tác động của chính sách lên sản xuất trong gần một năm trời, từ giai đoạn ráo riết tìm kiếm, cô lập F0 với tư duy "không Covid" đến giai đoạn "sống chung".
Số F0 của công ty tôi xuất hiện ngày càng nhiều, ban đầu là khu vực xưởng rồi đến văn phòng. Virus ở khu văn phòng lan nhanh do không gian kín, sử dụng điều hòa. Chúng tôi từng tính nhiều biện pháp để giảm thiểu nguy cơ lây lan như tắt máy lạnh, gắn quạt. Nhưng khi trời nắng nóng, quạt không đủ mát và môi trường làm việc ngột ngạt, nhân viên khó trụ được cả ngày. Chúng tôi cũng dự tính sắp xếp cho toàn bộ khối văn phòng làm việc tại nhà, nhưng biện pháp này không thể kéo dài mãi vì hiệu quả thấp.
Nhân viên vẫn cứ lần lượt trở thành F0. Chúng tôi báo cáo với các cơ quan chức năng địa phương theo quy định, lập danh sách những người bị dương tính, hàng ngày gọi điện hỏi thăm, xác nhận tình trạng sức khỏe của họ. Gần như tất cả đều bị triệu chứng nhẹ như sốt nhẹ, ho, mệt mỏi trong dăm ba ngày thì hết. Khi họ không còn triệu chứng, chúng tôi xét nghiệm lại, nếu âm tính thì nghỉ ngơi thêm vài ngày và trở lại làm việc. Không ai quá lo lắng về các ca F0 nữa.
Sếp tôi, CEO người Anh nói, Anh là một trong những nước tiêm vaccine và mở cửa sớm nhất thế giới cũng gặp tình trạng tương tự ở giai đoạn đầu sống chung với virus. Nghĩa là F0 nhiều, nhưng có vaccine nên họ vẫn sinh hoạt, làm việc gần như bình thường.
Thiệt hại bởi Covid-19 đã không thể đong đếm. Nhưng từ thực tế công ty mình, tôi cho rằng các doanh nghiệp hôm nay vẫn có thể khắc chế và duy trì sản xuất, việc làm cho người lao động, năng suất cho nền kinh tế mà không cần quá sợ hãi.
Một là, chính quyền phối hợp cùng doanh nghiệp tiếp tục thần tốc tiêm vaccine cho lao động, người dân, nhất là ở các tỉnh hiện chưa phủ hết vaccine. Không nghi ngờ gì, vaccine thực sự là chìa khóa để giảm tử vong và duy trì sản xuất, đẩy lùi Covid-19. Địa phương nào càng sớm phủ được vaccine càng đảm bảo an toàn cho dân và giúp khôi phục kinh tế, chấm dứt tâm lý "boong-ke".
Hai là, dù ở bất cứ đâu ngoài gia đình, ta luôn phải triệt để thực hiện 5K. Dù trong môi trường có nhiều F0, 5K vẫn giúp hạn chế, giảm thiểu tối đa việc lây nhiễm từ người sang người.
Các doanh nghiệp hãy mạnh dạn khôi phục hoạt động khi đã tiêm đủ vaccine. Cũng như vậy, sinh hoạt của người dân, các trường học hoàn toàn có thể mở lại khi đã được phủ vaccine cùng chiến thuật khoa học.
Thế giới đang lo ngại về biến thể virus mới, dịch bệnh dù đáng sợ, nhưng sự sống vẫn phải tiếp tục, hoạt động sản xuất kinh doanh không thể đình trệ mãi. Chỉ cần liên tục cập nhật kiến thức khoa học và cùng hợp tác chống dịch trên tinh thần đó, tôi tin nền kinh tế 2022 sẽ sáng sủa hơn.
Đặng Quỳnh Giang