Đường bay giả định của MH370 với các điểm tham chiếu chuyển hướng (màu xanh). Đồ họa: Straits Times.
Một báo cáo mới cho thấy, chuyến bay mất tích của Malaysia Airlines đã di chuyển khỏi lộ trình ban đầu và hướng về phía tây sau một sự thay đổi trong hệ thống máy tính của phi cơ. Điều này làm dấy lên câu hỏi xung quanh việc làm thế nào một máy bay hiện đại có thể đổi hướng khi đang ở trên không.
Trước khi cất cánh
Thông thường, bộ phận điều phối của hãng hàng không sẽ thiết lập đường bay cho phi cơ. Khi các phi công tiếp nhận, lộ trình đã được lập trình sẵn vào hệ thống quản lý bay trên máy bay.
Ahmad Jauhari Yahya, giám đốc điều hành Malaysia Airlines (MAS), cho biết phi cơ Boeing 777-200 mất tích đã được lập trình để bay đến Bắc Kinh. "Đó là thủ tục theo tiêu chuẩn", Yahya nói.
Sau khi tổ lái tiếp nhận máy bay
Theo Mark Weiss, cựu phi công Boeing 777-200, việc thay đổi lộ trình bay khá đơn giản. Ông cho rằng một phi công có thể nhập thêm lệnh vào hệ thống quản lý bay, hoạt động tương tự như định vị GPS trên xe hơi.
Một quan chức Mỹ cho rằng có ai đó đã thay đổi đường bay của MH370. Tuy nhiên, người này chưa xác định được hành động trên được tiến hành trong lúc đang bay hay trước khi phi cơ cất cánh.
"Chúng tôi không biết chính xác thời điểm các lệnh mới được nhập vào hệ thống", Mary Schiavo, nhà phân tích hàng không và là cựu tổng thanh tra Bộ Giao thông Mỹ, nói.
Khi đang bay
Phi công thường gặp các tình huống khiến họ phải điều chỉnh lộ trình bay khi đang ở trên không.
"Đó đều là những trường hợp điển hình như gặp thời tiết xấu hay sắp có chuyến bay khác cắt ngang lộ trình", Weiss nói. Để thay đổi, phi công chỉ cần nhập vào hệ thống những điểm tham chiếu chuyển hướng. Những điểm tham chiếu này có vai trò như trạm kiểm soát ảo trên bầu trời.
Nhiều báo cáo, chưa được nhà chức trách xác nhận, cho thấy MH370 đi theo những điểm tham chiếu chuyển hướng chưa đầy một giờ kể từ lúc nó cất cánh vào sáng sớm 8/3.
Đòi hỏi có trình độ
Lập trình các điểm tham chiếu vào hệ thống quản lý bay trên phi cơ Boeing 777-200 là "việc vượt quá khả năng của nhiều người, trừ khi đó là một phi công chuyên nghiệp", Robert Goyer, tổng biên tập tạp chí Flying, cho hay.
Một khi các phi công lên máy bay, "mọi thứ đều có thể xảy ra", Yahya, giám đốc điều hành MAS, nói.
Những thông báo
Cuộc điều tra về chuyến bay MH370 mất tích đang tập trung vào những dữ liệu mà nó gửi về. Thông tin về việc lộ trình bay được lập trình lại có thể đã được ACARS trên máy bay ghi lại và gửi đi. ACARS, một hệ thống truyền tải dữ liệu tự động, sẽ tập hợp các báo cáo động cơ, yêu cầu bảo dưỡng và điều kiện thời tiết rồi gửi về mặt đất.
Theo các nhà chức trách, gói dữ liệu cuối cùng được ACARS gửi đi vào lúc 1h07 sáng 8/3. Họ không nhận được thông tin về gói dữ liệu tiếp theo, dự kiến gửi sau đó 30 phút.
Một quan chức hành pháp nói rằng việc nhập dữ liệu để thay đổi lộ trình bay xảy ra ít nhất 12 phút trước khi phi công thực hiện liên lạc cuối cùng (lời chúc ngủ ngon) với trạm kiểm soát không lưu vào 1h19. Giả thiết này phù hợp với thời điểm ACARS truyền gói dữ liệu cuối cùng.
Một chiếc Boeing 777. Ảnh minh họa: Boeing
Như Tâm (theo CNN)