Tôi là nam, sinh năm 2006, quê ở Hoài Đức, Hà Nội. Sau hơn 3 năm sáng tạo nội dung trên mạng xã hội, hiện tại tôi kiếm được gần một tỷ đồng và định dùng số tiền này để làm nguồn thu nhập thụ động hoặc kinh doanh, đầu tư để sinh lãi.
Do chưa có kinh nghiệm về lĩnh vực này, tôi hy vọng nhận được tư vấn của chuyên gia để có thể định hướng đúng.
Anh Tuấn
Một nhân viên ngân hàng tại TP HCM đang đếm tiền mặt tại quầy giao dịch. Ảnh: Thanh Tùng
Chuyên gia tư vấn:
Do chưa nắm đầy đủ thông tin, tôi không rõ bạn đã có các phương án bảo vệ tài chính cho bản thân hay chưa. Thông thường, theo khuyến nghị của chúng tôi, khách hàng cần có các phương án bảo vệ tài chính trước khi bàn sâu đến hoạt động đầu tư. Bởi cuộc sống luôn chứa đựng các rủi ro và bất trắc không may xảy ra, làm gián đoạn hay mất các nguồn thu nhập, thậm chí phải bán tài sản hoặc vay mượn để có thể trang trải cho các chi phí y tế, giáo dục hoặc các khoản chi phí cho người phụ thuộc... Do đó, phương án quản trị rủi ro tốt nhất sẽ là một khoản dự phòng 3-6 tháng chi tiêu hay một sản phẩm tài chính sẽ phát huy được giá trị khi gặp phải rủi ro không mong muốn.
Theo thông tin được cung cấp, tôi giả định bạn chưa có một phương án dự phòng tài chính. Với số tiền tiết kiệm hiện nay gần một tỷ đồng (trong đó bạn cũng chưa đề cập rõ mức thu nhập và chi tiêu hàng tháng của mình như thế nào), bạn cần xây dựng một quỹ dự phòng trị giá 6 tháng chi tiêu. Trường hợp nếu đã sở hữu một sản phẩm tài chính với mục đích bảo vệ rủi ro (như các hợp đồng bảo hiểm nhân thọ), bạn có thể duy trì quỹ dự phòng là 3 tháng chi tiêu.
Số tiền trong quỹ dự phòng, bạn chỉ được sử dụng trong những trường hợp thực sự khẩn cấp và không được dùng cho bất kỳ mục tiêu mua sắm hay đầu tư nào khác. Với số tiền trong quỹ dự phòng, bạn có thể chia nhỏ và gửi vào các tài khoản tiết kiệm ngân hàng kỳ hạn một tháng hoặc 6 tháng để khi cần có thể sử dụng một cách hiệu quả nhất.
Tiếp theo, sau khi đã có phương án dự phòng tài chính, phần tiền nhàn rỗi còn lại và số tiền thặng dư hằng tháng (nếu có), bạn có thể xem xét vào mục đích đầu tư. Do hiện nay bạn đang độ tuổi khá trẻ nên có thể tham khảo kênh đầu tư phù hợp là chứng khoán theo phương pháp tích sản để gia tăng tài sản.
Trong đó, phương pháp tích sản cổ phiếu là một hình thức đầu tư thụ động dựa trên cơ sở đầu tư cơ bản theo giá trị và sự tăng trưởng của các loại cổ phiếu trong danh mục. Bạn đều đặn dùng số tiền thặng dư hàng tháng mua cổ phiếu theo một kế hoạch đã xây dựng trước. Tuy nhiên, việc đầu tư trực tiếp mua bán cổ phiếu sẽ tốn của bạn thời gian, công sức để tìm hiểu cách thức cũng như học hỏi, trang bị kiến thức nhằm tìm ra các cổ phiếu tốt.
Có một cách khác cũng khá hiệu quả và phù hợp các nhà đầu tư chưa có nhiều kiến thức, kinh nghiệm về tài chính - đầu tư hoặc bận rộn, không có thời gian theo dõi thị trường hàng ngày là đầu tư vào chứng chỉ quỹ mở. Đây là một hình thức đầu tư chứng khoán gián tiếp. Quỹ mở sẽ có các chuyên gia nhiều kinh nghiệm trong lĩnh vực sẽ đầu tư tiền của quỹ vào cổ phiếu, trái phiếu hoặc các loại tài sản khác. Mục tiêu đầu tư của quỹ chủ yếu là theo sát hiệu suất của chỉ số mà quỹ sử dụng làm chuẩn (ví dụ chỉ số VN30-Index). Vì thế thời gian đầu tư cho quỹ mở thường đòi hỏi dài hạn, nhà đầu tư phải nắm giữ 3-5 năm, thậm chí 10 năm và kèm theo là yếu tố kỷ luật, đều đặn.
Bạn cũng cần lưu ý, dù có nhiều ưu điểm nhưng quỹ đầu tư nào cũng sẽ bị tác động bởi nhiều yếu tố. Đầu tư chứng chỉ quỹ mở cũng chính là đầu tư vào thị trường chứng khoán. Khi thị trường chịu các tác động như luật pháp, tình hình kinh tế, chính trị... quỹ mở cũng sẽ bị tác động tương tự. Ngoài ra, còn các yếu tố bên trong của các công ty quản lý quỹ cũng sẽ ảnh hưởng đến hiệu suất lợi nhuận.
Một số tiêu chí chọn lựa quỹ đầu tư bạn cần quan tâm như công ty quản lý quỹ có năng lực, uy tín tốt trên thị trường; tỷ suất lợi nhuận trong quá khứ của quỹ đầu tư, danh mục quỹ đầu tư đang đầu tư có phù hợp với khẩu vị rủi ro của bạn hay không; phí dịch vụ quản lý quỹ, phí giao dịch mua, bán quỹ...
Nếu bạn chưa quen thuộc với việc đầu tư trên thị trường chứng khoán, bạn nên rót tiền với tỷ lệ thấp lúc ban đầu để hiểu thị trường và tập dần đầu tư, sau đó nâng dần số tiền lên. Trong tương lai, khi tiền tích lũy tăng hoặc khi có những thay đổi về tình hình tài chính, bạn có thể tìm hiểu thêm các kênh đầu tư khác như vàng, bất động sản, trái phiếu doanh nghiệp...
Cuối cùng, ngoài việc đầu tư trên thị trường tài chính, bạn cũng nên cân nhắc trích một phần tiền nhàn rỗi để đầu tư vào bản thân như trau dồi kỹ năng và kiến thức, để luôn nâng cấp chính mình, cập nhật và đón đầu các xu hướng, xu thế mới. Khi đó, thu nhập chủ động - cũng là nguồn thu nhập quan trọng của bạn trong các năm tiếp theo, sẽ tăng trưởng bền vững.
TS Nguyễn Thị Như Quỳnh
Giảng viên Trường đại học Ngân hàng TP HCM
Chuyên gia Hoạch định Tài chính cá nhân tại FIDT