"Kỳ nữ" Kim Cương thăm một số nghệ sĩ đang gặp khó khăn trong thời dịch . Đến Viện dưỡng lão nghệ sĩ (quận 8), vừa bước xuống xe, bà bất ngờ khi 13 nghệ sĩ lão thành ngồi trên ghế đá đợi. Nhác thấy bóng bà, nghệ sĩ Diệu Hiền, diễn viên Thiên Kim... reo: "A, chị Hai Kim Cương".
Nghệ sĩ Kim Cương (phải) bên Diệu Hiền tại Viện dưỡng lão sáng 3/9. Ảnh: Mai Nhật.
Với "kỳ nữ", Viện dưỡng lão là chốn lui tới thân thuộc. Mỗi năm, bà đều đến đây vài ba lần để thăm hỏi các đồng nghiệp một thời. Kim Cương bùi ngùi khi biết sức khỏe Diệu Hiền gần đây xuống dốc vì bệnh tim. Bác sĩ khuyên Diệu Hiền nên phẫu thuật, song bà còn chần chừ vì sợ can thiệp dao kéo ở tuổi 75. Kim Cương hỏi thăm tình hình chữa trị của Diệu Hiền, dặn đàn em giữ gìn sức khỏe.
Nghệ sĩ Kim Cương được Ngọc Đáng - người lớn tuổi nhất Viện dưỡng lão (93 tuổi) - ngưỡng mộ bởi vẻ trẻ trung so với độ tuổi ngoài 80. Kim Cương nói mỗi lần đến thăm các đồng nghiệp, bà như được sống lại một thời hoàng kim của sân khấu. Dù chỉ bén duyên với cải lương vài năm, sau này, bà vẫn giữ mối quan hệ thân thiết với nhiều nghệ sĩ cổ nhạc. Hàng năm, khi tổ chức chương trình thiện nguyện Nghệ sĩ tri âm, bà đều mời Ngọc Đáng, Diệu Hiền, Lệ Thẩm... đến chung vui và tặng quà.
Trước khi ghé viện dưỡng lão, Kim Cương đến thăm nhà riêng Nam Hùng - kép độc cùng thời cố nghệ sĩ Út Bạch Lan, nghệ sĩ Thành Được... Ông phải cấp cứu hồi tháng 6 vì bị suy tim, tiểu đường, sạn trong bàng quang. Sau khi ra viện, nghệ sĩ tiếp tục điều trị tại nhà do có nhiều bệnh lý nền như tắc nghẽn phổi, thấp khớp... Qua đợt bệnh, ông giảm 12 kg, chỉ còn 48 kg.
Nam Hùng hát tặng Kim Cương một đoạn trong vở "Lôi vũ" với vai Chu Phác Viên - vở giúp ông thành danh trên sân khấu cải lương 284. Video: Mai Nhật.
Kim Cương, Nam Hùng hàn huyên kỷ niệm xưa. Họ biết nhau từ lúc lên sáu, lên bảy tuổi, khi chung đoàn cải lương Năm Phỉ - chị gái cố nghệ sĩ Bảy Nam (mẹ của Kim Cương). Trong ký ức của bà, Nam Hùng là chàng kép có chất giọng đẹp, trầm ấm, ngoại hình sáng. Là con nuôi của cố nghệ sĩ Phùng Há - có nhiều lợi thế để thành kép chính, ông chọn con đường làm kép độc... và tỏa sáng với nhiều vai như Chu Phác Viên (vở Lôi vũ), Đổng Trác (Phụng Nghi Đình)... Kim Cương ngưỡng mộ hôn nhân hơn 40 năm của Nam Hùng với nghệ sĩ Tô Kim Hồng. "Tôi vẫn thường nói ông rất may mắn khi có vợ luôn túc trực ngày đêm chăm sóc chồng như một y tá đầy nhiệt tâm", bà nói.
Kim Cương còn gặp gỡ vợ chồng nghệ sĩ Thanh Tú - Trang Bích Liễu trong ngôi nhà hẻm ở quận Bình Tân. Sau cơn đột quỵ năm 2008, "Nhuận Điền" Thanh Tú phải nằm liệt giường. Gặp Kim Cương, ông vẫn cố nhoài người để nắm tay bà. Ông ấp úng vì xúc động khi được bà động viên cố gắng tịnh dưỡng. "Kỳ nữ" cũng đến thăm nghệ sĩ Hoàng Vân - vốn gắn bó với các đoàn cải lương Mộng Vân, Dạ Lý Hương, Thanh Minh - Thanh Nga trước năm 1975. Từng nổi tiếng với vai đào lẳng, đào độc, cô đào một thời nay phải di chuyển bằng xe lăn ở tuổi 94. Bà ôm chầm Kim Cương khi gặp lại đàn em sau vài chục năm.
Kim Cương thăm nghệ sĩ Hoàng Vân - đào lẳng, đào hài một thời của đoàn Dạ Lý Hương, Mộng Vân... Ảnh: Mai Nhật.
Những ngày ở nhà tránh dịch, ngoài thu âm hồi ký, Kim Cương ấp ủ kế hoạch mới trong công tác thiện nguyện. Bà cùng Hội Bảo trợ bệnh nhân nghèo TP HCM vận động nhiều doanh nghiệp thành lập quỹ hỗ trợ cho bệnh nhi ung thư tại TP HCM. Bà dự định mời nhiều nghệ sĩ gạo cội đến thăm hỏi các bệnh nhi, giúp các bé thêm tinh thần lạc quan chữa bệnh. Kim Cương cũng mời sinh viên Đại học Sân khấu Điện ảnh TP HCM, diễn viên trẻ ở các lò đào tạo sân khấu đến trò chuyện để đồng cảm, sẻ chia với nhiều hoàn cảnh khó khăn.
Kim Cương sinh năm 1937, được mệnh danh là "kỳ nữ" trong giới sân khấu Việt Nam. Bà được Trung tâm Sách Kỷ lục Việt Nam vinh danh là "Nghệ sĩ viết nhiều kịch bản kịch nói nhất Việt Nam". Bà nổi tiếng qua những vở Lá sầu riêng, Dưới hai màu áo, Trà hoa nữ...Ngoài thành tựu diễn xuất, Kim Cương còn nổi tiếng với công tác thiện nguyện. Nhiều năm, bà tổ chức sự kiện Nghệ sĩ tri âm để quyên góp giúp các diễn viên, nhạc công, soạn giả... nghèo khổ. Bà sáng lập quỹ học bổng Bảy Nam hỗ trợ các con em nghệ sĩ đang túng thiếu. Quỹ đặt theo tên mẹ bà - cố Nghệ sĩ Nhân dân Bảy Nam, cây đại thụ của sân khấu cải lương, kịch nói. Bà hiện là Phó Chủ tịch Hội Bảo trợ người khuyết tật và trẻ mồ côi TP HCM.
Mai Nhật