Trả lời:
Táo bón có thể không gây hậu quả tức thời, nhưng về lâu dài người bệnh có thể bị trĩ, nhiễm khuẩn và nhiễm độc (gây biếng ăn, mệt mỏi, thường xuyên đau đầu... như tình trạng bạn đang gặp phải).
Nguyên nhân táo bón có thể:
- Do rối loạn chức năng vận động của ruột (khi nằm lâu, ít vận động, mổ xẻ hoặc nhiễm độc).
- Do rối loạn thần kinh thực vật, rối loạn tâm thần.
- Do rối loạn chuyển hóa, rối loạn nội tiết như bệnh tăng canxi máu, nhược năng tuyến giáp...
- Do tổn thương thực thể ở đại tràng, trực tràng và hậu môn.
- Do dùng thuốc điều trị có opriem...
- Do chế độ ăn thiếu chất xơ và rau quả.
Chỉ nên dùng thuốc nhuận tràng chữa táo bón khi bệnh nặng hoặc để tránh làm bệnh khác nặng lên như trĩ, nhồi máu cơ tim, nhồi máu não, phổi... Khi phải dùng thuốc, nên dùng loại ít tác dụng phụ. Nếu bệnh không cải thiện thì mới dùng loại nhuận tràng kích thích vì loại này tác dụng tốt, song có nhiều tác dụng phụ. Có trường hợp lạm dùng thuốc nhuận tràng gây hội chứng đại tràng bị kích thích. Nếu phải dùng thuốc trị táo bón, nên dùng loại ngắn hạn (từ 7 đến 10 ngày). Nếu không đạt kết quả, cần đến bác sĩ để kiểm tra và được tư vấn.
Hiện nay có 5 loại thuốc nhuận tràng:
- Loại tạo khối: thường là chất thiên nhiên hay bán tổng hợp như cám lúa mỳ, thạch agar, methyl celluloza. Khi uống không bị ruột hấp thu, có tính hút nước và trương nở làm tăng khối lượng phân thành khối. Có loại thực phẩm tạo khối là khoai lang, rau cải...
- Loại tăng thẩm thấu: như magiê sunfat, natri sunfat (nay ít dùng), đường lactuloza và polyme (Forlax). Loại này thẩm thấu với nước, không lên men, không chuyển hóa nên rất tốt với ruột.
- Loại làm trơn phân: như dầu thực vật, dầu parafin. Loại này không dùng cho trẻ dưới 6 tuổi và không dùng kéo dài.
- Loại làm mềm phân: thích hợp với phụ nữ có thai, trẻ em, đặc biệt là người bị trĩ, đau thắt ngực. Có loại bơm vào hậu môn (natri docusat) có loại gel bơm vào trực tràng (Microlax), nhưng không nên dùng kéo dài.
- Loại nhuận tràng kích thích: có tác dụng kích thích mạnh niêm mạc ruột làm tăng nhu động ruột. Có loại lấy từ thực vật, có loại tổng hợp như Bisacodyl (Ducolax). Loại thuốc này có nhiều độc tính nên không dùng kéo dài, không dùng cho phụ nữ có thai và trẻ em dưới 15 tuổi.
Trường hợp của bạn cần xác định xem táo bón loại nào, do nguyên nhân gì thì mới có thuốc phù hợp. Tốt nhất bạn nên đi khám ở chuyên khoa tiêu hóa để có lời khuyên cụ thể.
Bác sĩ Phạm Văn Thọ
(Theo Sức Khỏe & Đời Sống)