Trả lời:
Biệt dược Bactrim gồm 5 phần sulfamethoxazol (SMZ) và 1 phần trimethoprim (TM).
SMZ là một sulfamid, thuộc nhóm gốc cơ bản là paraaminosulfonic (PAS). PAS có khả năng tranh chấp vị trí của paraaminobenzoic (PAB, có tác dụng tổng hợp ra một chất quyết định sự sống của vi khuẩn). Vì thế, sulfamid được coi là chất kháng khuẩn. Vi khuẩn nào cũng có PAB và cũng bị PAS tranh chấp nên sulfamid kháng được nhiều loại vi khuẩn. Bởi thế nên có người dùng nó để chữa bách bệnh.
TM là một chất giống kháng sinh, kháng được nhiều loại vi khuẩn, nhất là các loại gây bệnh đường ruột, đường hô hấp. Khi kháng sinh ra đời, vai trò của sulfamid bị lu mờ, ít khi được dùng đơn độc. Người ta thường phối hợp SMZ với TM để biệt dược có tác dụng kháng khuẩn rộng và mạnh hơn. Tuy nhiên, ngày nay có nhiều loại và nhiều cách phối hợp kháng sinh đem lại hiệu quả cao hơn nên ưu thế của biệt dược này không phải ở hiệu quả điều trị mà ở khía cạnh giá rẻ, dễ dùng.
SMZ và TM đều độc đối với thận nên không được dùng cho người suy thận. Việc dùng thuốc này với liều cao quá lâu dài có thể gây bí tiểu tiện. Để hạn chế tác hại này, khi uống Bactrim, cần uống thêm nhiều nước. Chất TM cũng gây thiếu axit folic, dẫn đến thiếu máu. Vì vậy, không nên dùng Bactrim cho những người thiếu máu do thiếu axit folic, phụ nữ có thai, cho con bú, trẻ suy hoặc có nguy cơ suy dinh dưỡng, trẻ dưới 2 tháng tuổi.
Bactrim có nhiều hàm lượng khác nhau. Loại hàm lượng thấp 120 mg dùng cho trẻ em. Loại hàm lượng cao 480 mg, 960 mg dùng cho người lớn. Riêng loại 960 mg (trên nhãn ghi chữ Bactrim forte nghĩa là Bactrim mạnh) không dùng cho trẻ dưới 12 tuổi.
Đối với trường hợp viêm đường hô hấp trên do virus không có biểu hiện bội nhiễm vi khuẩn, chỉ cần dùng một số thuốc chữa triệu chứng (hạ nhiệt, giảm ho) và nâng cao sức đề kháng cơ thể. Sau 4-5 ngày, bệnh tự khỏi. Đối với trường hợp tiêu chảy do rối loạn tiêu hóa, chỉ cần điều chỉnh chế độ ăn. Nếu tiêu chảy do nhiễm khuẩn thì nên dùng các loại thuốc kháng khuẩn ít thấm qua màng ruột như berberin.
DS Hà Thuỷ Phước, Sức Khoẻ & Đời Sống