Lò nghiên cứu phản ứng hạt nhân Đà Lạt. Ảnh: Viện Nghiên cứu Hạt nhân. |
"Toàn bộ nhiên liệu có độ giàu 36% được thay thế bằng nhiên liệu có độ giàu 19,75%", tiến sĩ Nguyễn Nhị Điền, viện trưởng viện nghiên cứu hạt nhân Đà Lạt cho biết.
Về lý thuyết, nhiên liệu có độ giàu cao có thể có nguy cơ lớn được khai thác để chế biến thành nhiên liệu cho vũ khí nguyên tử. Do đó, từ năm 1978, quan ngại vấn đề này, Mỹ là nước đi đầu và kêu gọi các quốc gia có nhà máy điện hạt nhân thực hiện việc dùng uranium thấp dưới 20%.
Đây là một phần trong nỗ lực chung của ba nước Việt Nam, Nga, Mỹ và cơ quan năng lượng quốc tế (IAEA), nhằm tăng cường sử dụng hạt nhân cho mục đích hòa bình, và giảm thiểu các nguy cơ mất an toàn cho thế giới từ nguồn nhiên liệu uranium giàu.
"Với sự kiện trên, Việt Nam đã khẳng định mục tiêu sử dụng năng lượng nguyên tử vì mục đích hòa bình, thực hiện trong hành động cam kết quốc tế không phổ biến vũ khí hạt nhân", tiến sĩ Điền nói.
Uranium giàu là loại nhiên liệu được sử dụng trong phần lớn các lò phản ứng hạt nhân, trong đó có lò ở Đà Lạt. Uranium giàu còn được chia thành hai loại: độ giàu thấp và độ giàu cao.
Loại nhiên liệu uranium sản xuất ở Nga được dùng từ thập niên 1980 cho đến những năm gần đây tại lò Đà Lạt chứa hàm lượng uranium là 36%, được gọi là uranium độ giàu cao. Còn loại nhiên liệu mới chứa hàm lượng uranium gần 20%, được gọi là uranium độ giàu thấp.
Uranium độ giàu thấp, độ giàu cao Kim loại uranium gồm hai thành phần đồng vị chủ yếu, U-238 và U-235. Trong đó, U-238 chiếm hàm lượng áp đảo với 99,3%. Còn đồng vị U-235 chỉ chiếm 0,7%. U-235 hiếm và quý vì chỉ với U-235 mới xảy ra phản ứng phân hạch. Trong phản ứng phân hạch, dưới tác dụng của nơtron, hạt nhân U -235 bị phân ra hai mảnh, toả ra một năng lượng lớn 200 MeV (200 triệu điện tử-vôn), đồng thời giải phóng 2-3 nơtron mới. Chính các nơtron này đã tạo nên phản ứng dây chuyền rất cần thiết để duy trì hoạt động của các lò phản ứng hạt nhân hoặc tạo nên sự nổ của bom hạt nhân. Vì vậy, phương pháp nâng cao hàm lượng U235 trong vật liệu urani, gọi là phương pháp (hay kỹ thuật) làm giàu urani, đóng vai trò rất quan trọng trong công nghệ hạt nhân. Đó là các phương pháp ly tâm, khuyếch tán khí…, có thể nâng cao hàm lượng U235 từ 0,72% (trong tự nhiên) lên đến 40% (dùng trong lò phản ứng), hoặc cao hơn 90% (dùng trong bom nguyên tử). |
Hương Thu