Nước rửa chén bát sinh học từ quả bồ kết và bột vỏ bưởi

Cá nhân: Phạm Trường Sơn

LĨNH VỰC Y SINH, HóA SINH

Mô tả sản phẩm

Giới thiệu sản phẩm:

CHƯƠNG I. TỔNG QUAN 1. Thực trạng vấn đề của sáng kiến Như chúng ta đã biết, trên thị trường có rất nhiều nước tẩy rửa chén bát được làm bằng hóa học. Nước tẩy rửa này phần lớn đáp ứng được độ tẩy rửa cao cho mỗi gia đình nhưng khi rửa xong da tay người sử dụng thường bị khô, bong tróc da và còn bị ngứa tay nữa thậm chí nhiều người còn bị nấm móng rất khó chịu, tốn kém tiền của và rất khó chữa trị. Nếu rửa số lượng nhiều và rửa liên tục thì người sử dụng phải mang găng tay để rửa. Về bảo vệ môi trường, phần lớn các chất tẩy rửa hóa học khi thải ra môi trường do sử dụng lượng bọt không tan quá lớn nên làm cây trồng và vật nuôi bị ảnh hưởng, cây không phát triển được, vật nuôi khi ăn thức ăn thừa có lẫn các chất tẩy rửa này phần lớn bị ốm đau, còi cọc dẫn đến chết, đặc biệt là cá, tôm dưới ao cũng bị ảnh hưởng lớn. Đây là nhược điểm khó khắc phục được trong quá trình chế tạo chất tẩy rửa đi từ nguyên liệu của các hợp chất có nguồn gốc là hóa vô cơ, chất béo như: xút, axit và các chất hoạt động bề mặt có nguồn gốc từ sản phẩm hóa dầu. 2.Lý do tạo ra sáng kiến. Bồ kết là một trong những loại quả mà ngày xưa dân ta hay sử dụng để nấu nước gội đầu, nó giúp làm sạch các bụi bẩn bám trong tóc do trong quả có nhiều thành phần giúp làm sạch tóc, ngày này khoa học phát triển người ta không dùng trực tiếp quả vì còn nhiều cặn sẽ khó có thể gội nên đã chiết tách làm dầu gội đầu. Ngoài ra người ta còn dùng để xông hơi các bà mẹ sau khi sinh mục đích làm cho cơ thể bà mẹ khỏe mạnh hơn, ngoài ra quả bồ kết còn là bài thuốc dân gian dùng để đốt và ngửi mỗi khi bị cảm cúm, nghẹt mũi . Tác dụng của vỏ bưởi , vỏ chanh và vỏ quýt: Làm mượt tóc, giúp lợi tiểu, lợi niệu, giải độc cơ thể. Giúp giảm đau, trị các chứng đau đầu, viêm khớp, kháng khuẩn, chống viêm, chống nhiễm trùng. Là một chất khử mùi rất hiệu quả nên hay được dùng để xông hơi giúp mang lại tinh thần sảng khoái, thư giãn cho người sử dụng, cân bằng các yếu tố dinh dưỡng cho da, nuôi dưỡng làn da và kích thích hình thành collagen, thay thế mô da đã lão hoá bằng mô mới khoẻ mạnh hơn, giúp da có bề mặt săn chắc, chống lão hóa làm mờ vết sẹo.Với tác dụng của quả bồ kết và vỏ bưởi, vỏ chanh, vỏ cam như trên, chúng em mong muốn sử dụng phối hợp giữa nước bồ kết và bột vỏ bưởi, vỏ chanh, vỏ quýt khô, vỏ quế để tạo nước rửa chén bát sinh học giá thành (chỉ với 8000 đồng một lần pha) rẻ hơn so với nước rửa chén bát trên thị trường 30 000 đồng tính tẩy rửa cao, dưỡng da tay (không bị khô da và bong tróc da), không ảnh hưởng đến sức khỏe người dùng, thân thiện với môi trường, dễ dàng sử dụng và dễ tìm kiếm trên thị trường. Với ưu điểm rẻ, thân thiện với môi trường, sẵn có ở địa phương tốt cho sức khỏe. Chúng em đã lựa chọn sang kiến: “Chế tạo nước rửa chén bát Sinh học từ quả bồ kết, vỏ bưởi, vỏ quýt ,vỏ chanh và vỏ quế”

Tính năng cơ bản:

Aponin là một thành phần rất quen thuộc trong cuộc sống hàng ngày. Đây là glucosides với các đặc tính tạo bọt, chủ yếu có trong các loại thảo mộc, như rau, đậu và các loại thảo dược. Đặc biệt, hoạt chất saponin còn có hoạt tính kháng nấm, kháng viêm và kháng khuẩn. Hoạt chất saponin từ trái bồ kết hoặc bồ hòn được ứng dụng phổ biến và có thể thay thế 100% chất tẩy rửa hóa học trong gia đình như dầu gội, nước rửa bát, sữa tắm, kem đánh rang, bột giặt,…Các sản phẩm được điều chế từ hoạt chất này giúp tăng hiệu quả tẩy rửa, thời gian bảo quản lâu hơn, không gây kích ứng và an toàn cho mọi loại da – đặc biệt là da trẻ em, da mắc bệnh chàm và da nhạy cảm. “Việt Nam có nguồn bồ kết và bồ hòn khá lớn và thị trường mỹ phẩm tiềm năng. Do vậy, chúng ta hoàn toàn có thể tin tưởng rằng saponin sẽ ngày càng được ứng dụng rộng rãi trong các sản phẩm trên thị trường” - Bà Linh nhấn mạnh. Saponin là hợp chất tẩy rửa thân thiện với môi trường, ít độc hại, dễ dàng phân hủy sinh học. Đồng thời, đây cũng là hợp chất tiềm năng thay thế cho các chất hoạt động bề mặt tổng hợp có mặt trong các sản phẩm tẩy rửa trên thị trường. Tính vị, tác dụng: Tác dụng của vỏ bưởi , vỏ chanh và vỏ quýt: Giúp lợi tiểu, lợi niệu, giải độc cơ thể. Giúp giảm đau, trị các chứng đau đầu, viêm khớp, kháng khuẩn, chống viêm, chống nhiễm trùng. Giảm huyết áp, hạ cholesterol trong máu, chống ung thư. Giúp thư giãn, làm giảm căng thẳng, giúp trấn tĩnh, lấy lại tinh thần, giúp bạn có cảm giác vui vẻ và an tĩnh hơn. Hương thơm của tinh dầu bưởi còn có tác dụng giải rượu giúp tỉnh táo, minh mẫn. Khi tắm cho vài giọt tinh dầu bưởi giúp máu huyết lưu thông. Là một chất khử mùi rất hiệu quả nên hay được dùng để xông hơi phòng giúp mang lại tinh thần sảng khoái, thư giãn cho người sử dụng cân bằng các yếu tố dinh dưỡng cho da, nuôi dưỡng làn da và kích thích hình thành collagen, thay thế mô da đã lão hoá bằng mô mới khoẻ mạnh hơn, giúp da có bề mặt săn chắc, chống lão hóa. Các loại tinh dầu trong vỏ bưởi (d-limonen, a- pinen, linalol, geraniol, citral; còn có các alcol, pectin, acid citric) có tác dụng tẩy rửa các loại cặn bẩn và dầu mỡ, ngoài ra còn có mùi thơm dễ chịu được sử dụng trong các loại dược liệu làm thư giãn, giảm stress

Xuất xứ sản phẩm:

Tác giả: Phạm Trường Sơn Đơn vị công tác: Trường TH&THCS Đồng Tâm Đồng tác giả: Trịnh Thị Hà Anh

Mô tả cơ bản:

Nhóm tiến hành tinh chế bằng công nghệ lên men và công nghệ kết tủa bằng một số loại dung môi. Theo đó, với phương pháp lên men, nhóm tiến hành tinh chế saponin bằng cách lên men từ nấm men khô Saccharomyces Cerevisiae (BV818). Đây là loại nấm men phổ biến, dễ tìm mua, dễ sử dụng với giá cả tương đối rẻ.

Nhược điểm:  saponin khả năng tạo bọt kém, màu sắc chưa đẹp và thời gian bảo quản ngắn. 

Hỗn hợp flavônid và chất saponaretin chiết xuất từ trái Bồ Kết có tác dụng tạo bọt, chủ yếu có trong các loại thảo mộc, như rau, đậu và các loại thảo dược. Đặc biệt, hoạt chất saponin còn có hoạt tính kháng nấm, kháng viêm và kháng khuẩn kháng virut, hỗn hợp saponin có tác dụng chống trùng roi, tẩy rửa; hỗn hợp saponin và flavonoid có tác dụng giảm đau. Quả Bồ kết có thể sử dụng để nấu làm nước gội đầu, trị gầu rất tốt. Mặt khác, nó còn có tác dụng kích thích da đầu mọc tóc. Nước nấu quả Bồ kết bôi lên da trong khi tắm sẽ làm sạch lớp ghét bám trên da một cách rất hữu hiệu, làm cho da sạch sẽ, mịn màng. Là một cây vùng nhiệt đới gọi là “ chùm kết ” hay “ bồ kết ”đã được dân tộc Việt Nam biết như là một dược thảo quý trong hàng nghìn năm. Giá trị đa dụng được sử dụng để: chế tạo xà bông, dùng trong y học chữa trị những bệnh  như: thuốc nhuận trường, cảm lạnh, tai biến mạch máu não hay đột quỵ, những trường hợp ngộ độc thực phẩm, hóa sẹo làm lành vết thương và chữa lành những vết thương . Nước nấu bồ kết dùng như dung dịch tẩy rửa để giặt sạch quần áo len, dạ, không làm phai màu hay hoen ố.

Tính chất, cấu trúc hóa học và công dụng của Saponin trong quả Bồ Kết

Saponin còn gọi là saponosid do chữ latinh sapo = xà phòng, là một nhóm glycosid lớn, gặp rộng rãi trong thực vật. Người ta cũng phân lập được saponin trong động vật như hải sâm, con sao.

- Saponin có một số tính chất đặc biệt:

+ Làm giảm sức căng bề mặt, tạo bọt nhiều khi lắc với nước, có tác dụng nhũ hóa và tẩy sạch.

+ Đa số có vị đắng trừ một số như glycyrhizin có trong cam thảo bắc, abrusosid trong cam thảo dây có vị ngọt.

+ Saponin tan trong nước, alcol, rất ít tan trong aceton, ether, hexan do đó người ta dùng ba dung môi này để tủa saponin.

- Cấu trúc hóa học:

Dựa theo cấu trúc hóa học có thể chia saponin thành 2 nhóm. Cấu trúc hóa học cơ bản của nhóm saponin trung tính là steroid , còn của nhóm saponin acid là triterpenoid

 - Công dụng của saponin:

+ Làm tăng sự thẩm thấu của tế bào: sự có mặt của saponin sẽ làm cho các hoạt chất khác dễ hòa tan và hấp thu.

+ Một số saponin có tác dụng chống viêm. Một số có tác dụng kháng khuẩn, kháng nấm, ức chế viruts

Nghiên cứu tính chất dược lý của Vỏ Bưởi.

- Thành phần hoá học:

Vỏ quả ngoài rất giàu chất narin-gosid, do đó có vị đắng, trong vỏ có tinh dầu, tỷ lệ 0,80-0,84%; quả chứa 0,5% tinh dầu; trong lá cũng có tinh dầu. Tinh dầu vỏ bưởi chứa d-limonen, a- pinen, linalol, geraniol, citral; còn có các alcol, pectin, acid citric. Dịch quả chín có nhiều chất bổ dưỡng: nước 89%, glucid 9%, protid 0,6%, lipid 0,1% và các khoáng Ca 20mg%, P 20mg%, K 190mg%, Mg 12mg%, S 7mg% và Na, Cl, Fe, Cu, Mn Có các vitamin (tính theo mg%) C 40, B 0,07, B2 0,05 PP 0,3 và tiền sinh tố A 0,1. 100 mg dịch quả cung cấp cho cơ thể 43 calo.

Yêu cầu đối với cơ sở hạ tầng cần thiết để triển khai ứng dụng sản phẩm:

Quy trình sản xuất nước rửa chén bát Sinh học từ nước Bồ Kết và bột vỏ Bưởi ,vỏ Chanh, vỏ Quýt, vỏ Cam, vỏ quế.
- Làm thực nghiệm để tìm công thức pha chế nước rửa chén, bát sinh học tìm hiểu tính tẩy rửa của sản phẩm.
- Xây dựng công thức pha chế: Mỗi công thức được pha chế và khảo sát lặp lại 3 lần.
Vỏ Bưởi (vỏ Chanh, vỏ Quýt, vỏ Cam, vỏ quế) phơi khô, nghiền nhỏ . Quả bồ Kết khô đem nướng rồi đun sôi
Xây dựng công thức pha chế, thử nghiệm:
2.1. Lần thử nghiệm thứ 1
Cân 100g quả Bồ Kết khô rồi đem nướng, sau đó đem đun sôi với 3 lít nước trong thời gian 15 phút và để nguội. Tiến hành lấy mỗi mẫu 1000ml nước Bồ Kết để nguội hòa lần lượt với 20g, 25g, 30g bột Vỏ bưởi (vỏ chanh, vỏ quýt, vỏ cam , vỏ quế). Sau đó rửa với 1 lượng dầu, mỡ như nhau.
Cách 1: Lấy 1000ml nước bồ kết đun sôi để nguội + 20 g bột Vỏ Bưởi (vỏ chanh, vỏ quýt, vỏ cam, vỏ quế) -> Kết quả chén bát sạch nhưng tay nhờn dầu mỡ, làm mờ vết bám chè ,cà phê.
Cách 2: Lấy 1000ml nước bồ kết đun sôi để nguội + 25 g bột Vỏ bưởi (vỏ chanh, vỏ cuýt, vỏ cam, vỏ quế) -> Kết quả chén bát sạch nhưng tay vẫn nhờn dầu mỡ, làm mờ vết bám chè ,cà phê.
Cách 3: Lấy 1000ml nước bồ kết đun sôi để nguội + 30 g bột Vỏ bưởi (vỏ chanh, vỏ quýt, vỏ cam,vỏ quế) -> Kết quả chén bát sạch hơn nhưng tay hơi nhờn dầu mỡ, làm mờ vết bám chè ,cà phê.
Kết quả thu được như bảng sau:
STT Nước Bồ Kết (ml) Bột Vỏ Bưởi (vỏ Chanh, vỏ Quýt, vỏ Cam, vỏ Quế ) Hiệu quả tẩy rửa với dầu, mỡ trên bát,đĩa và da tay Hiệu quả tẩy rửa với vết bám chè, cà phê trên chén, đĩa
1 1000 ml 20 g Chén bát sạch, tay nhờn đầu mỡ Làm mờ vết bám
2 1000 ml 25 g Chén, bát có sạch hơn và tay vẫn còn nhờn Làm mờ vết bám
3 1000 ml 30 g Chén, bát có sạch hơn và tay hơi nhờn Làm mờ vết bám

2.2. Lần thử nghiệm thứ 2
Cân 150 g quả Bồ Kết khô rồi đem nướng, sau đó đem đun sôi với 3 lít nước trong thời gian 15 phút và để nguội. Tiến hành lấy mỗi mẫu 1000ml nước Bồ Kết để nguội hòa lần lượt với 20g, 25g, 30g bột Vỏ bưởi (vỏ chanh, vỏ quýt, vỏ cam, vỏ quế). Sau đó rửa với 1 lượng dầu, mỡ như nhau.
Cách 1: Lấy 1000ml nước bồ kết đun sôi để nguội + 20 g bột Vỏ Bưởi (vỏ Chanh, vỏ Quýt, vỏ Cam) -> Kết quả chén bát sạch tay sạch dầu mỡ, làm mờ vết bám chè ,cà phê.
Cách 2: Lấy 1000ml nước bồ kết đun sôi để nguội + 25 g bột Vỏ bưởi (vỏ chanh, vỏ quýt, vỏ cam, vỏ quế) -> Kết quả chén bát sạch tay sạch dầu mỡ, làm mờ vết bám chè ,cà phê.
Cách 3: Lấy 1000ml nước bồ kết đun sôi để nguội + 30 g bột Vỏ bưởi (vỏ chanh, vỏ quýt, vỏ cam, vỏ quế) -> Kết quả chén bát sạch tay sạch dầu mỡ và có mùi thơm của tinh dầu bưởi, chanh, cam, vỏ quế, làm sạch hoàn toàn vết bám chè ,cà phê

Sản phẩm được phát triển trong khoảng thời gian: 1-3 năm

Số người tham gia làm: 2

Sản phẩm có mặt trên thị trường hoặc đưa vào ứng dụng rộng rãi trong khoảng thời gian: Trên 3 năm

Phạm vi thị trường và ngành ứng dụng:

Giáo dục

Tiêu chí tự đánh giá sản phẩm ý tưởng dự thi

Tính sáng tạo, đổi mới và công nghệ:

Đề tài này thành công sẽ có một ý nghĩa to lớn trong việc tạo ra nước rửa chén bát sinh học giá rất rẻ, rất dễ tìm kiếm nguyên liệu , dễ dàng pha chế và sử dụng, tẩy sạch vết bẩn dầu mỡ, cắn chè , cà phê và khử mùi hôi, tanh.Với đề tài này chúng em nghĩ rằng mình đã đóng góp một phần nhỏ đối với sự phát triển kinh tế của mỗi gia đình và giảm thiểu ô nhiễm môi trường. Sản xuất nước rửa chén bát từ nguyên liệu sinh học có giá thành rất rẻ,tính tẩy rửa cao, an toàn cho con người và các sinh vật khác, có hương thơm,thời gian bảo quản cho một lần pha chế theo công thức thì bảo quản được (Hạn sử dụng: Nếu mùa rét từ 23độ c trở xuống thì \để được trong một tuần đến 10 ngày. Nếu trời nóng từ 33 độ c trở lên thì bảo quản trong 6 ngày) đồng thời thân thiện với môi trường và không gây độc hại .

Tính ứng dụng:

Sáng kiến “Chế tạo nước rửa chén bát Sinh học từ quả bồ kết, vỏ bưởi, vỏ quýt ,vỏ chanh và vỏ quế” đã được áp dụng tại gia đình chúng em và có khả năng áp dụng tại tất cả các gia đình khác .

Tính hiệu quả:

Với đề tài này chúng em nghĩ rằng mình đã đóng góp một phần nhỏ đối với sự phát triển kinh tế của mỗi gia đình và giảm thiểu ô nhiễm môi trường. Sản xuất nước rửa chén bát từ nguyên liệu sinh học có giá thành rất rẻ,tính tẩy rửa cao, an toàn cho con người và các sinh vật khác, có hương thơm,thời gian bảo quản cho một lần pha chế theo công thức thì bảo quản được (Hạn sử dụng: Nếu mùa rét từ 23độ c trở xuống thì \để được trong một tuần đến 10 ngày. Nếu trời nóng từ 33 độ c trở lên thì bảo quản trong 6 ngày) đồng thời thân thiện với môi trường và không gây độc hại

Tiềm năng phát triển:

Với tác dụng của quả bồ kết và vỏ bưởi, vỏ chanh, vỏ cam như trên, chúng em mong muốn sử dụng phối hợp giữa nước bồ kết và bột vỏ bưởi, vỏ chanh, vỏ quýt khô, vỏ quế để tạo nước rửa chén bát sinh học giá thành (chỉ với 8000 đồng một lần pha) rẻ hơn so với nước rửa chén bát trên thị trường 30 000 đồng tính tẩy rửa cao, dưỡng da tay (không bị khô da và bong tróc da), không ảnh hưởng đến sức khỏe người dùng, thân thiện với môi trường, dễ dàng sử dụng và dễ tìm kiếm trên thị trường. Với ưu điểm rẻ, thân thiện với môi trường, sẵn có ở địa phương tốt cho sức khỏe. Chúng em đã lựa chọn sang kiến: “Chế tạo nước rửa chén bát Sinh học từ quả bồ kết, vỏ bưởi, vỏ quýt ,vỏ chanh và vỏ quế”