Khi Enzo Maresca được bổ nhiệm làm HLV trưởng Chelsea hè 2024, ông lập tức mời vào ê-kíp Bernardo Cueva. Chuyên gia bóng cố định này từng 4 năm làm việc ở Brentford và một năm trong ban huấn luyện tuyển Na Uy.
Trong mùa đầu tiên tại Stamford Bridge, dấu ấn mà vị HLV bóng chết người Mexico để lại là không đáng kể. Khi đó, Chelsea chỉ thuộc diện trung bình – khá ở khía cạnh tấn công lẫn phòng ngự trong các tình huống phạt góc, vẫn gặp khó khăn trong việc tạo ra những đường chuyền bóng chết chính xác vào vùng cấm đối thủ. Thống kê mùa 2024-2025 cho thấy, xét trong 4 giải VĐQG hàng đầu châu Âu, không đội bóng nào có tỷ lệ tạt bóng vào vùng cấm từ phạt góc đạt tỷ lệ chính xác thấp hơn Chelsea (20,5%).
Bóng đi vào lưới Arsenal trong tình huống Chelsea mở tỷ số trận hòa 1-1 trên sân Stamford Bridge, London ở vòng 13 Ngoại hạng Anh ngày 30/11. Ảnh: AFP
Nhưng bất kỳ đội bóng nào học cách tấn công cũng như phòng ngự từ những bài vở bóng cố định cũng cần thời gian để thích nghi và cải thiện. Arsenal của Mikel Arteta cũng từng trải qua giai đoạn đó trước khi được xem như ngọn cờ đầu của lĩnh vực bóng chết trên bình diện châu Âu.
Nói như cựu HLV bóng chết của tuyển Đan Mạch và hiện làm cho ban huấn luyện tuyển Đức Mads Buttgereit, đó còn là vấn đề về sự thay đổi trong văn hóa CLB. "Tôi không cho rằng giải pháp tối ưu là việc một CLB thuê một chuyên gia đến hướng dẫn các cầu thủ cứ mỗi một hoặc hai lần hàng tuần", Buttgereit từng nói trên Sky Sports vài năm trước. "Để tạo nên một tập thể mạnh ở những tình huống bóng cố định, bạn phải tạo ra sự gắn kết trong mối quan hệ giữa các cầu thủ. Bạn cần phải thấu hiểu và thân thiết với họ, vì đây là công việc phát triển từng cá nhân".
Mùa trước, cách tiếp cận từ những quả phạt góc của Chelsea chủ yếu là đá nhỏ ở góc cột cờ, vì thiếu phương án không chiến hiệu quả bên trong vùng cấm đối thủ. Nhưng điều đó đã được khắc phục mùa này nhờ các giải pháp mới. Sự có mặt của các mũi nhọn như Liam Delap hay Joao Pedro cho phép chuyên gia Cueva đề ra bài vở mới: tạt bóng thẳng vào vùng cấm từ phạt góc, nhất là những đường chuyền tìm đến khu vực cột gần hoặc chính diện khung thành.
Theo thống kê từ Whoscored, tính đến hết vòng 13 Ngoại hạng 2025-2026, Arsenal dẫn đầu ở số bàn thắng từ bóng cố định (10 bàn), còn Chelsea xếp ngay sau (8 bàn). Nhưng Chelsea mới là đội dẫn đầu ở số bàn thắng tạo ra (hơn 0,1 bàn), cũng như giá trị bàn thắng kỳ vọng (xG) có được (gần 0,11 xG), từ mỗi tình huống cố định tạo ra. Nói cách khác, mức độ nguy hiểm tiềm tàng trong những pha bóng cố định của Chelsea là cao nhất.
Bàn mở tỷ số của Chelsea trước Arsenal hôm 30/11 là một ví dụ. Reece James tạt bóng xoáy từ ngoài vào trong từ phạt góc và Trevoh Chalobah đánh đầu ở cột gần làm tung lưới David Raya.
Chelsea mở tỷ số trước Arsenal từ một quả phạt góc: Đường tạt bóng xoáy từ ngoài vào trong tìm đến cột gần.
Đầu mùa này, Chelsea cũng từng ghi một bàn trong chiến thắng 5-1 trước West Ham theo bài vở gần giống. Bóng được chuyền xoáy từ ngoài vào trong tìm đến Marc Cucurella ở cột gần, sau đó là một cú đánh đầu ngược và Pedro lao vào dứt điểm thành bàn.
Bàn thắng của Chelsea trước West Ham ngày 23/8/2025: Cũng một đường tạt bóng xoáy từ ngoài vào trong tìm đến cột gần.
Mùa trước, lần lượt 14% và 10% các quả tạt từ phạt góc của Chelsea tìm đến cột gần ở cánh trái và cánh phải. Sang đầu mùa này, các con số tương ứng là 36% và 73%, phản ánh biên độ thay đổi rõ rệt.
Giải pháp tạt bóng thẳng để tấn công vùng cấm được thêm thắt, nhưng bài phối hợp nhỏ từ phạt góc không hoàn toàn mất đi với Chelsea. Bằng chứng là trong thắng lợi 3-0 trước Barca hồi giữa tuần trước ở Champions League.
Bàn mở tỷ số của Chelsea là pha phản lưới của hậu vệ Jules Kounde bên phía Barca xuất phát từ một quả phạt góc ở phút 27. Bấy giờ, Estevao Willian, Cucurella và Alejandro Garnacho phối hợp bóng ngắn với nhau ở biên phải. Barca tổ chức phòng ngự thiếu cẩn trọng khi để quân số đối thủ áp đảo là ba-đánh-hai. Cucurella phá bẫy việt vị, nhận chọc khe và thoát xuống đáy biên căng ngang, tạo ra sự hỗn loạn, dẫn tới bàn thắng.
Chelsea phối hợp nhóm nhỏ từ phạt góc ở biên phải, với thế ba-đánh-hai trước Barca, dẫn tới bàn đốt lưới nhà của Kounde.
Bên cạnh đó, dù không phải là đội chắc chắn nhất trong việc ngăn đối thủ ghi bàn từ bóng cố định, Chelsea mới chỉ thủng lưới 4 bàn (so với ba của Arsenal) ở Ngoại hạng, tốt thứ tư giải.
Cách tổ chức phòng ngự từ phạt góc của thầy trò Maresca trước Arsenal nói riêng và mùa này nói chung cũng để lại điểm nhấn, dù rủi ro nhưng cho thấy sự chủ động thay vì bị động phản ứng.
Trước Arsenal, Chelsea để đối thủ thực hiện ba quả phạt góc - tất cả đều diễn ra sau khi chủ nhà chỉ còn 10 người trên sân sau thẻ đỏ của Moises Caicedo - với tình huống cuối cùng diễn ra ở phút 70. Ở quả phạt góc đó, thay vì tập trung toàn bộ quân số bên trong vùng cấm để tổ chức phòng ngự phạt góc như hầu hết các đội thường áp dụng trước Arsenal, Chelsea chỉ bố trí đúng 7 người (gồm cả thủ thành Sanchez). Ba cầu thủ áo xanh còn lại được chỉ đạo di chuyển ra xa, gần vòng tròn giữa sân.
[Chelsea tổ chức phòng ngự trong quả phạt góc thứ ba của Arsenal: Chỉ giữ 7 cầu thủ bên trong vùng cấm (gồm thủ thành Sanchez), cử ba người ở tuyến trên, buộc Arsenal cũng không thể xếp quá đông nhân sự tham gia tấn công.
Trước tiên, điều này tạo ra tính bất ngờ cho đội tấn công. Vì khi vạch ra phương án tấn công từ phạt góc, một đội thường sẽ giả định cả 10 cầu thủ của đội phòng ngự đều tham gia tác chiến. Ở đây, Chelsea bố trí ít người phòng ngự hơn.
Thứ hai, việc đội chủ sân Stamford Bridge cử ba người ở phía trên buộc Arsenal cũng phải rút bớt nhân sự tham gia tấn công phạt góc, hòng đảm bảo quân số phòng ngự ở phần sân nhà bằng hoặc đông hơn đối thủ.
Thứ ba, số lượng con người bên trong vùng cấm giảm đồng nghĩa rằng tình trạng đông đúc, chen lấn trước khung thành không diễn ra. Với một thủ môn được đánh giá cao ở khả năng làm chủ khu vực trước mặt và dũng mãnh trong các pha lao ra đón những đường tạt của đối thủ như Sanchez, anh được "dọn đường" để trổ tài.
Cuối cùng, Chelsea có nhiều nhân sự ở tuyến trên hơn cũng mở ra cơ hội cho những tình huống phản công nếu có, một khi quả phạt góc của đối thủ bị hóa giải. Trong tình huống phạt góc đó, Arsenal không thể tạo ra được sự nguy hiểm nào, bởi cuối cùng Sanchez dễ dàng bắt gọn bóng.
Arsenal có thể là ông vua ở các tình huống bóng cố định của Ngoại hạng Anh. Nhưng thấy lĩnh vực này không còn "độc quyền" với thầy trò Arteta, bởi Chelsea cho thấy họ cũng biết cách để thành thạo. Và vì lẽ đó, đội bóng của Maresca vẫn là một ứng viên trên đường đua vô địch mùa này.
Hoàng Thông tổng hợp