Cựu tổng thống Mỹ kiêm ứng viên hàng đầu của đảng Cộng hòa Donald Trump đã tung ra vô số lời chỉ trích với Tổng thống Joe Biden. Trong các tuyên bố tranh cử, ông Trump chỉ trích "nhiệm kỳ tổng thống tai họa và thất bại" của ông Biden, đồng thời chỉ ra loạt thảm họa về chính sách đối ngoại như cuộc rút quân hỗn loạn khỏi Afghanistan, cuộc chiến leo thang ở Ukraine và cuộc đối đầu với Trung Quốc.
Ông Trump xoáy sâu vào việc Tổng thống Biden nhiều lần lỡ miệng, như trong bài phát biểu trước quốc hội Canada hồi tháng 3. Ông Biden định khen ngợi các chính sách di cư của Canada, song nói nhầm thành Trung Quốc.
"Tôi hoan nghênh Trung Quốc vì đã hành động", Tổng thống Mỹ nói trước khi nhanh chóng nhận ra sai lầm và sửa lại. "Xin lỗi, tôi hoan nghênh Canada".
"Những sai lầm như vậy không được phép xảy ra. Chúng tôi đang trở thành trò cười trên toàn thế giới", ông Trump đăng trên mạng xã hội Truth Social.
Tuy nhiên, bất chấp những lần lỡ miệng và tỷ lệ ủng hộ trong nước thấp của ông Biden, thái độ quốc tế đối với Mỹ trong thời gian ông tại vị vẫn tươi sáng hơn nhiều so với thời Trump, theo dữ liệu từ cuộc khảo sát công bố ngày 27/6 của Pew, trung tâm nghiên cứu có trụ sở tại Washington.
Tổng thống Mỹ Joe Biden tại Ottawa, Canada, hôm 24/3. Ảnh: AFP
Khảo sát được thực hiện từ 20/2 đến 22/5 với 27.285 người ở 23 quốc gia. Pew là một trong những trung tâm khảo sát uy tín nhất về chính trị và chính sách Mỹ. Trung tâm luôn nhấn mạnh họ phi đảng phái.
Những nước được Pew lựa chọn trải rộng từ các đối tác truyền thống của Mỹ ở Tây Âu và Đông Á đến các nền kinh tế đang phát triển như Nigeria và Ấn Độ, hay các nước có thu nhập trung bình như Argentina và Nam Phi. Trung bình 54% số người khảo sát ở 23 nước nói rằng họ tin tưởng ông Biden "làm điều đúng đắn trong các vấn đề thế giới".
Theo dữ liệu của Pew, 4 năm nhiệm kỳ của ông Trump đánh dấu sự sụt giảm nghiêm trọng về mức tín nhiệm của Mỹ trên toàn cầu, với các cuộc khảo sát cho thấy niềm tin vào tổng thống Mỹ tại các nước như Đức, Brazil hay Ấn Độ ở mức thấp kỷ lục.
Chiến thắng của ông Biden với lời hứa "đưa nước Mỹ trở lại" sau những năm tháng hỗn loạn dưới thời Trump đã lập tức dẫn tới thay đổi trong thái độ của toàn cầu với Mỹ, theo Ishaan Tharoor, nhà phân tích của Washington Post.
Kể từ khi ông Biden nhậm chức, mức thiện cảm dành cho ông giảm nhẹ ở một số quốc gia nhưng tăng mạnh ở nhiều nước khác, đặc biệt khi Mỹ đóng vai trò hàng đầu trong nỗ lực thúc đẩy phương Tây bảo vệ Ukraine trước cuộc chiến của Nga.
"Ở mỗi nước, tỷ lệ ủng hộ ông Biden hiện tại cao hơn ông Trump, nhưng thấp hơn mức đỉnh điểm trong nhiệm kỳ cựu tổng thống Barack Obama", Pew lưu ý.
Mức tín nhiệm với 4 tổng thống Mỹ gần nhất. Đồ họa: Pew
Nhà phân tích Ishaan Tharoor cũng lưu ý kết quả khảo sát của Pew có những giới hạn rõ ràng. Dù 23 quốc gia được chọn đại diện cho những khu vực rộng lớn, kết quả cũng khó có thể là quan điểm của toàn cầu.
"Sự nổi tiếng ở nước ngoài cũng không phải là thước đo thành công cho chính sách đối ngoại. Nhưng kết quả khảo sát cho thấy tác động thực sự khi chuyển từ chính quyền Trump sang Biden, người đã tìm cách tăng cường quan hệ đối tác của Mỹ với các đồng minh từ Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương tới châu Âu", Tharoor nhận xét.
Pew chỉ ra "tỷ lệ công chúng nghĩ rằng Mỹ lắng nghe ý kiến của những nước như họ đang gia tăng. Ở 12 quốc gia, nó đạt mức cao nhất từng thấy trong các cuộc khảo sát của chúng tôi".
Trung tâm khảo sát dẫn chứng tại Ba Lan, Đức và Anh, ba đồng minh NATO quan trọng của Mỹ, tỷ lệ nói Mỹ đang coi trọng lợi ích của họ lớn hơn bất kỳ thời điểm nào trong hai thập kỷ qua.
Tổng thống Biden cũng được yêu thích hơn Trump ở những nước có thu nhập trung bình như Mexico, Kenya, Ấn Độ. Điều này cho thấy thiện cảm dành cho ông Biden không chỉ nằm gói gọn trong phạm vi phương Tây.
Đồng thời, nhận thức về sức mạnh kinh tế Mỹ cũng tăng ở một số nước dưới thời ông Biden, đảo ngược quan điểm từng nổi lên năm 2020 rằng Trung Quốc đã vượt mặt Mỹ. Ảnh hưởng của đại dịch Covid-19 và chính sách Không Covid nghiêm khắc của Trung Quốc có thể đã đóng vai trò, theo giới quan sát.
Hơn 70% người được khảo sát ở Nigeria, Kenya, Ấn Độ và Mexico xem đầu tư Mỹ là điều tích cực cho nền kinh tế nội địa, theo Pew. Trung tâm dự kiến công bố dữ liệu về thái độ với Trung Quốc trong những tuần tới.
Tỷ lệ quan điểm tích cực với Mỹ ở các nước qua các năm. Đồ họa: Pew
Sự hiện diện của ông Biden ở Nhà Trắng đã dẫn tới thay đổi quan điểm về Mỹ theo hướng tích cực hơn. "Nhiều quốc gia đã xếp hạng Mỹ ở mức thấp kỷ lục trong thời Trump và khi Covid bắt đầu, nhưng sau đó chứng kiến cải thiện rõ rệt từ lúc ông Biden nhậm chức", Pew lưu ý.
63% người Mexico hiện đánh giá tích cực về Mỹ, cao hơn hai lần so với mức 30% hồi năm 2017, năm đầu nhiệm kỳ của Trump.
Tại Ba Lan, xung đột Ukraine đã thúc đẩy quan điểm phản đối Nga và đề cao vai trò của Mỹ. Hồi tháng 2, ông Biden tới Warsaw vào dịp kỷ niệm một năm xung đột nổ ra và ca ngợi vai trò của Ba Lan trong nỗ lực ủng hộ Kiev. Khảo sát chỉ ra nhận thức tích cực về Mỹ trong công chúng Ba Lan đã đạt 93%, mức cao kỷ lục trong hai thập kỷ thăm dò ý kiến của trung tâm Pew.
"Các hành động của Mỹ trên thế giới thường định hình hình ảnh toàn cầu của nước này. Và như cuộc khảo sát đã nêu, công chúng thường có những ý kiến trái chiều về chính sách đối ngoại của Mỹ. Phần lớn mọi người tin Mỹ can thiệp vào công việc của các nước khác, song hầu hết cũng tin rằng Mỹ đóng góp vào hòa bình và ổn định trên toàn thế giới", nhóm nghiên cứu của Pew nhận xét.
Thanh Tâm (Theo Washington Post, NY1)