Trung tâm Quản lý giao thông công cộng TP Hà Nội (Sở Giao thông Vận tải) vừa báo cáo thành phố đề án thu phí phương tiện cơ giới vào một số khu vực có nguy cơ ùn tắc và ô nhiễm môi trường. Mức phí sẽ được thu linh hoạt thay đổi theo khung giờ, từ 5h đến 21h (giờ cao điểm, giờ thường và giờ thấp điểm). Trong đó, giờ thấp điểm sẽ thu thấp hơn hoặc miễn phí cho tất cả phương tiện; ngày cuối tuần, ngày nghỉ, ngày lễ sẽ không thu.
Phương tiện được miễn phí, gồm: Xe ưu tiên theo quy định hiện hành (công an, quân đội, cứu thương, cứu hỏa...), xe công vụ, xe buýt. Phương tiện được giảm phí gồm: Xe kinh doanh vận tải, xe dưới 9 chỗ của người dân trong khu vực, xe ôtô của cơ quan công sở trong khu vực.
Đường phố Hà Nội ngày 19/7, ngày đầu thực hiện giãn cách xã hội. Ảnh: Ngọc Thành
Trung tâm Quản lý giao thông công cộng TP Hà Nội cho hay, mức phí được xây dựng trên một số nguyên tắc như khả thi; tác động tích cực thay đổi hành vi người tham gia giao thông; áp dụng mức thu tăng dần với phương tiện có nguy cơ gây ô nhiễm và ùn tắc; lợi nhuận không phải mục tiêu ưu tiên, có thể phi lợi nhuận, thu để bù đắp chi phí đầu tư và vận hành.
Dẫn kết quả điều tra xã hội học năm 2019, đơn vị xây dựng đề án thu phí cho biết mức phí chấp nhận được của người dân là 23.500 đồng. Ở mức này, 55% chấp nhận trả phí để đi lại bằng ôtô, số còn lại sẽ chuyển sang phương tiện được miễn hoặc giảm phí.
Theo đề án, nếu thu phí sẽ đem lại nhiều hiệu quả về kinh tế, xã hội và môi trường. Mật độ giao thông sẽ giảm từ 8 đến 30% lưu lượng trên trục chính. Lưu lượng giao thông giảm cũng sẽ làm giảm trên 350.000 tấn CO2 trên địa bàn. Quy định thu phí sẽ làm thay đổi hành vi sử dụng phương tiện và văn hóa giao thông của người dân đô thị theo hướng chuyển từ ôtô sang phương tiện thân thiện môi trường như vận tải hành khách công cộng, xe đạp.
Nút Trung Hòa là một trong 9 vị trí được chọn thí điểm xây dựng trạm thu phí giai đoạn 2021-2025. Ảnh: Giang Huy
Trung tâm quản lý giao thông công cộng TP Hà Nội cũng cho biết chưa có phương án về hình thức đầu tư cụ thể cũng như biến động về tỷ giá tương lai nên mức phí cuối cùng sẽ do UBND Hà Nội quyết định ở bước nghiên cứu khả thi lập dự án đầu tư hệ thống thu phí.
Đề án đã xác định 68 vị trí với 87 trạm thu phí đặt bên trong ranh giới vành đai 3, nằm trên các trục đường hướng tâm vào trung tâm thành phố. Phương tiện đi đường vành đai 3, xe quá cảnh, không vào trung tâm sẽ không phải trả phí.
Khái toán tổng chi phí đầu tư 87 trạm hơn 2.600 tỷ đồng, gồm chi phí đầu tư ban đầu, thay thế thiết bị hết khấu hao, chưa tính chi phí vận hành.
Dự kiến giai đoạn 2021-2025 sẽ xây dựng 15 trạm thu phí tại 9 vị trí trên các trục nội đô có lưu lượng giao thông cao; giai đoạn 2025-2030 xây dựng 59 trạm thu phí tại 46 vị trí phía Nam sông Hồng; sau năm 2030 sẽ khép kín vành đai thu phí theo phương án hoàn chỉnh của dự án, xây 13 trạm thu phí còn lại.
Đề án sẽ được xin ý kiến cấp thẩm quyền, đơn vị, tổ chức liên quan và trình HĐND TP Hà Nội xem xét, thông qua tại kỳ họp cuối năm 2021.
Hà Nội hiện có khoảng 6,4 triệu phương tiện, trong đó xe máy là 5,6 triệu; ôtô 600.000, thêm khoảng 2 triệu phương tiện vãng lai. Năm 2017, HĐND Hà Nội đã thông qua Đề án tăng cường quản lý xe cá nhân đến năm 2020, tầm nhìn 2030, trong đó xác định nhiệm vụ xây dựng thu phí phương tiện cơ giới vào khu vực có nguy cơ ùn tắc, là một trong các giải pháp hạn chế xe cá nhân và ô nhiễm môi trường.
Võ Hải