"Hàng online cứ tưởng giá rẻ nhưng khi mua lại bị cộng thêm phí ship, rồi còn phải chờ giao hàng mấy ngày, chưa kể phải có mặt ở nhà để nhận hàng. Tôi thà ra chợ mua cho khỏe, giá lại rẻ và được thử hàng ngay tại chỗ nữa".
Độc giả nickname nhaso60a9 bình luận như trên, kể về hai nhược điểm khi mua hàng online trên các sàn thương mại điện tử. Bình luận này được viết sau bài 'Sàn bán lẻ online tăng phí tạo áp lực không nhỏ tới người bán'.
Vừa qua, Shopee, TikTok Shop thông báo áp dụng tăng phí sàn với các nhà bán hàng kể từ 1/4. TikTok Shop gọi là "phí hoa hồng", tăng từ 1-3% lên 1-4% với gian hàng thông thường (shop thường) và 1-5,78% lên 1,21-7,7% với gian hàng chính hãng (shop mall).
Trong khi đó, các điều chỉnh của Shopee áp dụng với shop thường, có phí sàn tối đa - gọi là phí cố định - từ 4% lên mức cao nhất 10%. Ngoài ra, Shopee còn ngừng cung cấp miễn phí một số gói hỗ trợ nhà bán khác liên quan, thu phí cố định vận chuyển trả hàng.
Động thái này được đánh giá tạo áp lực không nhỏ đến người bán, đặc biệt các đơn vị nhỏ lẻ, hộ, cá nhân kinh doanh.
Cùng với đó, người mua cảm thấy giá cả không còn rẻ nữa, độc giả HT dẫn chứng "Tôi mua 0,5 kg há cảo cấp đông ở cửa hàng tạp hóa gần nhà 35 nghìn đồng, trong khi giá mặt hàng đó trên Shopee là 43 nghìn đồng, chưa bao gồm phí ship. Dạo này tôi chuyển sang mua ở tạp hóa lớn gần nhà, hàng mới, giá rẻ hơn".
Ở vị trí người bán hàng trên sàn, độc giả saumaithd chia sẻ: "Phí thì tăng nhưng hiện tại khâu vận chuyển hàng của sàn đang có vấn đề. Có khi 2-3 ngày hàng chất đống không ai đến lấy, người bán phải thuê người vận chuyển đến điểm trung chuyển, tốn thêm một khoản phí lớn mà đáng lẽ họ không phải chịu.
Từ trước Tết đến giờ, tôi phải tự vận chuyển hàng đến nơi trung chuyển, nếu không sẽ bị đánh giá giao hàng chậm, mặc dù nhà tôi nằm ở trung tâm, mặt đường lớn.
Chúng tôi cũng đã có ý kiến nhưng chưa thấy chuyển biến gì. Shopee nên xem lại vấn đề này, có phải do thiếu người vận chuyển hay do họ không muốn làm không? Chúng tôi chấp nhận giá sàn tăng nhưng dịch vụ cũng phải tốt hơn".
Trước đó, một số độc giả là người bán hàng trên các sàn thương mại điện tử đã than về tình trạng càng bán, càng lỗ.
Độc giả Vinh Nguyễn nói: "Thuận mua vừa bán, nếu tiểu thương thấy phí sàn cao quá thì có thể chọn sàn khác hoặc tự mở cửa hàng. Đã phụ thuộc vào nền tảng của họ thì phải chấp nhận luật chơi".
Tuy nhiên, độc giả huvi phân tích và nêu vấn đề: "Cuộc đua trên sàn thương mại điện tử thực chất là cuộc đua về giá giữa các nhà bán lẻ, mà hầu hết họ chỉ là những đơn vị thương mại (tức mua đi bán lại sản phẩm).
Để có giá rẻ, họ buộc phải nhập hàng từ những nguồn rẻ, mà rẻ thì sao chất lượng đảm bảo được?
Hiện tại, cuộc chơi trên sàn đang mang tính đào thải những nhà bán lẻ yếu, không đầu tư. Nếu bạn không chạy quảng cáo, không có khuyến mãi khủng và chỉ là nhà trung gian, thì đừng mơ được ưu tiên xuất hiện trước người mua.
Thêm vào đó, chi phí sàn ngày càng tăng (các sàn bắt đầu thu lợi nhuận sau nhiều năm đốt tiền chiếm thị phần), khiến các nhà bán lẻ chịu áp lực rất lớn.
Chi phí sàn tăng, giá thì phải chạy khuyến mãi, nhu cầu tiêu dùng lại giảm. Các nhà sản xuất Trung Quốc bán hàng trực tiếp từ xưởng đến người tiêu dùng, bóp nghẹt người bán. Nếu bạn chỉ bán sản phẩm đại trà, không có gì đặc biệt thì sớm muộn cũng phải dẹp tiệm.
Khi các sàn thương mại chiếm thị phần quá lớn và có quyền chi phối, việc họ làm có thể mang tính độc quyền, ép buộc người bán. Do đó, các cơ quan quản lý cần có biện pháp đảm bảo sự công bằng cho cả đôi bên, giúp thị trường ổn định và bền vững.
Như các hãng công nghệ lớn của Mỹ cũng bị phạt rất nặng vì luật chống độc quyền và bảo vệ người tiêu dùng. Đơn cử như Apple phải thay đổi cổng sạc Lightning sang Type-C vì bị ép buộc. Khi bạn có đủ quyền lực để chi phối thị trường, không phải muốn làm gì thì làm".
Gợi mở vấn đề xa hơn, độc giả Bình Luận viết: "Từ hàng hóa giá rẻ, sàn bán hàng, nền tảng livestream cho đến đơn vị vận chuyển, đa phần đều thuộc doanh nghiệp nước ngoài.
Rồi chúng ta sẽ ra sao khi thương mại điện tử không còn rẻ nữa? Khi ấy có lẽ đã quá muộn, vì nghiên cứu và sản xuất trong nước đã suy yếu, không thể cạnh tranh về giá với hàng trôi nổi từ lâu".
Hữu Nghị tổng hợp