Dị vật đường thở thường xảy ra ở trẻ nhỏ, tuổi ăn dặm đến 3 tuổi. Ở độ tuổi này trẻ thường tò mò, thích cho vào miệng những vật cầm chơi. Các phản xạ đóng mở thanh quản để bảo vệ đường thở khi ăn uống và khi hít thở chưa thuần thục. Nếu bất cẩn cho trẻ ăn, ngậm các loại hạt này sẽ rất dễ bị sặc gây dị vật đường thở.
Nhiều trường hợp người nhà không nhận biết kịp thời khi trẻ bị sặc để xử trí đúng, dẫn đến bé bị ngưng thở trước khi đến bệnh viện hoặc vào viện muộn. Bé đã bị viêm phổi kéo dài, áp xe phổi, viêm mủ màng phổi rất khó chữa trị.
Nhận biết trẻ bị dị vật đường thở
Trẻ đang ăn, chơi đột ngột ho sặc sụa, khó thở, trợn mắt, mặt tím tái. Sau đó thở ngước, ngưng thở do tắc nghẽn đường thở cấp. Nếu dị vật bít một phần đường thở, trẻ sẽ thở rít kèm theo ho rũ rượi, cơn ho dồn dập, mặt đỏ gay. Cơn ho này kéo dài sau đó dịu đi, chỉ còn những tiếng ho rải rác.
Xử trí tại chỗ
Khi phát hiện hay nghi ngờ trẻ bị dị vật đường thở phải nhanh chóng xử trí không để tránh ngạt thở. Nếu bé nói được, khóc, đưa ngay đến bệnh viện để được khám và gắp dị vật ra. Nếu trẻ khó thở nặng, tím tái, vật vã, hôn mê, thực hiện ngay thao tác vỗ lưng ấn ngực để bé không bị ngạt thở. Trẻ lớn thì làm thủ thuật Heimlich (từ phía sau ôm ngang ngực ấn mạnh để tống dị vật ra ngoài), sau đó đưa đến bệnh viện gần nhất.
Cách phòng tránh
Không nên để hạt dưa, hạt bí gần tầm nhìn, tầm với của trẻ. Không để vương vãi trên sàn nhà hạt dưa hấu, hạt mãng cầu, vỏ hạt dưa, vỏ hạt bí, trẻ có thể nhặt cho vào miệng.
Không cho trẻ nhỏ ăn dưa hấu chưa lấy hết hạt ra hoặc các loại hạt dưa, hạt bí, đậu phộng. Không cho trẻ ngậm miếng dưa leo, mảnh bánh tráng. Không cho bé chơi với các loại hạt, đồng tiền, đồ vật nhỏ.
Tránh ép trẻ ăn uống khi đang khóc. Không cho bé ngập thức ăn trong miệng và đùa giỡn. Nếu nhìn thấy bé cho những thức ăn này vào miệng cũng không vội la làm trẻ khóc thét dễ bị sặc.
Bác sĩ chuyên khoa 2 Nguyễn Thị Kim Thoa
Bệnh viện Nhi Đồng 1 - TP HCM