Uyên, hiện là huấn luyện viên dinh dưỡng online, cho biết đã tự tin theo đuổi công việc này sau khi "lột xác" thành một phiên bản mới.
Từ nhỏ, Uyên đã có một thân hình mũm mĩm. Năm 2020, cô mang thai trong thời điểm dịch Covid-19 diễn biến phức tạp, tăng cân nhiều vì không kiểm soát ăn uống. Thời điểm sinh con vào tháng 10/2021, cô chạm mốc 71 kg, sau sinh giảm còn 60 kg, song vẫn "tròn trịa" so với chiều cao 1,52 m.
Tố Uyên trước giảm cân. Ảnh: Nhân vật cung cấp
Khi em bé tròn 8 tháng, không còn bú mẹ, Uyên bắt đầu tìm đến các phương pháp giảm cân. Ban đầu, người phụ nữ áp dụng phương pháp thiếu khoa học như cắt hoàn toàn tinh bột khỏi thực đơn, chỉ ăn rau, trái cây và rất ít thịt. Trong một tuần, Uyên giảm cấp tốc 3 kg nhưng cơ thể khá mệt mỏi, do đó cô từ bỏ cách ăn này, thử sang chế độ keto, low-carb.
Ăn kiểu keto chú trọng nạp chất béo, protein và carbohydrate, sau đó lợi dụng hệ thống dự phòng gọi là ketosis để bắt gan sử dụng chất béo tạo ra năng lượng. Chế độ ăn sẽ hạn chế rất nhiều nhóm thực phẩm, gồm các loại ngũ cốc, trái cây, rau có tinh bột, nhiều sản phẩm từ sữa và thậm chí một số loại hạt có chứa carbohydrate. Mọi người phải tiêu thụ một lượng lớn sữa và thịt béo.
Chế độ này có thể hiệu quả trong thời gian ngắn, song thường phản tác dụng khi theo lâu dài. Khi cơ thể vào trạng thái trao đổi chất ketosis, mọi người thường gặp tác dụng phụ như cảm thấy buồn ngủ, khô miệng hoặc ốm. Chế độ ăn keto được đánh giá không tốt cho hệ tim mạch, gây hại cho gan, thận...
Còn low-carb là viết tắt của từ low carbohydrate, tức hạn chế tối đa ăn thực phẩm có chứa tinh bột và đường, như cơm trắng, bánh chưng, ngô, khoai, sắn, bánh kẹo, ngũ cốc và trái cây nhiều đường. Thay vào đó, ăn nhiều chất đạm (protein) và chất béo có trong thịt, cá, trứng, sữa...
Nguyên lý của chế độ ăn này được cho là khi cơ thể dung nạp quá nhiều carbohydrate, chúng có thể chuyển hóa thành đường glucose trong máu, dẫn đến đường huyết tăng. Lúc này, cơ thể sẽ tiết nhiều insulin (để ổn định đường huyết), đồng thời lượng glucose chuyển hóa thành mỡ thừa. Đây là nguyên nhân chính gây ra béo phì.
Tuy nhiên, chế độ này cũng được nhận định chỉ có thể áp dụng thời gian ngắn, không hợp lý nếu kéo dài. Khi lượng tinh bột bị cắt giảm đột ngột, cơ thể sẽ suy nhược với các triệu chứng đau đầu, mệt mỏi, khó thở, yếu cơ, táo bón hoặc tiêu chảy. Áp dụng quá lâu, cơ thể sẽ bị giới hạn lượng carbohydrate thu nạp, làm tăng nguy cơ thiếu các loại vitamin và khoáng chất, gây loãng xương và mắc nhiều bệnh.
Tố Uyên chọn ăn uống lành mạnh để giảm cân bền vững. Ảnh: Nhân vật cung cấp
Sau khi thất bại với chế độ ăn low carb, keto, Uyên thử uống cà phê giảm cân, được một tuần phải nhập viện vì mệt mỏi, choáng váng, tim đập nhanh. Tại bệnh viện, bác sĩ kết luận men gan cao, buộc cô phải dừng ngay kiểu giảm cân cực đoan này.
Cuối cùng, vào cuối năm 2022, Uyên bắt đầu tìm hiểu các phương pháp giảm cân lành mạnh hơn, chọn ăn uống khoa học kết hợp vận động hợp lý mỗi ngày.
Uyên không theo đuổi một chế độ ăn cụ thể mà chú trọng cắt giảm lượng calo nạp vào cơ thể. Theo các chuyên gia, một trong những yếu tố quan trọng nhất của giảm cân là thâm hụt calo, tức lượng calo nạp vào cơ thể phải ít hơn hoặc bằng lượng calo tiêu thụ. Calo nạp vào cơ thể (calo in) một ngày gồm thức ăn, đồ uống. Calo tiêu thụ (calo out) là quá trình trao đổi chất, các hoạt động thông thường (kể cả hít thở hoặc ngủ) và việc tập thể dục.
Nguyên tắc của Uyên là giảm calo chứ không giảm lượng thức ăn. Cô ưu tiên lựa chọn thực phẩm tươi sống, các loại rau lá, nhiều màu sắc. Uyên ăn đa dạng đạm, ưu tiên nguồn đạm thực vật, đạm trắng (gà, cá), hải sản, hạn chế thịt đỏ. Cô chọn chế biến theo phương pháp hấp, luộc vì cho rằng đó là cách giữ lại nhiều chất dinh dưỡng trong thức ăn nhất, ít tăng sinh độc tố, dư thừa calo.
Người phụ nữ cũng chọn bổ sung đầy đủ các chất dinh dưỡng cần thiết, không cắt giảm bất kỳ nhóm chất nào và uống đủ nước mỗi ngày.
Bác sĩ Đỗ Thị Ngọc Diệp, Phó chủ tịch Hội Dinh dưỡng Việt Nam, cũng cho biết một chế độ dinh dưỡng đúng và đầy đủ bao gồm 6 nhóm chất: đạm, béo, bột đường, rau, trái cây, sữa và các thực phẩm làm từ sữa. Cơ thể khỏe mạnh khi cân bằng và bổ sung đầy đủ các nhóm chất trên. Nếu áp dụng chế độ ăn uống thiếu khoa học như cắt giảm một trong 6 nhóm chất có thể dẫn đến hậu quả tức thời, gồm mệt mỏi, hạ đường huyết, ngất. Hành động này còn tiềm ẩn nhiều hệ lụy lâu dài, dẫn đến cơ thể thiếu hụt vitamin, khoáng chất, suy giảm hệ miễn dịch.
Ngoài ra, Uyên không ăn 3 bữa lớn mà chia thành 5 bữa nhỏ trong ngày. Bữa sáng (7-8h) và bữa xế (15-16h), cô chọn uống một cốc dinh dưỡng. Bữa lỡ (9-10h) sẽ bổ sung một ít trái cây để ổn định đường huyết cho cơ thể trước khi đến bữa trưa. Còn bữa trưa (11-12h) và bữa tối (18-19h), cô chỉ ăn 100 calo chất xơ (rau lá các loại), 250 calo chất đạm và 100 calo tinh bột.
PGS.TS Nguyễn Anh Tuấn, Chủ nhiệm khoa Phẫu thuật ống tiêu hóa, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 cho biết chia nhỏ khẩu phần ăn là "trợ thủ đắc lực" giúp bạn có cân nặng lý tưởng. Việc chia nhỏ các bữa ăn trong ngày giúp kiểm soát cảm giác đói, tăng quá trình trao đổi chất, giảm khả năng tích trữ chất béo, kiểm soát lượng calo và duy trì mức đường trong máu ổn định.
PGS Tuấn cũng khuyến cáo nên chia bữa ăn thành 5-6 bữa nhỏ trong ngày, với khoảng cách khoảng 2-3 giờ mỗi bữa. Đảm bảo các bữa nhỏ có chứa các thành phần cân đối như protein, chất béo lành mạnh, carbohydrate và rau xanh. Kiểm soát kích thước khẩu phần ăn, tránh ăn quá nhiều trong mỗi bữa nhỏ. Chọn thực phẩm chất lượng và giàu chất dinh dưỡng để đảm bảo cung cấp đủ dưỡng chất cho cơ thể.
Tố Uyên hiện tại luôn tự tin diện những trang phục mình yêu thích. Ảnh: Nhân vật cung cấp
Ngoài thay đổi chế độ ăn uống, mỗi sáng, Uyên dành 45 phút để chạy bộ tối thiểu 5 km. Uyên chia sẻ hiện cô đã chạy được 10-15 km và chuẩn bị chinh phục mốc 21 km/ngày.
Trước khi áp dụng phương pháp giảm cân khoa học, xuất phát điểm của Uyên là 58 kg và 73 cm vòng eo. Sau 4 tháng kiên trì, cô hiện còn 46 kg và vòng eo thon gọn 61 cm, cơ thể khỏe mạnh và tràn đầy năng lượng. "Tôi nhận ra chúng ta không thể nhịn ăn hay uống thuốc giảm cân cả đời, chỉ có ăn đúng mới có thể khỏe đẹp bền vững", người phụ nữ nói.
Chồng Tố Uyên, anh Minh Sơn, cho biết bản thân rất nể phục hành trình thay đổi của vợ. "Tôi rất vui khi thấy vợ tự tin, vui vẻ hơn với vóc dáng khoẻ đẹp. Cô ấy hiện tại còn xinh đẹp hơn cả khi chúng tôi mới quen nhau", anh Sơn kể.
Mỹ Ý