Chiều 23/12, vài giờ sau khi Thanh Kim Huệ qua đời ở tuổi 67 vì bạo bệnh, Thanh Điền viết lời tiễn biệt bạn đời:
"Hành trình này không kết thúc ở đây đâu em. Dẫu biết đó là một con đường chúng ta phải đi. Anh xin lỗi vì đã không giữ được em, Huệ ơi! Sao em nỡ bỏ anh. Anh đau lòng lắm khi thấy đôi mắt em nhìn hòa lệ vào anh rồi lịm tắt. Anh thương em mười phần, cũng không ngăn nổi dù chỉ một lần em đi. Em gặp ba má và con ở thế giới bên kia an nhiên và bình thản đi vào một cõi khác nhé. Anh viết cho em đôi dòng sau cuối vào cuộc sống hữu hạn này của chúng mình và tình yêu của anh đối với em là bất tử. Sự ra đi bất biến này chỉ là một chân trời và một đường chân trời không gì cứu vãn được giới hạn tầm nhìn của chúng ta. Em ơi".
Vợ chồng Thanh Điền - Thanh Kim Huệ được khán giả biết đến với mối tình qua 50 năm. Lần đầu gặp nghệ sĩ cải lương Thanh Điền, Thanh Kim Huệ chê ông xấu trai, không nghĩ ông trở thành "tình đầu cũng là tình cuối" của bà. Ông bà kết hôn vào dịp Tết năm 1975 và có với nhau hai người con là Nguyễn Đăng Quang (con trai, sinh năm 1977) và Nguyễn Đức Hồng Loan (con gái, sinh năm 1986, đã mất vì bệnh).
Gần chín tháng trước khi qua đời, bệnh Thanh Kim Huệ chuyển nặng, Thanh Điền chiều ý bà, không chia sẻ chuyện bà bệnh tật cho nhiều người biết vì sợ họ lo lắng. Ông cho biết luôn tỏ vẻ lạc quan để cho Thanh Kim Huệ an lòng, yên tâm điều trị ung thư theo phác đồ của bác sĩ.
* Thanh Kim Huệ - từ cô đào ăn khách đến người vợ hiền
Nghệ sĩ Ngọc Huyền cho biết mỗi lần cô gọi video call từ Mỹ về nước hỏi thăm sức khỏe tiền bối đều thấy Thanh Điền bên cạnh nắm tay, nhắc nhở bà không được nói nhiều. Hồi tháng 11, khi sức khỏe của bạn đời được tiên lượng xấu, ông vẫn lạc quan chia sẻ hình bà xã do chính ông chụp và viết lời tình cảm dành cho bà: "Chúc mừng sinh nhật, em yêu! 46 năm bên nhau, yêu em nhiều hơn em nghĩ. Thương em đang ôm ấp mỗi ngày với một quyết tâm nghị lực mà tôi ngưỡng mộ bất kể thử thách nào. Nụ cười của em luôn khiến trái tim anh lỡ nhịp. Mãi mãi và mãi mãi...".
Biết vợ vẫn nhiệt huyết với nghề, ông không ngăn bà nhận lời mời xuất hiện trong chương trình Dấu ấn huyền thoại hồi tháng 5, dù mới xuất viện được một tháng. Theo Ngọc Huyền, chỉ có sự thấu hiểu, tình yêu, cả hai mới có thể đồng lòng trong cuộc sống, nghệ nghiệp, bình thản đón nhận sự mất mát có thể đến bất cứ lúc nào. Trước đó, họ từng đối diện cú sốc khi con gái qua đời vì bệnh hiểm nghèo.
Thanh Điền, Thanh Kim Huệ lần đầu gặp nhau vào cuối thập niên 1960 - khi bà tròn 14 tuổi. Lúc đó, cô bé Bùi Thị Huệ (tên thật của bà) là một trong những giọng hát tiềm năng của sân khấu Sài Gòn. Có chất giọng kim với âm sắc sáng, làn hơi dài, bà được ông bầu của đoàn Kim Chung săn đón lúc mới 13 tuổi, cho tập làm quen với các dạng vai từ nô tỳ đến đào ba, đào nhì. Khi về hát cho đoàn Hoa Phượng, bà gặp tình yêu đầu đời - Thanh Điền. Chồng cũng là một trong số những đồng nghiệp diễn ăn ý với Thanh Kim Huệ, giúp liên danh Thanh Điền - Thanh Kim Huệ ghi dấu ấn sâu sắc với khán giả mộ điệu cải lương - ca cổ.
Trong show truyền hình năm 2017, Thanh Kim Huệ cho biết lần đầu thấy ông trên tờ dán quảng cáo vở tuồng, bà nhủ thầm: "Nghệ sĩ gì xấu trai quá, vậy mà cũng đòi làm kép". Hơn bà tám tuổi, Thanh Điền lúc đó là chàng trai đôi mươi vừa thất tình. Thương một cô đào trong đoàn nhưng người ấy đi lấy chồng, ông buồn đời, cạo đầu trọc lóc. Lần đầu gặp Thanh Kim Huệ, ông để ý nhưng càng tiếp cận lại càng khiến bà khó chịu. Mỗi lần bà hóa trang, ông cố tình kê ghế ngồi sau lưng, vừa đàn vừa hát đầy tình ý. Khi bà đi chỗ khác, ông lại bê đồ lẽo đẽo theo sau. Bà bực mình nhưng không nói ra, chỉ nghĩ: "Người gì đâu ca không hay mà đàn nghe cũng dở".
Thời ấy, các đoàn hát lưu diễn ở miền Tây thường di chuyển bằng ghe để chở các cảnh trí, đạo cụ. Đi qua sông Hậu (Đồng Tháp), ghe đoàn Thanh Kim Huệ bất ngờ bị chìm. Thanh Kim Huệ và mẹ bà (làm thuê trong đoàn) vốn không biết bơi, hốt hoảng quơ tay cầu cứu. Thanh Điền lao đến, một tay đặt bà lên trống, tay kia ôm mẹ bà rồi vừa bơi vừa đẩy trống vào bờ. Cảm kích trước tấm lòng của ông, bà dần thương chàng kép cao to, tháo vát trong đoàn.
Là ngôi sao trong đoàn, bà nhiều lần bị các nữ đồng nghiệp ganh ghét, bôi xấu. Có lần, bà khóc trong cánh gà vì bị cô lập. Ông là người duy nhất bên cạnh an ủi, động viên bà bám trụ với nghề hát. Năm 1975, bà gật đầu ưng thuận làm vợ ông, một đám cưới nhỏ diễn ra trong sự chúc phúc của nhiều bạn hữu trong làng sân khấu.
Không ít lần, hôn nhân họ đối mặt với nguy cơ tan vỡ, đa phần vì những tin đồn tình ái của Thanh Điền. Lúc ấy, ông làm trưởng đoàn kiêm đạo diễn, thường tiếp xúc với nhiều cô đào. Hai con còn nhỏ, bà không tránh khỏi nhiều lần ghen tuông vì sợ ông phản bội. Một lần cãi nhau nảy lửa, Thanh Kim Huệ nghĩ đến chuyện ly hôn, nhưng nhìn các con, bà kìm lòng lại. Cha mẹ bà chia tay từ lúc bà mới bảy, tám tuổi, nghệ sĩ xem đó là nỗi mất mát không gì bù đắp. Bà nói: "Khi tịnh tâm lại, mỗi người bớt đi cái tôi một chút để dung hòa. Chúng tôi dùng sự bao dung đối đãi nhau. Dây đàn căng thì dễ đứt. Khi một bên căng, bên còn lại phải chùng".
Đầu thập niên 1990, khi cải lương thất thế vì thị trường băng đĩa, ca nhạc lên ngôi, mái ấm của bà và chồng - nghệ sĩ Thanh Điền, sinh năm 1947 - nhiều phen lao đao. Lúc đó, đoàn hát Sài Gòn 1 do vợ chồng Thanh Kim Huệ quản lý rơi vào cảnh bấp bênh. Nhiều đêm liền, hàng ghế sân khấu trống trơn, tiền vé không bù nổi tiền công. Bất đắc dĩ, vợ chồng bà bán nhà vì thua lỗ triền miên. Sau này, họ mở một tiệm ảnh, gây dựng cuộc sống trở lại để nuôi con ăn học.
Hoàng Dung