* Bài viết tiết lộ tình tiết phim
Với bảy đề cử Oscar, Belfast thắng giải "Kịch bản gốc xuất sắc" trong lễ trao giải sáng 28/3 (giờ Hà Nội). Tác phẩm nói về cuộc sống của người dân tại một đô thị nhỏ của Bắc Ireland cuối thập niên 1960, khi cuộc xung đột tôn giáo nổ ra. Dù bối cảnh cuộc chiến, Belfast không phải là bộ phim về chiến tranh mà là câu chuyện về sự trưởng thành và bước ngoặt đầu đời của nhân vật chính - cậu bé Buddy (do Jude Hill thủ vai). Dựa trên chính ký ức thời thơ ấu của đạo diễn Kenneth Branagh, bộ phim đem đến cho khán giả góc nhìn lãng mạn, tươi sáng vượt khỏi hiện thực.
Gia đình Buddy sống trong một khu phố lao động, nơi những người theo đạo Công giáo lẫn Tin lành sống chan hòa cùng nhau. Nhưng chỉ sau vài phút yên bình đầu phim, những tín đồ cực đoan ập đến với bom xăng cùng sự phẫn nộ. Góc quay 360 độ hướng vào trung tâm là Buddy đang ngơ ngác, bàng hoàng, chưa hiểu chuyện gì xảy ra.
Qua lăng kính của trẻ con, sự hiểm nguy, khốc liệt của xung đột được giảm tải đi nhiều. Thay vì đi sâu vào những mâu thuẫn, bạo lực bắt nguồn từ tôn giáo, khán giả được đạo diễn Kenneth Branagh dẫn dắt theo chân cậu bé Buddy. Cậu vẫn vui vẻ tới trường, cảm nắng cô bạn cùng lớp, đá bóng với những người anh em họ tại con ngõ nhỏ sau nhà, chia sẻ những điều nhỏ nhoi thường nhật với ông bà mình. Cách một cậu nhóc đối mặt với những tổn thương, mất mát luôn khác người trưởng thành - tươi vui, lạc quan chứ không mang vẻ u sầu, buồn khổ.
Gia đình Buddy cũng có những trăn trở rất đời thường. Họ gặp vấn đề về sức khoẻ, lo lắng về tiền bạc, tuy nhiên nó không mang lại cảm giác thiếu thốn, bất hạnh vì mọi người đều quan tâm lẫn nhau. Buddy - như mọi chàng trai ở độ tuổi lên 9, lên 10 - thường chia sẻ với ông bà về rắc rối của mình và nhận được lời khuyên vừa hài hước vừa sâu sắc. Cha mẹ của Buddy dù có những quan điểm bất đồng vẫn luôn hướng về nhau bằng tình yêu và trách nhiệm với gia đình.
Câu chuyện đơn giản nhưng chính cách kể chuyện nhẹ nhàng, mang tính tự sự đã làm tăng sức hấp dẫn của bộ phim. Belfast ngập tràn cảm giác hoài niệm, ấm áp của hồi ức tuổi thơ. Buddy còn quá nhỏ để hiểu về chia ly, mất mát hay những áp lực trong cuộc sống của một gia đình nghèo. Đọng lại trong tâm trí cậu là những buổi đi xem phim đầy ắp tiếng cười cùng gia đình, cái nhìn trìu mến của cô bạn học, tiếng hỏi han ân cần của những người hàng xóm. Bộ phim không đưa Buddy vào bế tắc của cuộc xung đột không dành cho cậu mà đưa ra những giải pháp để thoát khỏi nó.
Những điệu nhạc tươi vui được lồng vào giữa bối cảnh loạn lạc tạo nét đối lập, khiến khán giả vừa cảm nhận thấy sự chua chát nhưng đồng thời chất chứa niềm hy vọng. Hình ảnh của Belfast đẹp và sáng tạo, dù không hoành tráng như những phim bom tấn về chiến tranh. Tông màu đen trắng cùng sự tương phản cao tạo cảm giác hoài cổ. Đặc biệt, phân đoạn trong rạp chiếu bóng, bộ phim được chiếu lên màn ảnh lại là phim màu, lấp lánh như niềm tin và hy vọng vào một tương lai tươi đẹp, khác hiện thực của mọi người nơi đây.
Từng cảnh quay được chăm chút, như những góc máy rộng bắt trọn cả không gian vùng Belfast, làm mất đi cảm giác bức bối, tù túng. Hay khi Pa (Jamie Dornan), cha của Buddy, về nhà từ nơi làm việc tại Anh, được thể hiện như hình ảnh người hùng sải bước trở lại sau chiến thắng. Tình yêu với quê hương, gia đình, bạn bè của Buddy đều được thể hiện qua những góc máy đơn giản mà giàu cảm xúc.
Về diễn xuất, nhận nhiều lời ngợi khen nhất là Ciarán Hinds và Judi Dench, đều được đề cử Oscar "Nam/Nữ diễn viên phụ xuất sắc" năm nay. Hai vai diễn ông và bà của Buddy có thời lượng xuất hiện không nhiều nhưng để lại ấn tượng lớn trong lòng khán giả. Với sự chiêm nghiệm cùng niềm yêu thương con cháu vô bờ, những bài học về tình yêu, sự cảm thông được hai người truyền lại tự nhiên, giản dị mà sâu sắc. Giọt nước mắt được giấu vào trong của Judi Dench (vai người bà) ở phân cảnh chia tay gia đình nhỏ của Buddy có thể lay động tâm hồn của nhiều người.
Ngôi sao nhí Jude Hill hoàn thành tốt vai trò trung tâm của bộ phim. Với đôi mắt sáng và biểu cảm đáng yêu có phần ngây ngô, Jude Hill như hóa thân hoàn toàn vào vai cậu bé Buddy trong sáng, rạng ngời niềm vui nhưng đôi khi ẩn hiện nỗi buồn. Jamie Dornan (người cha) và Caitriona Balfe (người mẹ) có hai vai phụ ổn nhưng chưa đủ sức nặng để tạo nên bước đột phá trong sự nghiệp. Tác phẩm nhận 75/100 từ chuyên gia và 6.5/10 từ khán giả phổ thông trên chuyên trang Metacritic.
Nguyên Thảo