Các binh sĩ còn lại trong hang Tham Luang sau khi toàn bộ đội Lợn Hoang và huấn luyện viên được giải cứu thành công. Ảnh: Reuters.
Sau 18 ngày mắc kẹt trong hang Tham Luang ở tỉnh Chiang Rai, 12 thiếu niên và huấn luyện viên đội bóng nhí Lợn Hoang đã an toàn và dần hồi phục sức khỏe. Dù chiến dịch thành công tốt đẹp, nhiều người vẫn thắc mắc về quá trình giải cứu đầy nguy hiểm và phức tạp này.
Tại sao các thiếu niên đi quá sâu vào hang?
Theo lời huấn luyện viên trưởng đội Lợn Hoang Nopparat Kanthawong, trợ lý huấn luyện Ekkapol Chantawong, tên thân mật là Ake, cùng các học trò dự định tổ chức một trận đấu vào ngày 23/6, nhưng lại hủy bỏ. Thay vào đó, họ lên kế hoạch tập luyện. Do các cậu bé đều thích đạp xe, Ake đưa ra ý tưởng đạp xe tới sân bóng và thông báo qua một nhóm chat Facebook có sự góp mặt của các phụ huynh, theo BBC.
Ban đầu họ không có ý định vào hang Tham Luang, nhưng hôm đó lại là sinh nhật của cậu bé Pheeraphat Sompiengjai. Một cửa hàng địa phương tiết lộ nhóm thiếu niên đã bỏ hơn 700 baht (22 USD) mua đồ ăn để tổ chức sinh nhật. Huấn luyện viên Nopparat cho rằng các cậu bé đã thuyết phục Ake cùng đi vào hang Tham Luang, một địa danh tại huyện Mae Sai và được đội bóng nhí khám phá trước đó.
Theo dự đoán, nhóm thiếu niên ban đầu chỉ đi không quá sâu vào hang, một việc dễ dàng khi hang khô. Tuy nhiên nước lũ bắt đầu dâng lên khiến họ buộc phải chạy vào sâu hơn.
Các cậu bé đoàn tụ với bố mẹ như thế nào?
Bác sĩ giải thích đội bóng nhí còn yếu sau chuỗi ngày mắc kẹt và dễ bị nhiễm trùng. Vì vậy tất cả phải nỗ lực để giữ mạng sống cho các em. Ngoài lý do này, có lẽ các thiếu niên cũng muốn kìm chế sự hào hứng khi gặp lại bố mẹ, bởi người Thái ít thể hiện tình cảm và thường không ôm nhau.
Các phụ huynh cũng không phản đối yêu cầu của bệnh viện và chính quyền. Họ được phép nhìn con qua cửa kính và sắp tới sẽ được vào tận nơi, với điều kiện phải đeo găng tay và mặt nạ.
Cuộc đoàn tụ của các thiếu niên Thái Lan với người thân qua cửa kính bệnh viện. Nguồn: Guardian.
Huấn luyện viên Ake có bị kỷ luật không?
Huấn luyện viên Ake, người lớn duy nhất mắc kẹt trong hang cùng các cậu bé, có thể sẽ không phải chịu hình thức kỷ luật nào. Các phụ huynh nói rằng họ tha thứ cho anh và biết ơn những nỗ lực nhằm giữ vững tinh thần cho các cậu bé khi ở trong hang động.
Huấn luyện viên Nopparat cho biết Ake có thể được yêu cầu quay về làm nhà sư một thời gian, điều mà người Thái thường làm để sám hối, hoặc để nâng cao tinh thần và thanh lọc tâm hồn. Sau đó huấn luyện viên 25 tuổi này có thể quay lại cuộc sống bình thường.
Đặc trưng của Thái Lan là không có "văn hóa đổ lỗi". Người Thái chấp nhận những sai lầm như một định mệnh và ít khi kêu gọi công khai nhận trách nhiệm.
Tại sao nhóm thiếu niên còn sống và sụt ít cân?
Theo BBC, các cậu bé có thể vẫn còn một chút thức ăn sau khi tổ chức sinh nhật Pheeraphat. Kỷ luật chặt chẽ nhờ khoảng thời gian dài cùng luyện tập đá bóng giúp họ sử dụng nguồn thực phẩm ít ỏi này cẩn thận và hợp lý, đồng thời khích lệ tinh thần lẫn nhau.
Tuy nhiên, theo Ikan Wiboonroongruang, mẹ của Chanintr, thành viên nhỏ tuổi nhất đội, con trai nói với cô rằng nhóm chỉ định vào hang chơi một giờ và không mang theo đồ ăn, Bangkok Post đưa tin.
Các thợ lặn hải quân Thái Lan cho biết huấn luyện viên Ake đã dạy nhóm thiếu niên thiền và nhường thức ăn cho các em. Anh cũng bảo các cậu bé uống nước nhỏ xuống từ thạch nhũ thay vì sử dụng nguồn nước ngầm bị ô nhiễm.
Sau khi được tìm thấy hôm 2/7, 12 thiếu niên và Ake ban đầu chỉ được ăn thực phẩm dạng lỏng giàu protein, rồi mới chuyển sang thức ăn bình thường, giúp họ tăng cân một chút trước khi đưa ra ngoài.
Các cậu bé có hoàn toàn ở trong bóng tối không?
Khi vào hang Tham Luang, nhóm thiếu niên chỉ sử dụng những chiếc đèn pin kém chất lượng, không duy trì được lâu. Vì vậy, có khả năng họ đã sống trong bóng tối hầu hết khoảng thời gian 9 ngày, trước khi được các thợ lặn tìm thấy.
Những bác sĩ và thợ lặn ở lại cùng nhóm thiếu niên trong lúc đợi giải cứu đều mang theo đèn pin tốt, giúp duy trì nguồn sáng trong hang. Dù vậy, các em vẫn phải đeo kính râm khi ra ngoài bởi đã ở trong bóng tối quá lâu.
Đội cứu hộ đưa thực phẩm, đèn pin và thư của phụ huynh cho các thiếu niên mắc kẹt trong hang. Ảnh: Thai Navy Seals.
Các thiếu niên có bị gây mê hay không?
Chính quyền Thái Lan rất dè dặt với vấn đề này. Thủ tướng Prayuth Chan-ocha cho biết nhóm thiếu niên được sử dụng thuốc an thần nhẹ. Tuy nhiên, một số người tham gia chiến dịch giải cứu tiết lộ với BBC rằng các em đã mê man trong quá trình ra ngoài, chỉ còn một nửa ý thức. Điều này có thể do đội cứu hộ lo ngại các em sẽ hoảng loạn khi lần đầu tiên mang thiết bị lặn, lại phải di chuyển trong bóng tối giữa dòng nước chảy xiết, gây nguy hiểm đến tính mạng.
John Volanthen và Richard Stanton, hai thợ lặn Anh dẫn đầu lực lượng cứu hộ, được cho là đã yêu cầu bác sĩ gây mê người Australia Richard Harris hỗ trợ trong quá trình chuẩn bị đưa các cậu bé ra ngoài.
Hiện chưa rõ các thợ lặn đưa nhóm thiếu niên không tỉnh táo qua hành trình hiểm trở dài gần 5 km với nhiều đoạn hẹp phải lặn qua bằng cách nào. Một số người đoán rằng các em được gắn vào thân thợ lặn ở vài đoạn, sau đó được đặt lên cáng và di chuyển bằng hệ thống dây ròng rọc gắn trên trần hang.
Toàn bộ quá trình giải cứu rất phức tạp, sáng tạo và táo bạo, chưa từng được áp dụng trước đây. Một số người tham gia chiến dịch mô tả những thợ lặn tinh nhuệ đưa các cậu bé ra ngoài là siêu nhân.
Các thiếu niên nằm trên cáng khi đưa ra khỏi hang.
Ai trả phí cho chiến dịch?
Chính quyền Thái Lan sẽ chịu trách nhiệm hầu hết chi phí của chiến dịch. Các nước khác cũng có khả năng sẽ đóng góp, chẳng hạn như chính phủ Mỹ chi tiền cho 30 lính không quân Mỹ tới giúp đỡ giải cứu để thể hiện thiện chí.
Nhiều doanh nghiệp Thái Lan đã hỗ trợ thực phẩm và giúp đội cứu hộ di chuyển trong quá trình giải cứu. Các hãng hàng không Thai Airways và Bangkok Airways cung cấp chuyến bay miễn phí cho một số thợ lặn nước ngoài tới Thái Lan.
Người Thái có thể tự thực hiện chiến dịch hay không?
Giống như hầu hết quốc gia trên thế giới, Thái Lan không thể tự triển khai chiến dịch cứu hộ quy mô lớn và phức tạp đến vậy. Lặn hang động là đòi hỏi chuyên môn cao và số chuyên gia cứu hộ hang động thậm chí rất hiếm.
Thái Lan rất may mắn khi được nhà thám hiểm hang động đầy kinh nghiệm Vern Unsworth trợ giúp. Ông từng khám phá kỹ lưỡng hệ thống hang Tham Luang và sống ngay gần đó. Unsworth có mặt tại hiện trường ngay sau ngày nhóm thiếu niên mất tích và đề nghị chính phủ Thái Lan mời các chuyên gia lặn từ quốc gia khác tới hỗ trợ.
Nhà thám hiểm hang động người Anh Vern Unsworth (bên phải) sống tại tỉnh Chiang Rai và từng khám phá hang Tham Luang. Ảnh: BBC.
Đội thợ lặn hải quân Thái Lan ban đầu gặp khó khăn, bởi kinh nghiệm và thiết bị họ dùng trong lặn biển khác xa so với lặn hang động. Họ phải quay ra ngoài sau khi nước lũ dâng lên nhanh chóng, khiến việc tìm kiếm các cậu bé dường như vô vọng.
Chính quyền Thái Lan cho phép các thợ lặn nước ngoài vạch ra kế hoạch tìm kiếm và cứu nạn vô cùng phức tạp. Hoạt động hậu cần quy mô lớn chưa từng có được triển khai, huy động tới hàng trăm người để lắp đặt hệ thống dây dẫn, ròng rọc, đường điện và cáp liên lạc vào hang. Theo BBC, chính quyền Thái Lan đã tổ chức hoạt động cứu hộ rất tốt, không cản trở những nỗ lực trợ giúp của người nước ngoài.
Toàn cảnh chiến dịch giải cứu các thiếu niên Thái Lan mắc kẹt. Bấm vào ảnh để xem chi tiết. Đồ họa: Tạ Lư.
Ánh Ngọc