Tại giải Scotiabank Toronto Waterfront Marathon ở Canada hồi cuối tháng 10/2018, Gene Dykes cán đích khi đồng hồ điểm 2 giờ 55 phút và 18 giây. Thành tích ấy giúp VĐV đến từ Philadelphia tự phá sâu kỷ lục của làng điền kinh Mỹ lứa tuổi từ 70-74 mà chính ông lập nên với 2 giờ 57 phút 43 giây ở giải Rotterdam Marathon trước đó chỉ sáu tháng.
Gánh nặng tuổi tác không làm giảm đi niềm đam mê của Gene Dykes (số bib 137) với chạy bộ.
Tuy nhiên, Dykes vẫn chưa đạt mục tiêu hằng theo đuổi: phá kỷ lục thế giới chạy full marathon lứa tuổi 70-74. Ông vẫn còn chậm hơn 34 giây so với mốc 2 giờ 54 phút 48 giây mà VĐV huyền thoại người Canada, Ed Whitlock xác lập từ năm 2004, ở tuổi 73, cũng chính tại Scotiabank Toronto Waterfront Marathon.
Không đầu hàng, Dykes lại thử sức tại Jacksonville Marathon ở Florida hôm 16/12, và đạt mục tiêu. Với 25 giây nhanh hơn, cụ ông 70 tuổi phá sâu kỷ lục tồn tại suốt 15 năm của Ed Whitkock. "Ý nghĩ đầu tiên của tôi khi biết vừa lập kỷ lục mới là mình có thể bỏ hết lịch tập luyện cho năm sau", Dykes nói với Runner’s World. Thay vì đuổi theo thành tích của Ed Whitlock, Dykes muốn tự do đăng ký bất cứ giải chạy nào ông thích, cả cự ly đường trường cũng như các cung đường khó hơn, dù ở đó không có hệ thống ghi nhận kỷ lục.
Sở dĩ Gene Dykes muốn bỏ lịch tập luyện sau khi đạt mục tiêu bởi ông đã có tám tháng liền lên kế hoạch và ép bản thân vào khuôn khổ để phá được kỷ lục của Ed Whitlock. Hồi tháng 4/2018, ông dự Rotterdam Marathon và lập kỷ lục của điền kinh Mỹ nhóm tuổi 70-74. "Con gái tôi liên lạc với một tờ báo ở Amsterdam và họ đăng ảnh tôi lên trang đầu. Bạn có thể làm bất cứ điều gì mình muốn, miễn là chịu khó dày mặt một chút", Dykes đùa về sự nổi tiếng của bản thân khi dấn thân vào con đường chạy đua ở các giải.
Dykes đã suýt đạt mục tiêu tại Toronto hồi tháng 10, nhưng rút cuộc chưa thể chạm tới kỷ lục của Ed Whitlock vì những yếu tố khách quan. "Tôi gặp trở ngại từ thời tiết, khi buổi chạy hôm đó có gió mạnh, đường dốc ở ít kilomet cuối, còn đồng hồ thì bị lỗi GPS", ông kể lại.
Kỷ lục mà Ed Whitlock (trong ảnh) lập tại giải Scotiabank Toronto năm 2004 là nguồn cảm hứng và động lực to lớn để Dykes không ngừng rèn luyện.
Dykes chỉ nhận ra đồng hồ bị lỗi khi có người nhắc pace (tốc độ) của ông chậm khoảng sáu giây, lúc đã chạy được nửa đường. Dykes, vì thế, phải chạy nhanh hơn trên quãng đường còn lại. Nhưng khi đó, do sức lực đã cạn kiệt, ông không thể đạt thành tích mong muốn. "Tôi sẽ quyết tâm chinh phục kỷ lục của Ed ở lần dự giải kế tiếp", VĐV 70 tuổi người Mỹ tuyên bố dõng dạc sau khi về đích.
Dykes lần đầu gặp Ed Whitlock tại giải Scotiabank năm 2013, và cuộc trò chuyện với huyền thoại Canada bên lề đường chạy đã truyền cảm hứng mạnh mẽ cho ông. Khi ấy, Ed Whitlock nói kỷ lục khiến ông tự hào nhất ở cuộc đua marathon là việc có thể chạy tốt và lập kỷ lục ở tuổi 73. Dykes kể lại: "Năm năm trước, tôi không phải VĐV chạy bộ giỏi. Tôi không hề nghĩ rằng mình sẽ cố phá kỷ lục của Ed. Thật không thể tưởng tượng nổi tôi lại nỗ lực để làm điều đó năm năm sau. Tất cả đều nhờ tôi có một HLV giỏi".
Ông Dykes tìm đến cậy nhờ HLV John Goldthorp ngay sau khi gặp Ed Whitlock, với hy vọng chuyên gia này sẽ giúp ông phá kỷ lục của bản thân, với mục tiêu đề ra là 3 giờ 16 phút. Trước đó, Dykes chạy full marathon thành tích cá nhân tốt nhất là 3 giờ 29 phút. "Tôi muốn nhờ ai đó hướng dẫn mình cách chạy. Khi đó, giải Boston Marathon còn năm tháng nữa là diễn ra, và tôi muốn xem mình có thể làm được gì", Dykes kể lại.
Trước khi thuê HLV, Dykes mô tả bản thân là "một ông già, cơ bắp đau nhức và lúc nào cũng nghĩ cần phải nghỉ ngơi". Ông chỉ tập luyện ba hoặc bốn ngày một tuần. Sau khi gặp HLV Goldthorp, Dykes phải tập năm hoặc sáu ngày mỗi tuần, dù cơ bắp vẫn đau nhức từ buổi chạy trước. Nhưng nhờ tăng cường độ và kết hợp nhiều bài bổ trợ, ông cải thiện thành tích đáng kể.
Dykes trong thời khắc phá kỷ lục chạy marathon nhóm tuổi 70-74. Ảnh: MG.
Khi hoàn thành Boston Marathon, Dykes có tên trong danh sách nhận giải của lứa tuổi 60-70 với thành tích 3 giờ 9 phút, cao hơn mức ông định ra ban đầu. Nhờ tập theo giáo án của HLV, Dykes dần dà tích luỹ được sức bền đáng ngưỡng mộ, khả năng phục hồi nhanh, và ông rất hiếm khi bị chấn thương.
"Tìm đến HLV là quyết định làm thay đổi cuộc sống của tôi. Chỉ trong năm tháng, tôi từ một VĐV có thành tích khiêm tốn trở thành người có khả năng tranh giải ở cấp độ cao nhất", Dykes nói trên tờ The Intelligencer.
Dykes thường hồi phục cơ thể sau mỗi chặng đua rất nhanh. Theo Let's Run, bên cạnh tố chất, VĐV 70 tuổi còn tiến bộ nhanh nhờ tập luyện thường xuyên, liên tục. Dykes tham gia xen kẽ các cự ly full marathon và ultra - giải chạy trên địa hình căng thẳng và VĐV đôi khi không được ngủ suốt ngày dài. Ông cũng tham gia các thử thách chạy 24 tiếng. "Khi bạn chạy 60 km mỗi tuần, quá trình hồi phục sau một chặng full marathon sẽ rất khó khăn. Nhưng nếu bạn tăng cường độ lên 200 km một tuần, mọi thứ sẽ đơn giản hơn", Dykes lý giải.
Tinh thần là một bí quyết quan trọng khác để Dykes duy trì đà tiến bộ về thành tích. Ông luôn nghĩ bản thân mới chỉ 40 tuổi. Bạn bè trong giới thể thao của cựu lập trình viên máy tính 70 tuổi này đều là những người trẻ tuổi, giúp ông giữ tinh thần trẻ trung.
Dykes trong một lần chạy trail tập luyện cùng các bạn bè là VĐV đáng tuổi cháu của ông.
Bên cạnh đó, chế độ ăn uống cũng góp phần giúp Dykes thành công. Ông đánh giá cơ thể ông hiện tại tiêu thụ ít calo hơn các VĐV khác vào trước và trong cuộc đua. "Chiến thuật của tôi là để cơ thể hơi thiếu nước một chút khi bước vào vạch xuất phát. Giảm trọng lượng cơ thể là phần khó nhất khi tập luyện, nhất là khi bạn phải thực hiện chế độ ăn kiêng nghiêm ngặt".
Thời còn đi học, Dykes từng thi chạy ở trường trung học tại quê nhà Ohio, rồi ở Đại học Lehigh. Nhưng sau đó, ông trải qua liền 30 năm không tập chạy, trong đó có sáu năm chịu ảnh hưởng từ một ca chấn thương gân kheo nghiêm trọng. Từ năm 2004, Dykes tham gia một nhóm tập luyện và phát hiện bản thân có tố chất để chạy dài. Dần dần, ông tham gia các giải đua mỗi cuối tuần.
Phải đến năm 2007, ở tuổi 58, Dykes mới chạy full marathon - nội dung mà chỉ khoảng 1% dân số thế giới hoàn thành. VĐV người Philadelphia này trải qua thêm 10 năm rèn luyện để bắt chinh phục các kỷ lục. Ông phá bảy kỷ lục nhóm tuổi của các giải chạy đạt tiêu chuẩn USATF (USA Track & Field Certificate - chuẩn của Liên đoàn điền kinh Mỹ), các cự ly: 15 km, 20 km, 25 km, 30 km và chạy trong hai giờ chạy. Cũng trong năm 2017, ông là một trong 13 người dám chinh phục "bộ ba" đường chạy trail 200 dặm, gồm Bigfoot 200, Tahoe 200 và Moab 240. Ở các cuộc đua đường trường, địa hình này, Dykes là VĐV cao tuổi nhất cán đích.
Running Magazine thống kê, trong năm 2018, Dykes đã lập 10 kỷ lục quốc gia, gồm bảy kỷ lục nhóm tuổi của USATF và ba kỷ lục ở các giải không thuộc USATF. "Phá các kỷ lục là cuộc đua mới mẻ. Ban đầu, tôi chỉ đặt mục tiêu vượt lên chính mình. Nhưng rồi giờ đây tôi tự nghĩ, nếu mình tiếp tục phấn đấu, cải thiện, tôi có cơ hội làm lên kỷ lục", VĐV 70 tuổi tâm sự.
HLV Goldthorp (áo cam) luôn đồng hành, đưa ra những chỉ dẫn phù hợp để Dykes tập luyện và thi đấu suốt sáu năm qua.
Khi biết bản thân lập kỷ lục mới trên vạch đích giải Jacksonville Marathon, Dykes cười mãn nguyện. Cảm xúc ấy không đến từ việc Dykes đã chứng tỏ khả năng chạy nhanh nhất thế giới ở lứa tuổi của ông, mà vì ông đã đề ra mục tiêu và hoàn thành nó sau năm năm trời kiên trì.
VnExpress Marathon (VM) là giải chạy thường niên. Giải năm nay - VM 2019 - do báo điện tử VnExpress phối hợp cùng Uỷ ban Nhân dân và Sở Văn hoá, Thể thao & Du Lịch tỉnh Bình Định tổ chức tại Quy Nhơn vào ngày 9/6. Ban tổ chức đặt mục tiêu thu hút 5000 người chạy, ở bốn cự ly: 5km, 10km, bán marathon (21km) và full marathon (42km). Đối tượng tham dự là người yêu chạy bộ ở mọi lứa tuổi, các VĐV chuyên nghiệp, bán chuyên, nghiệp dư trong nước và quốc tế. Bên cạnh các hoạt động thể thao, khám phá đường chạy và quay xổ số may mắn, VM 2019 là dịp để người chạy tham gia làm từ thiện. Với phương châm "mỗi bước chạy của bạn sẽ góp một viên gạch vào chương trình ánh sáng học đường, nhằm cải thiện điều kiện học tập của các em học sinh", ban tổ chức sẽ trích 10% từ tổng số tiền đăng ký dự giải của các VĐV, đóng góp vào Quỹ Hy vọng của báo VnExpress. VM 2019 mở cổng đăng ký từ 15/1/2019, tại địa chỉ https://vm.vnexpress.net/dang-ky-chay.
|
Anh Vũ