Độ tuổi tốt nhất để chạy marathon

Nhóm nghiên cứu đã xem xét 10 runner hàng đầu ở cả hai hạng mục nam và nữ trong độ tuổi từ 18 đến 75. Kết quả thu được là thành tích chạy marathon giảm sau 30 tuổi, theo một đường thẳng đi xuống. Dù hiệu suất có giảm sau tuổi 30, đường này giống như một đường cong hình chuông, tức lúc đầu chỉ giảm nhẹ và sau đó giảm mạnh hơn sau tuổi 55.

Trong đó, độ tuổi "hoàng kim" để chạy marathon là 27 đối với nam và 29 đối với nữ. Thời gian chạy marathon của runner chậm hơn 4% mỗi năm ở độ tuổi này ở cả nam và nữ, và chậm hơn 2% mỗi năm sau độ tuổi này ở cả nam và nữ. Như vậy, trung bình runner nam 27 tuổi chạy marathon 3 giờ 30 phút sẽ đạt thành tích 3 giờ 34 phút 12 giây ở năm kế tiếp. Trong khi đó, runner nữ đạt thành tích 3 giờ ở tuổi 29 sẽ chạy 3 giờ 2 phút 36 giây ở năm sau.

Điều thú vị và có phần đáng ngạc nhiên là nghiên cứu chỉ ra việc VĐV 18 tuổi có thời gian chạy tương đương với runner ở độ tuổi 60. Kết quả này có thể được giải thích một phần là do runner 60 tuổi có nhiều kinh nghiệm hơn ở cự ly 42km.

Nhóm nghiên cứu lấy ví dụ về Tommy Hughes, runner Bắc Ireland - ở tuổi 59 - đạt thành tích 2 giờ 27 phút 52 giây tại Frankfurt Marathon ngày 27/10/2019. Khi đó, ông về đích bốn phút trước cậu con trai 34 tuổi Eoin - người đạt 2 giờ 31 phút 30 giây. Tommy và Eoin đạt tổng thời gian là 4 giờ 59 phút 22 giây - kỷ lục Guinness thế giới dành cho hai cha con nhanh nhất khi chạy marathon.

Chỉ số VO2 Max cũng liên quan đến sự khác biệt về thành tích chạy ở các độ tuổi. VO2 Max là chỉ số thể hiện khả năng sử dụng và chuyển hóa oxy khi tập luyện. VO2 Max được tính theo mililit oxy cho mỗi kg cân nặng trong mỗi phút (ml/kg/min). Thông thường, cơ thể sử dụng - hấp thụ và chuyển hóa - được càng nhiều oxy, cơ bắp sẽ có nhiều năng lượng hơn để vận động. Vì vậy, chỉ số VO2 Max thường được sử dụng để phản ánh sức mạnh thể chất và sự dẻo dai bền bỉ.

Sau khi dự Valencia, Tommy và con trai Eoin đã tham gia nhiều bài kiểm tra sinh lý khác nhau, gồm việc kiểm tra chỉ số VO2 Max. Kết quả cho thấy hai cha con có điểm VO2 Max gần tương tự nhau, với 65,4 của Tommy và 66,9 của Eoin. Điều này dường như cho phép Tommy chạy toàn bộ cự ly 42km gần với mức VO2 Max.

Điều tương tự cũng áp dụng với Gene Dykes, runner chạy marathon với thời gian 2 giờ 54 phút 23 giây hồi 2018 khi ở tuổi 70. Điều này có nghĩa là Gene Dykes đã chạy toàn bộ cự ly 42km ở mức 95% VO2 Max.

Những runner lớn tuổi vẫn có thể đạt thành tích tốt khi chạy marathon bởi họ có thể chạy gần mức VO2 Max suốt thời gian dài. Nghiên cứu, có tên "Tập sức bền lâu dài là cách chống lại gánh nặng tuổi tác" đăng trên cổng thông tin Thư viện Y khoa Quốc gia Mỹ, chỉ ra một lý do khác, là thói quen duy trì tập luyện có thể chống lại sự suy giảm VO2 Max. Điều này có nghĩa là chạy liên tục trong nhiều thập kỷ, VO2 Max của bạn sẽ không giảm với tốc độ như những người cùng lứa tuổi.

Đây là một kết quả thú vị. Trước đây, VO2 tối đa của một runner được cho sẽ giảm từ tuổi 70. Nhưng nghiên cứu mới nhất cho thấy rằng dù có già đi, bạn vẫn còn giữ được sức bền và thể lực tốt.

Nhưng đây chỉ là một nghiên cứu về một cuộc chạy marathon. Những người đến với chạy bộ muộn hơn, tập luyện chăm chỉ và kiên trì, vẫn có thể chạy marathon nhanh nhất ở độ tuổi 30, 40, 50 hoặc 60. Ví dụ là Jo Schoonbroodt - runner Bỉ 71 tuổi vừa lập kỷ lục thế giới ở độ tuổi trên 70 với thành tích 2 giờ 54 phút 19 giây tại Maasmarathon of Vise. Từ ví dụ của Schoonbroodt, Runner's World kết luận "Những năm tháng tốt đẹp, khỏe mạnh nhất của bạn vẫn còn ở phía trước".

Hồng Duy (theo Runners' World)