Trước đó, sau nhiều tranh luận liên quan đề xuất của Bình Phước về xây cầu Mã Đà và quy hoạch quốc lộ 13C đi qua Khu bảo tồn thiên nhiên văn hóa Đồng Nai nhằm kết nối địa phương này với các tỉnh thành cận kề, Bộ Giao thông Vận tải giao Viện nghiên cứu, đề xuất phương án. Đơn vị này từng đưa ra 4 phương án để bàn với Bình Phước, Đồng Nai nhằm xây dựng phương án tối ưu nhất, gửi Bộ Giao thông Vận tải làm cơ sở báo cáo Thủ tướng.
Đề xuất của Viện không tác động đến vùng lõi rừng khu sinh quyển thế giới. Ảnh: Phước Tuấn
Trong báo cáo vừa gửi Bộ Giao thông Vận tải, Viện đề xuất phương án tuyến sẽ kết nối theo đường ĐT 753 với đường Đồng Phú (Bình Phước) và Bắc Tân Uyên – Phú Giáo – Bàu Bàng (Bình Dương) đến đường Vành đai 4.
Phương án này ưu điểm là nối thị xã Đồng Xoài đến Vành đai 4 ngắn nhất trong các phương án (71 km), thời gian di chuyển nhanh do tận dụng đường vành đai trong tương lai; giảm tải cho các đường hiện hữu kết nối từ Bình Phước và các tỉnh Tây Nguyên về các cảng biển ở Bà Rịa – Vũng Tàu.
Tuyến còn tận dụng được các đường hiện hữu là ĐT 753, ĐH 416 và ĐT 746; các tuyến Đồng Phú – Bình Dương đang được đầu tư xây dựng 4 làn, quy hoạch 8 làn; đường Bắc Tân Uyên - Phú Giáo - Bàu Bàng hiện được đầu tư xây dựng, quy mô rộng 40 m.
Để kết nối tuyến vào đường Vành đai 4, cơ quan chức năng chỉ cần xây dựng mới đoạn đường 12 km, nâng cấp 4 km nên tổng mức đầu tư xây dựng thấp nhất, dự kiến gần 300 tỷ đồng. Ngoài ra, phương án này ít ảnh hưởng Khu bảo tồn thiên nhiên văn hóa Đồng Nai.
Lộ trình tuyến theo đề xuất Viện Chiến lược và phát triển giao thông vận tải gần giống phương án của tỉnh Đồng Nai, tức đường đi ở rìa khu sinh quyển thế giới.
Đề xuất của Viện gần giống với phương án 2 của tỉnh Đồng Nai. Đồ hoạ: Khánh Hoàng
Theo đánh giá của Viện Chiến lược và phát triển giao thông vận tải, việc xây dựng đường kết nối Bình Phước và Đồng Nai là cần thiết, nhằm đáp ứng nhu cầu vận tải của Bình Phước và một số tỉnh Tây Nguyên với vùng Đông Nam Bộ, đặc biệt là hướng kết nối sân bay Long Thành, cảng biển Bà Rịa – Vũng Tàu.
Việc mở đường qua khu bảo tồn thiên nhiên văn hóa Đồng Nai, dù hướng tuyến ngắn nhất để kết nối Bình Phước với Đồng Nai, song đi qua lõi khu sinh quyển, khiến các nhà khoa học và chuyên gia và chính quyền địa phương lo ngại, không đồng thuận. Bởi họ cho rằng đường ảnh hưởng hệ sinh thái tự nhiên, môi trường, động vật, sinh vật trong ba vùng lõi Vườn quốc gia Cát Tiên, Khu bảo tồn thiên nhiên văn hóa Đồng Nai và Khu bảo tồn vùng đất ngập nước nội địa Trị An.
Trước đó, không chỉ phản đối, chính quyền Đồng Nai còn đề nghị Ủy ban quốc gia UNESCO tại Việt Nam cho ý kiến về việc làm quốc lộ xuyên qua khu dự trữ sinh quyển rộng trên 100.000 ha ở địa bàn. Đây là một trong rất ít khu sinh quyển trong nước được tổ chức UNESCO công nhận khu dự trữ sinh quyển thế giới.
Tuấn Hà