Bác sĩ Nguyễn Tấn Vũ, khoa Nội cơ xương khớp, Trung tâm Chấn thương chỉnh hình, Bệnh viện đa khoa Tâm Anh TP HCM, cho biết thông tin trên và nói thêm số bệnh nhân gặp tình trạng đau nhức xương khớp sau khi khỏi Covid-19 đến viện khám ngày càng tăng. Trong đó, khoảng 15-30% người được phát hiện dương tính sau 2-14 ngày khởi phát bệnh. Sau khi điều trị khỏi bệnh, người bệnh vẫn còn các triệu chứng sưng đau nhức khớp, đau mỏi yếu cơ... được xem là mắc hội chứng Covid kéo dài (4 tuần sau khi khỏi bệnh) và hội chứng hậu Covid (12 tuần sau khi khỏi bệnh). Tỷ lệ người bị đau nhức xương khớp sau khi khỏi bệnh có thể lên đến 50%.
Các triệu chứng đau nhức xương khớp ghi nhận ở cả người có tiền sử mắc các bệnh về cơ xương khớp, như viêm khớp dạng thấp, viêm cột sống dính khớp, thoái hóa khớp, gout... Những bệnh nền này đã được kiểm soát ổn định. Song sau khi mắc Covid-19, người bệnh rơi vào đợt bùng phát bệnh mới, rầm rộ hơn. Xương khớp người bệnh dễ bị tổn thương hơn, tăng mức độ nặng của bệnh, điều chỉnh thuốc cũng khó khăn hơn rất nhiều, nhất là bệnh nhân viêm khớp tự miễn đang sử dụng thuốc sinh học.
Những người chưa từng bệnh cơ xương khớp, sau khỏi Covid-19 cũng cảm thấy đau nhức, mỏi cơ xương khớp nhiều hơn, như đang trong một đợt cảm cúm.
Theo bác sĩ Vũ, các nhà khoa học trên thế giới vẫn đang tìm cách lý giải nguyên nhân gây đau nhức xương khớp hậu Covid. Một số giả thuyết được đưa ra. Đó có thể là bộ gene của nCoV được hệ thống miễn dịch của cơ thể nhận dạng, làm kích hoạt phản ứng viêm toàn thân tấn công các hệ cơ quan khác cũng như ở các khớp. Nguyên nhân khác, có thể do mạch máu, tế bào ở các vùng cơ xương khớp bị tổn thương, để lại di chứng là đau nhức, yếu cơ, viêm khớp. Ngoài ra, cũng có thể khi mắc Covid thể nặng, người bệnh phải nằm một chỗ lâu ngày, hoặc dùng các thuốc điều trị ảnh hưởng đến hệ thống cơ. Tình trạng này dễ gặp với bệnh nhân phải thở máy khi điều trị Covid, hệ cơ xương khớp yếu đi sau khi khỏi bệnh.
"Người mắc Covid-19 càng nặng thì di chứng càng nhiều và nghiêm trọng. Tuy nhiên, đa số di chứng cải thiện sau 6-12 tháng; phát hiện và điều trị phục hồi sớm sẽ đem lại hiệu quả tích cực", bác sĩ Vũ nói.
Bác sĩ Vũ tư vấn cho người bệnh về các vấn đề đau nhức xương khớp hậu Covid-19. Ảnh: Bệnh viện đa khoa Tâm Anh.
Bác sĩ Vũ khuyên để giảm đau nhức xương khớp cần phải có sự kiên trì, phối hợp nhiều phương pháp. Trước tiên là các biện pháp điều trị đau đơn giản, có thể áp dụng tại nhà như dùng thuốc giảm đau thông thường là paracetamol. Liều dùng 10-15 mg/kg, mỗi liều uống cách nhau 4-6 tiếng. Một số loại thuốc kháng viêm cơ bản như ibuprofen có thể sử dụng để điều trị đau nhức xương khớp. Tuy nhiên, người có tiền sử đau dạ dày, bệnh tim mạch, đang dùng các thuốc đông máu, thuốc kháng kết tập tiểu cầu... phải đặc biệt thận trọng với ibuprofen.
Các cách giảm đau nhức dân gian như xông hơi, chườm ấm, chườm lạnh, chườm ngải cứu, massage... cũng rất hiệu quả. Đang sốt cao, tiêu chảy mất nước, ăn uống kém, hạn chế liệu pháp xông toàn thân vì có thể làm nặng thêm tình trạng mất nước và rối loạn điện giải. Nhóm người bệnh cao tuổi và trẻ nhỏ cần đề phòng nguy cơ bị bỏng do nhiệt...
Trường hợp cơn đau dai dẳng kéo dài trên hai tuần, người bệnh không nên tự ý dùng thuốc mà đến bệnh viện khám để được chẩn đoán và lên phác đồ điều trị, bác sĩ khuyến cáo. Bệnh nhân có thể được bác sĩ chỉ định một số xét nghiệm cận lâm sàng, chụp chiếu hình ảnh để xác định đợt bùng phát bệnh và có biện pháp can thiệp phù hợp. Nếu bệnh nhân không có tiền căn của các bệnh cơ xương khớp, đau do hội chứng Covid kéo dài, bác sĩ có thể chỉ định dùng nhiều biện pháp kết hợp để giúp giảm đau như thuốc kháng viêm, vật lý trị liệu (tập vận động, laser, siêu âm trị liệu...).
Bác sĩ cũng khuyên F0 khỏi bệnh nên thực hiện sớm các bài tập vận động tùy theo khả năng của mỗi người. Hoạt động co duỗi khớp đơn giản, đạp xe đạp, đi bộ, đến các bài tập cường độ cao đều có thể giúp tinh thần sảng khoái, rút ngắn thời gian hồi phục. Vận động đều đặn ít nhất 30 phút mỗi ngày không những giúp tăng cường sức mạnh, sự dẻo dai của cơ bắp mà còn kích thích sụn khớp được dinh dưỡng tốt hơn, tái tạo sụn khớp tổn thương cũng như giảm các phản ứng viêm có hại trong khớp. Bệnh nhân có biểu hiện yếu, teo cơ, cần được bác sĩ phục hồi chức năng tư vấn các bài tập phù hợp để sức mạnh và khối lượng cơ sớm phục hồi.
Anh Thái