Thận nằm ở vùng lưng dưới, có chức năng lọc chất thải và can thiệp vào quá trình sản xuất các tế bào máu đỏ. Thống kê tại Mỹ ghi nhận khoảng 90 đến 95% khối u xuất hiện ở thận là ung thư. Ung thư thận chiếm 3% tổng số ca ung thư ở người trưởng thành, đứng thứ bảy trong các loại ung thư ở nam giới và thứ 10 ở nữ.
Bệnh thường gặp ở độ tuổi 50 đến 70, cá biệt có một số trường hợp mắc ở độ tuổi rất trẻ. Ở giai đoạn sớm khi kích thước khối u dưới 7 cm, bệnh thường không có triệu chứng điển hình. Ở giai đoạn muộn, khoảng 30% người bệnh có các triệu chứng đau bụng, tiểu máu, thăm khám thấy có khối u bụng... Dưới đây là một số dấu hiệu phổ biến của ung thư thận:
Máu trong nước tiểu
Nếu bạn thấy nước tiểu có màu hồng, nâu hoặc sự đổi màu nhẹ, đó có thể là dấu hiệu của ung thư thận. Thông thường có thể nhìn thấy bằng mắt thường khi đi tiểu nhưng nếu lượng máu rất ít chỉ có thể phát hiện khi phân tích nước tiểu. Ngoài ra một số bệnh khác cũng gây tiểu máu như nhiễm trùng bàng quang, sỏi thận, u nang hoặc viêm. Nếu bạn thấy máu trong nước tiểu, tốt nhất nên đến gặp bác sĩ để được thăm khám kịp thời.
Ung thư thận có thể chữa khỏi nếu phát hiện sớm. Ảnh: TT.
Cảm giác đau hoặc tức vùng lưng hông
Đau do ung thư thận thường xuất phát ở một bên sườn, vùng lưng hông. Cơn đau có thể kéo dài và dao động từ âm ỉ đến dữ dội.
U ở bụng
Bệnh nhân ung thư thận có thể cảm nhận được khối u khi sờ tay lên bụng. Dù vậy đa phần khối u thận ở sâu trong ổ bụng nên khó cảm nhận, chỉ có thể nhìn thấy rõ trên hình ảnh siêu âm hoặc CT scan.
Mệt mỏi, thiếu máu
Mệt mỏi là một triệu chứng khá phổ biến ở hầu hết bệnh nhân ung thư nói chung. Các tế bào ung thư phát tác làm cản trở những chức năng và hoạt động bình thường của cơ thể, khiến người bệnh dễ cáu bẳn và suy nhược. Ở bệnh nhân ung thư thận, tình trạng thiếu máu cũng có thể gây ra mệt mỏi và suy nhược nghiêm trọng.
Sụt cân đột ngột
Sụt cân đột ngột thường xảy ra khi bệnh nhân bị ung thư dù họ không ăn kiêng hay muốn giảm cân. Nguyên nhân thường gặp là bệnh nhân mất cảm giác thèm ăn nên biếng ăn, thiếu dinh dưỡng.
Sốt
Sốt không rõ nguyên nhân cũng có thể là dấu hiệu ung thư thận, đặc biệt khi kết hợp với các triệu chứng trên. Trong trường hợp nghi ngờ ung thư thận, bác sĩ có thể chỉ định làm sinh thiết để chẩn đoán khẳng định.
Lưu ý: Các triệu chứng trên cũng có thể do một số bệnh lành tính gây ra mà không phải do ung thư thận. Do vậy nếu có bất cứ triệu chứng bất thường nào, bạn cần đến gặp bác sĩ chuyên khoa Tiết Niệu ngay để được khám và tư vấn kịp thời. Đôi khi ung thư thận chỉ biểu hiện qua những dấu hiệu rất bình thường như tức bụng, mệt mỏi. Như trường hợp một nữ bệnh nhân 24 tuổi đến khám tại Bệnh viện Đại học Y Dược TP HCM do triệu chứng tức nhẹ ở vùng hông lưng. Kết quả siêu âm bụng và chụp CT scan phát hiện cô gái có khối u thận trái kích thước khoảng 5 cm. Kết quả sinh thiết khẳng định là ung thư giai đoạn 2.
Khối u ác tính trong thận của nữ bệnh nhân. Ảnh: TT.
Bác sĩ Nguyễn Hoàng Đức - Trưởng khoa Tiết Niệu, Bệnh viện Đại học Y Dược TP HCM - nhận định bệnh nhân bị khối u thận 5 cm là khá lớn nên được chỉ định điều trị bằng phẫu thuật nội soi cắt bướu bảo tồn thận. Phương pháp này có nhiều ưu điểm hơn mổ hở: Người bệnh không phải chịu đường xẻ ở thành bụng nên đảm bảo tính thẩm mỹ, thời gian hồi phục nhanh hơn, nhu mô thận được bảo tồn tối đa, thao tác cắt u nhẹ nhàng, hiệu quả điều trị cao. Đặc biệt với các bệnh nhân trẻ tuổi, nếu không thể phẫu thuật bảo tồn thận thì về lâu dài có nguy cơ bị suy thận mạn cao, thậm chí phải lọc máu định kỳ.
Để phát hiện sớm ung thư thận, bác sĩ Đức khuyên mọi người nên nâng cao ý thức kiểm tra sức khoẻ định kỳ hàng năm. Phương pháp chẩn đoán chủ yếu là siêu âm và chụp bụng cắt lớp điện toán (CT scan). Từ khi phẫu thuật nội soi được áp dụng thường quy đã giúp cho quá trình điều trị ung thư thận trở nên nhẹ nhàng và mang lại hiệu quả tốt hơn. Kết quả theo dõi sau 5 năm, 90% bệnh nhân được phẫu thuật nội soi bảo tồn thận không có dấu hiệu tái phát.