5h chiều tại con ngõ nhỏ cạnh cổng trường Đại học Sư Phạm Hà Nội, những xe hàng rong được vây kín bởi học sinh, sinh viên. Anh Thành, chủ một xe hàng tại đây, liên tục xoay trở những xiên cá viên, lạp xưởng... trên chảo. Giá mỗi xiên chỉ 2.000-10.000 đồng. Khi vắng khách, anh tắt bếp để thức ăn nguội, có khách anh chiên lại bằng chính lượng dầu dư thừa đó. Mỗi ngày anh bán được cả nghìn xiên que thức ăn. Nguyên liệu được anh lấy theo mối, chỉ việc chiên lên để bán.
Ở con ngõ này có khoảng 4-5 xe hàng ăn, xe nào cũng đông khách, nhất là vào giờ tan tầm. Minh Hòa, sinh viên năm nhất Đại học Sư Phạm Hà Nội chia sẻ, những xe hàng này vừa ngon vừa rẻ nên thường xuyên dẫn bạn bè đến ăn. “Biết là không đảm bảo vệ sinh nhưng chắc cũng không đến nỗi nguy hiểm”, Hòa cho biết.
Những xiên đồ ăn được rán bằng dầu chiên đi chiên lại nhiều lần. Ảnh. T.Q.
Tiến sĩ, chuyên gia dinh dưỡng Nguyễn Mộc Lan cảnh báo, những loại thức ăn dùng dầu chiên đi chiên lại nhiều lần rất nguy hiểm với sức khỏe. Khi dầu ăn bị đun nóng, thành phần hóa học sẽ thay đổi. Vitamin A, E và một số chất dinh dưỡng trong dầu bị phá hủy, xuất hiện một số chất độc như aldehyde, fatty acid oxide... Những chất này khi đi vào cơ thể sẽ phá hủy các men tiêu hóa làm khó tiêu, gây nhức đầu, chóng mặt, đau bụng, tiêu chảy, huyết áp tăng cao. Nhiệt độ dầu càng cao, số lần dùng dầu đã qua sử dụng càng nhiều thì chất độc hại sinh ra càng lớn.
Không những thế, thực phẩm trong quá trình chiên rán sẽ sản sinh ra các chất acrylamide, "Ăn nhiều sẽ ảnh hưởng đến hệ thần kinh", tiến sĩ Lan cho biết. Dầu ăn khi tiếp xúc với oxy bên ngoài sẽ dễ bị oxy hóa, thay đổi màu sắc, mùi vị, gây các bệnh lý mạn tính như ung thư, tiểu đường, tim mạch... Ăn đồ chiên rán còn khiến cơ thể bị nóng, da tiết nhiều dầu nhờn hơn và nổi mụn.
Chuyên gia dinh dưỡng khuyên:
- Phụ huynh không cho con ăn đồ ăn ở vỉa hè, lề đường; không ăn quá nhiều đồ chiên, rán.
- Nên chế biến các món chiên rán tại nhà bằng dầu thực vật như dầu lạc, dầu đậu nành, dầu hạt cải. Dùng giấy thấm dầu để hút tối đa lượng dầu thừa trên thức ăn.
- Bổ sung rau xanh, hoa quả cho thực đơn hàng ngày.